VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO

1. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc: Thông quan công tác kiểm sát Bản án hình sự sơ thẩm do VKSND các huyện, thành phố, thị xã gửi lên, ngày 17/6/2010, VKSND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành văn bản số 454/KN- VKS -P3 gửi Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đề nghị khắc phục một số thiếu sót, vi phạm trong việc ghi thời hạn tù trong quyết định của Bản án và tổng hợp bản án. Cụ thể:

Tại cuộc họp giao ban ngày 02/7/2010, Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao có ý kiến chỉ đạo Vụ Kiểm sát thi hành án (Vụ 10) và Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Gia Lai, Bình Dương, Bến Tre kiểm tra, báo cáo Viện kiểm sát nhân dân tối cao những vụ việc báo nêu liên quan đến hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân các địa phương nêu trên. Website trích dẫn nội dung các bài báo như sau:

Trong quá trình thực hiện kiểm sát điều tra của VKSND tỉnh Lai Châu đã phát hiện Cơ quan điều tra hai cấp Công an tỉnh Lai Châu không thực hiện các quyết định, yêu cầu của Viện kiểm sát. Đó là trường hợp Viện kiểm sát nhân dân huyện Phong Thổ đã ban hành 03 yêu cầu khởi tố vụ án hình sự và 02 yêu cầu khởi tố bị can đối với cơ quan điều tra. Nhưng Cơ quan điều tra Công an huyện Phong Thổ không thực hiện các yêu cầu của Viện kiểm sát là vi phạm Điều 114 Bộ luật Tố tụng Hình sự. Vi phạm việc ban hành các thủ tục tố tụng của Cơ quan điều tra Công an huyện Mường Tè, trong vụ án Mào Văn Loan phạm 2 tội độc lập là Trộm cắp tài sản và giết người.

Viện THQCT&KSXX phúc thẩm VKSNDTC tại TP. Hồ Chí Minh (Viện Phúc thẩm 3) vừa ban hành kiến nghị, yêu cầu Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng làm rõ trách nhiệm, kiểm điểm rút kinh nghiệm trong giải quyết vụ án Cao Thị Kim Loan, can tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hình sự. Theo cáo trạng, Loan mở cửa hiệu kinh doanh dịch vụ cầm đồ, kiêm huy động vốn cho vay nặng lãi tại Đà Lạt, dẫn đến bể nợ. Trong cơn bĩ cực, Loan tạo danh thế, cho rằng mình quen biết nhiều cán bộđịa chính, ngân hàng nên dễ dàng làm thủ tục nhà đất và tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi. Tin lời, 26 khổ chủ đưa giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp, giấy chứng nhận đất ở, nhà ở … nhờ chạy giúp để xin giấy phép xây dựng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, vay vốn. Có hồ sơ, sổ đỏ, sổ hồng… trong tay, Loan mang thế chấp cho nhiều cá nhân, Ngân hàng chiếm đoạt trên 25 tỷđ ồng rồi bỏ trốn.

VKSND tỉnh Lâm Đồng vừa ban hành kháng nghị phúc thẩm vụ tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn Huỳnh Văn Phụng, bị đơn Đỗ Thị Xa do TAND huyện Đức Trọng xét xử sơ thẩm, yêu cầu TAND tỉnh này đưa vụ án ra xét xử theo hướng huỷ bản án, giao cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án. Toà sửa biên bản nghị án Có tài sản riêng 1.900 m2 đất nông nghiệp

Ở nước ta, di sản đã từng được qui định trong rất nhiều các văn bản pháp luật. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào tình hình kinh tế và chếđộ sở hữu mà trong từng thời kỳ, di sản được qui định một cách khác nhau. Trong Bộ luật Dân sự sửa đổi 2005, di sản được qui định vẻn vẹn trong một điều luật: “Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.” (Điều 634). Cho đến nay, chưa có một văn bản dưới luật nào hướng dẫn thi hành BLDS 2005 về di sản thừa kế. Chính vì thế, cách hiểu về di sản và việc xác định di sản thừa kế còn nhiều quan điểm trái ngược nhau.

Ngày 28/6/1988, Quốc Hội đã thông qua Bộ luật Tố tụng hình sựđầu tiên của nhà nước CHXHCNVN. Bộ luật có hiệu lực thi hành thi hành từ ngày 01/01/1989. Qua 3 lần sửa đổi, bổ sung (vào các năm 1990, 1992, 2000), Bộ luật TTHS năm 1988 là một căn cứ pháp lý giúp Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Toà án tiến hành các hoạt động của mình một cách khách quan, toàn diện, đầy đủ, góp phần đảm bảo việc phát hịên chính xác nhanh chóng và xử lý công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội.

Ngày 26/01/2010, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký Quy định về việc phối hợp trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp. Website Viện kiểm sát nhân dân tối cao giới thiệu tới bạn đọc nội dung văn bản trên.

Theo quy đinh của Bộ luật tố tụng dân sự Việt nam (BLTTDS), việc dận sự là “việc cá nhân, cơ quan, tổ chức không có tranh chấp, nhưng có yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý là căn cứ làm phát sinh quyền, nghĩa vụ dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động của mình hoặc của cá nhân, cơ quan, tổ chức, yêu cầu Tòa án công nhận cho mình quyền về dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động” (Điều 311 BLTTDS).

