Rút kinh nghiệm trong công tác kiểm sát khởi tố vụ án hình sự

Qua công tác thực hành quyền công tố kiểm sát điều tra các vụ án hình sự, vừa qua, Viện kiểm sát nhân dân thành phố H đã ban hành thông báo rút kinh nghiệm trong công tác kiểm sát khởi tố vụ án hình sự và áp dụng biện pháp ngăn chặn bắt bị can để tạm giam. Trang tin điện tử VKSND tối cao trích đăng để bạn đọc tham khảo...

Rút kinh nghiệm trong công tác kiểm sát khởi tố vụ án hình sự

Nội dung vụ án và quá trình giải quyết

- Vụ thứ nhất: Do mâu thuẫn cá nhân giữa anh Vũ Khắc Chung, sinh năm 1966, trú tại: Tổ Trữ Khê 1, phường Quán Trữ, quận Kiến An với Vũ Hữu Thảo. Khoảng 15h ngày 20/9/2015, anh Chung đang ngồi chơi cùng ông Chuyên và ông Bùi Đức Hiền tại trước cửa nhà ông Chuyên thì Vũ Hữu Thảo đi bộ đến trước mặt anh Chung và hét lên “Mày thích chết này” rồi dùng tay trái đập lên mũ cối anh Chung đang đội và ấn đầu anh Chung xuống, tay phải cầm một nửa chiếc kéo có 01 lưỡi sắc đâm vào cổ bên phải của anh Chung theo hướng từ trái sang phải, từ dưới chếch lên phía trên, anh Chung giằng co và đẩy Thảo ra lòng đường, sau đó vùng ra và bỏ chạy được khoảng 20m thì gục xuống đường, anh Chung được mọi người đưa đi bệnh viện cấp cứu, đến ngày 22/9/2015 thì chết. Sau khi đâm anh Chung xong, Thảo cầm theo nửa chiếc kéo bỏ trốn khỏi địa phương.

Căn cứ vào tài liệu điều tra, ngày 08/10/2015 Cơ qua Cảnh sát điều tra Công an quận K đã ra quyết định khởi tố vụ án, ngày 14/10/2015 khởi tố bị can và ra lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Vũ Hữu Thảo về tội giết người, quy định tại Điều 93 BLHS. Sau khi gây án Vũ Hữu Thảo bỏ trốn đến ngày 13/12/2015 ra đầu thú tại Công an phường Tràng Minh, quận K. Tiến hành xét hỏi bị can Vũ Hữu Thảo khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội như nội dung nêu trên.

- Vụ thứ hai: do mâu thuẫn từ trước, nên khoảng 14h30’ ngày 23/7/2015 Đào Phú Dũng đi xe đạp từ nhà tại tổ Đồng Tử 2, phường Phù Liễn, quận K ra đường Nguyễn Lương Bằng theo đường Đồng Tử, khi đi Dũng có lấy 01 vỏ chai bia Hà Nội cho vào giỏ xe. Khi đi qua nhà bà Lê Thị Vương Quốc (tức Cúc, sinh năm 1968, chỗ ở: số 6 tổ Đồng Tử 2, Phù Liễn, Kiến An, Hải Phòng), Dũng nhìn thấy ông Trần Văn Khanh đang đứng nói chuyện với và Quốc tại trước cửa nhà bà Quốc, Dũng dựng chân trống xe giữa đường, tay phải cầm vỏ chai bia, đi đến cách ông Khanh khoảng 0,8m, Dũng dùng tay trái vịn vai phải của ông Khanh và dùng tay phải đập vỏ chai bia vào đầu ông Khanh, vỏ chai bia vỡ làm rách da ở vùng má hàm trái của ông Khanh. Sau đó Dũng buông tay trái khỏi vai ông Khanh, ông Khanh chạy thoát được, còn Dũng bỏ đi. Ông Khanh được mọi người đưa đi cấp cứu tại bệnh viện Kiến An, kết quả giám định ông Trần Văn Khanh bị thương tích làm giảm 05% (năm) sức khỏe.