Ngày 16/9/2009, VKSNDTC đã tổ chức Lễ trao quyết định trúng tuyển cho các thí sinh trúng tuyển. Thay mặt lãnh đạo Viện, đồng chí Nguyễn Tiến Dũng – Phó Vụ trưởng vụ Tổ chức cán bộ chính thức trao quyết định cho các thí sinh vinh dự được chọn vào lớp nguồn nhân lực 2 của cơ quan. Đại diện VKSNDTC cũng đã trao đổi với các thí sinh về quyền lợi và nghĩa vụ, giao nhiệm vụ cho các thí sinh sau khi trúng tuyển, tạm thời phân công ban cán sự lớp, thông báo cho các thí sinh biết quá trình học tập, rèn luyện của lớp đào tạo nguồn 2. Các tân cán bộ của lớp nguồn nhân lực 2 đã hứa với lãnh đạo và cán bộ VKSNDTC sẽ cố gắng học tập, rèn luyện để không phụ lòng mong mỏi của lãnh đạo VKSNDTC. Ngày 23/9, lớp nguồn nhân lực 2 sẽ khai giảng tại trường Đào tạo - Bồi dưỡng nghiệp vụ Kiểm sát.

Kết quả đặc xá năm 2009 ( đợt 1): Thực hiện Quyết định số 1744/2008/QĐ - CTN ngày 04/12/2008 của Chủ tịch nước và hướng dẫn số 82/HĐTVĐX ngày 05/12/2008 của Hội đồng tư vấn đặc xá hướng dẫn việc triển khai thực hiện Quyết định số 1744/2008/QĐ - CTN ngày 04/12/2008 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2009 (đợt 1) Nhân dịp Tết nguyên đán kỷ sửu (năm 2009) và 79 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 – 3/2/2009). Sau khi có Quyết định về đặc xá năm 2009 (đợt 1) của Chủ tịch nước và hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá, các thành viên của Hội đồng tư vấn đặc xá và các ngành liên quan đã khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện công tác đặc xá năm 2009 (đợt 1) bảo đảm nội dung, yêu cầu và đúng tiến độ đã đề ra. Ngày 15/01/2009 Chủ tịch nước ban hành Quyết định số 116/QĐ - CTN, Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 15.140 phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù có đủ điều kiện, tiêu chuẩn được hưởng đặc xá năm 2009 (đợt 1). Thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước và truyền thống nhân đạo của dân tộc đối với người phạm tội bị kết án phạt tù, khuyến khích họ phấn đấu học tập, rèn luyện tiến bộ trở thành người có ích cho xã hội.

Ngày 09/3/2009, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Quyết định số 71/QĐ-VKSTC-V9 về việc thành lập Ban Chỉ đạo tổng kết 50 năm thành lập ngành Kiểm sát nhân dân; tiếp đó ngày 02/6/2009, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Kế hoạch số 52/KH-VKSTC-V8 về xây dựng “Báo cáo tổng kết 50 năm tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân”.

Ngày 02/6/2009, tại Hà Nội, Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án hình sự về kinh tế và chức vụ (Vụ 1) thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (C15) Bộ Công an tổ chức Hội nghị sơ kết một năm thực hiện Quy định phối hợp trong giải quyết án hình sự. Tham dự và chủ trì Hội nghị có đồng chí Hoàng Nghĩa Mai, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Thượng tướng Lê Thế Tiệm, Thứ trưởng Bộ Công an. Dự Hội nghị có Lãnh đạo Tổng cục Cảnh sát, Thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra; Lãnh đạo, Kiểm sát viên, Điều tra viên và các cán bộ thuộc hai đơn vị Vụ 1 và C15.

Theo Điều 31 của Dự thảo về trách nhiệm bồi thường của Viện Kiểm sát thì trong đó Điểm 9 quy định là Tòa cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm để điều tra lại nhưng Viện Kiểm sát không điều tra. Theo tôi, quy định như thế này không đúng với Bộ luật tố tụng hình sự và không đúng với Luật tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, bởi Viện Kiểm sát không có chức năng điều tra mà trách nhiệm điều tra thuộc cơ quan công an. Nếu khi hủy án phúc thẩm, hủy án sơ thẩm thì Viện Kiểm sát có trách nhiệm trả hồ sơ cho công an, nếu quy định như thế này thì Viện Kiểm sát phải điều tra lại là sai, Viện Kiểm sát không có chức năng điều tra mà Viện Kiểm sát chỉ trả lại hồ sơ cho công an. Cho nên chỗ này quy định Viện Kiểm sát không điều tra lại phải bồi thường không đúng, không chuẩn. Tôi đề nghị phải sửa lại chỗ này như sau "Nếu tòa phúc thẩm hủy án sơ thẩm để điều tra lại, nhưng Viện Kiểm sát không trả lại hồ sơ cho công an mà giữ lại để hết thời hiệu điều tra không điều tra lại thì Viện Kiểm sát phải bồi thường. Còn nếu Viện Kiểm sát đã trả lại công an điều tra rồi thì thôi".

Hoạt động kiểm sát xét xử của Viện kiểm sát và vấn đề bảo đảm nguyên tắc “Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”. Theo qui định của Luật Tổ chức Viện KSND năm 2002 và Bộ luật TTHS năm 2003, trong giai đoạn xét xử vụ án hình sự, Viện kiểm sát có nhiệm vụ kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong quá trình xét xử của Toà án (kiểm sát xét xử). Trong giới nghiên cứu đã và đang có quan điểm cho rằng chỉ nên giao cho Viện kiểm sát nhiệm vụ thực hành quyền công tố trong giai đoạn xét xử, bởi vì kiểm sát việc xét xử của Toà án sẽ làm ảnh hưởng tới nguyên tắc “Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật” (còn gọi là “nguyên tắc độc lập xét xử”)? Để làm rõ vấn đề này, qua đó khẳng định vị trí của Viện kiểm sát trong giai đoạn xét xử vụ án hình sự, chúng tôi cho rằng cần nhận thức đúng về nguyên tắc “Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”. Đây là vấn đề hiện đang có những quan điểm nhận thức khác nhau.