Ngày 20/10/2015, ông Khanh có đơn đề nghị xử lý hình sự đối với Đào Phú Dũng, cùng ngày Cơ quan Cảnh sát điều tra – Công an quận Kiến An ra quyết định khởi tố vụ án hình sự số 40; Quyết định khởi tố bị can số 83 và lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Đào Phú Dũng về tội Cố ý gây thương tích quy định tại Khoản 1, Điều 104 Bộ luật hình sự.

Ngày 09/12/2015, ông Trần Văn Khanh đã nhận được tiền bồi thường, cùng ngày, ông Trần Văn Khanh có đơn xin rút đơn yêu cầu khởi tố vụ án hình sự và xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Đào Phú Dũng. Căn cứ khoản 2, Điều 105, Điều 34 và Điều 94 Bộ luật tố tụng hình sự, Cơ quan CSĐT Công an quận Kiến An đã ra Quyết định đình chỉ điều tra vụ án hình sự, đình chỉ điều tra bị can đối với Đào Phú Dũng.

Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

Không kiểm sát việc khởi tố vụ án hình sự:

Trong vụ án Giết người: ngày 08/10/2015 Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự số 38, ngày 21/10/2015 ra quyết định chuyển vụ án hình sự đến Cơ quan điều tra công an thành phố để điều tra theo thẩm quyền; đối với vụ án Cố ý gây thương tích ngày 20/10/2015 Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự số 83, qua kiểm tra thấy trong hai hồ sơ kiểm sát của Viện kiểm sát quận K không có thông báo kiểm sát việc khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra là vi phạm vào mục 7.1, Điều 7 của Thông tư 05 liên tịch số 05/2005/TTLT-VKSTC-BCA-BQP ngày 07/9/2005, quy định: “Trong thời hạn 3 ngày, kể từ khi nhận được quyết định khởi tố hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự và các tài liệu có liên quan, nếu thấy đủ căn cứ thì Viện kiểm sát phải thông báo bằng văn bản cho Cơ quan điều tra biết; nếu chưa đủ căn cứ thì có văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra bổ sung tài liệu, chứng cứ. Trường hợp đủ căn cứ chứng tỏ rằng quyết định khởi tố hoặc quyết đinh không khởi tố vụ án hình sự rõ ràng là không có căn cứ thì Viện kiểm sát có văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định hủy bỏ; nếu Cơ quan điều tra không nhất trí thì Viện kiểm sát căn cứ Khoản 2 Điều 109 của BLTTHS ra quyết định hủy bỏ”.

Áp dụng biện pháp ngăn chặn không đúng:

Cả hai vụ án đều đã ró đối tượng thực hiện hành vi phạm tội, sau khi phạm tội cả hai đều bỏ trốn khỏi địa phương (Cơ quan điều tra đã tiến hành xác minh), nhưng khi ra quyết định khởi tố bị can đồng thời Cơ quan điều tra ra lệnh bắt bị can để tạm giam và đề nghị Viện kiểm sát phê chuẩn. Viện kiểm sát quận Kiến An đã ra quyết định phê chuẩn theo đề nghị của Cơ quan điều tra. Như vậy Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát nhân dân quận K đã không thực hiện đúng khoản 2, Điều 4 của thông tư số 13 ngày 09/10/2012 của Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định của Bộ luật tố tụng hình sự và Luật Thi hành án hình sự về truy nã. Điều 4, khoản 2, Thông tư số 13 quy định: “Khi có đủ căn cứ xác định bị can, bị cáo bỏ trốn hoặc không biết đang ở đâu mà trước đó Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án đã ra lệnh bắt bị can, bị cáo để tạm giam mà không bắt được thì Cơ quan điều tra tự mình hoặc theo yêu cầu của Viện kiểm sát, Tòa án ra quyết định truy nã; trường hợp chưa có lệnh bắt bị can; bị cáo để tạm giam thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án không ra lệnh bắt bị can, bị cáo để tạm giam mà Cơ quan điều tra tự mình hoặc theo yêu cầu của Viện kiểm sát, Tòa án ra ngay quyết định truy nã”.

Để nâng cao hơn nữa chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng đã yêu cầu Viện kiểm sát nhân dân quận K nghiêm túc tổ chức rút kinh nghiệm, tránh những sai sót tương tự xảy ra, đồng thời Viện kiểm sát thành phố thông báo đến Viện kiểm sát nhân dân các quận, huyện biết, rút kinh nghiệm chung .