Vừa qua, Tòa án nhân dân tối cao đã xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án Bùi Kim Thành và các đồng phạm bị xét xử về các tội “Cố ý gây thương tích” và “Không tố giác tội phạm” ở Hà Nội. Qua đó, Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử hình sự Viện kiểm sát nhân dân tối cao thông báo rút kinh nghiệm...
THÔNG BÁO RÚT KINH NGHIỆM
Vừa qua, Tòa án nhân dân tối cao đã xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án Bùi Kim Thành và các đồng phạm bị xét xử về các tội “Cố ý gây thương tích” và “Không tố giác tội phạm” ở Hà Nội. Qua đó, Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử hình sự Viện kiểm sát nhân dân tối cao thông báo rút kinh nghiệm. Trang tin điện tử VKSND tối cao trích đăng để bạn đọc tham khảo.
Nội dung và quá trình giải quyết vụ án (theo bản án sơ thẩm):
Do nghi ngờ anh Nguyễn Ngọc Nam, trú tại thôn Thái Lai, xã Đại Xuyên, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội cản trở trong việc làm dự án; Bùi Kim Thành và Nguyễn Thị Minh Ngọc đã gặp Nguyễn Ngọc Bảo tại quán Karaoke của Thành tại số 1 ngõ 137 đường Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, Hà Nội; tại đây Thành và Ngọc mỗi người đưa cho Bảo 50.000.000 đồng, tổng cộng là 100.000.000 đồng, nhờ Bảo thuê người “đánh dằn mặt và cùng lắm là đánh cho anh Nam gãy chân”, Thành còn cung cấp cho Bảo qui luật đi lại của anh Nam và đặc điểm, biển số xe ô tô của anh Nam để Bảo và đàn em thực hiện. Nguyễn Ngọc Bảo đã tìm gặp Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình nói “ có hai chị nhờ đánh dằn mặt Nam bởi Nam cản trở công việc làm ăn của hai chị”, Xô cùng Bình đồng ý và hẹn Bảo khi nào cần gọi điện báo thì sẽ thực hiện. Sau đó Xô và Bình mang theo súng bắn hoa cải đến nhà Bảo, tại đây Xô nói với Bảo và Bình là anh Nam đi ô tô nếu dùng súng bắn dễ thì tẩu thoát hơn, Bảo không nói gì.
Khoảng 21 giờ ngày 4/10/2010, sau khi biết anh Nguyễn Ngọc Nam, đang ở quán Karaoke của Thành tại số 1 ngõ 137 đường Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Bình chở Xô đi xe máy không biển số đến chờ trước quán karaoke; khoảng 30 phút sau anh Nam từ quán Karaoke đi ra xe ô tô Everets BKS 29Y - 0657 đi đón con, đến đoạn đường Trần Đăng Ninh, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Ngô Trọng Bình điều khiển xe còn Bùi Huy Xô ngồi sau dùng súng hoa cải áp sát cửa kính bên lái phụ khoảng 1m bắn 1 phát vào cửa kính làm kính vỡ rồi bỏ chạy. Anh Nam bị nhiều viên đạn chì bắn vào đùi phải và trái gây bỏng rát. Tại Biên bản kiểm tra dấu vết trên thân thể Nguyễn Ngọc Nam xác định: Phần đùi và đầu gối bên phải của anh Nam có khoảng 30 vết tụ máu không chảy máu, phần đùi và đầu gối bên trái có 10 vết tụ máu nhỏ không chảy máu. Giám định kết luận khẩu súng trên là loại súng săn, bắn đạn ghém, ở khoảng cách 79cm đạn xuyên được kính ô tô, nếu đạn đi tiếp trúng người thì có thể làm bị thương hoặc gây chết người. Kính xe ô tô bị vỡ có giá trị là 3.000.000 đồng.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 61/2013/HSST ngày 4/02/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội áp dụng điểm n khoản 1 Điều 93; điểm b khoản khoản 2 Điều 143 Bộ luật hình sự xử phạt Bùi Huy Xô 09 năm 06 tháng tù, Ngô Trọng Bình 08 năm 09 tháng tù, Nguyễn Ngọc Bảo 07 năm 08 tháng tù về các tội “Giết người” và “Cố ý làm hư hỏng tài sản”. Đối với các bị cáo Bùi Kim Thành, Nguyễn Thị Minh Ngọc, áp dụng khoản khoản 1 Điều 314 Bộ luật hình sự xử phạt mỗi bị cáo 26 tháng 16 ngày tù về tội “Không tố giác tội phạm”
Ngày 5/2 và 6/2/2013 bị cáo Xô, Bình và Bảo kháng cáo xin xem xét lại tội danh và giảm hình phạt.
Ngày 08/02/2013, Viện trưởng, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đã ra Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 12/KN/VKS-P1A đề nghị hủy một phần Bản án hình sự sơ thẩm số 61/2013/HSST ngày 4/02/2013 của Tòa án thành phố Hà Nội về phần tội danh và hình phạt đối với bị cáo Bùi Kim Thành và Nguyễn Thị Minh Ngọc theo hướng các bị cáo trên phạm tội “Giết người”
Ngày 5/2/2013, bị hại Nguyễn Ngọc Nam kháng cáo cho rằng Tòa án cấp sơ thẩm kết án Bùi Kim Thành và Nguyễn Thị Minh Ngọc về tội “Không tố giác tội phạm” là không đúng tội.
Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 503/2013/HSPT ngày 15/8/2013 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội áp dụng khoản 1 Điều 104 Bộ luật hình sự xử phạt Bùi Huy Xô 04 năm tù, Ngô Trọng Bình 02 năm 06 tháng tù, Nguyễn Ngọc Bảo 03 năm 08 tháng về tội “Cố ý gây thương tích” và tội “Cố ý làm hư hỏng tài sản”; giữ nguyên các quyết định về tội danh và hình phạt của án sơ thẩm đối với các bị cáo Bùi Kim Thành, Nguyễn Thị Minh Ngọc; đồng thời kiến nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét kháng nghị giám đốc thẩm về tội danh của 2 bị cáo Thành và Ngọc.
Ngày 16/5/2014, Viện trưởng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao có Kháng nghị giám đốc thẩm số 15/QĐ-VKSTC-V3 đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hủy Bản án hình sự phúc thẩm số 503/2013/HSPT ngày 15/8/2013 của Tòa phúc thẩm, Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội để xét xử phúc thẩm lại phần quyết định về tội danh và hình phạt đối với các bị cáo Bùi Kim Thành và Nguyễn Thị Minh Ngọc theo hướng kết các bị cáo về tội “Cố ý gây thương tích” và tăng hình phạt đối với các bị cáo này.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 18/2014/HS - GĐT ngày 18/11/2014, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã quyết định hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 61/2013/HSST ngày 04/02/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và Bản án hình sự phúc thẩm số 503/2013/HSPT ngày 15/8/2013 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội để điều tra lại.
Một số vấn đề cần rút kinh nghiệm:
Quá trình điều tra, truy tố và xét xử các cơ quan có thẩm quyền ở hai cấp chưa đánh giá đúng ý thức chủ quan và mối liên hệ giữa hành vi của các bị cáo, không điều tra, xác minh kỹ thiếu kết luận giám định tỷ lệ tổn hại sức khỏe chính xác của người bị hại, đây là căn cứ quan trọng để xác định hành vi cấu thành tội phạm của các bị cáo. Cụ thể như:
Về ý thức chủ quan và mối liên hệ giữa hành vi của các bị cáo: Căn cứ lời khai của các bị cáo trong quá trình điều tra tại phiên tòa sơ thẩm cũng như chứng cứ thể hiện trong hồ sơ cho thấy: Do mâu thuẫn trong sinh hoạt Bùi Kim Thành và Nguyễn Thị Minh Ngọc đã thuê Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình với mục đích đánh gây thương tích cho anh Nguyễn Ngọc Nam với yêu cầu hạn chế tấn công, mức cao nhất là “đánh gãy chân”; về ý thức chủ quan các bị cáo không có ý định tước đoạt tính mạng nạn nhân; khi thực hiện các bị cáo Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình dùng súng hoa cải bắn sát phía dưới cửa kính bên ghế phụ, không bắn vào phần trọng yếu của cơ thể; thực tế người bị hại Nguyễn Ngọc Nam chỉ bị một số vết bầm tụ máu nhỏ ở hai bên đùi và đầu gối không chảy máu. Do vậy, hành vi của các bị cáo cấu thành tội “Cố ý gây thương tích” qui định tại Điều 104 Bộ Luật hình sự; vì thế, Tòa án cấp sơ thẩm kết các bị cáo Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình về tội “Giết người” là không có căn cứ.
Còn Bùi Kim Thành, Nguyễn Thị Minh Ngọc Tòa án hai cấp kết các bị cáo này về tội “Không tố giác tội phạm” là không đúng. Bởi vì xét vai trò của từng bị cáo trong vụ án này Bùi Kim Thành và Nguyễn Thị Minh Ngọc giữ vai trò cầm đầu, chủ mưu thuê tiền Nguyễn Ngọc Bảo và Bảo là người tìm Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình thực hiện hành vi phạm tội. Nhưng Tòa án cấp sơ thẩm kết Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình về tội “Giết người”, Tòa án cấp phúc thẩm kết Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình về tội “Cố ý gây thương tích”, trong khi Bùi Kim Thành, Nguyễn Thị Minh Ngọc là “người thuê” lại kết các bị cáo này về tội “Không tố giác tội phạm” là không đúng với bản chất sự việc. Hành vi phạm tội của các bị cáo Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình cấu thành tội gì thì Bùi Kim Thành, Nguyễn Thị Minh Ngọc phải chịu tội ấy và hình phạt phải cao hơn các bị cáo Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Huy Xô và Ngô Trọng Bình.
Các cơ quan chức năng không tiến hành việc giám định thương tích của người bị hại là anh Nguyễn Ngọc Nam từ đầu để xác định trách nhiệm hình sự đối với các bị cáo: Anh Nguyễn Ngọc Nam là người bị bắn, thương tích là có thật, nhưng không được điều tra, xác minh kỹ để có kết luận giám định tỷ lệ % sức khỏe bị tổn hại. Đây là căn cứ quan trọng để xác định trách nhiệm hình sự về hành vi cấu thành tội “Cố ý gây thương tích” đối với các bị cáo. Bởi vì, theo Biên bản kiểm tra dấu vết trên thân thể người bị hại ngay sau khi sự việc xảy ra xác định: Phần đùi và đầu gối bên phải của anh Nam có khoảng 30 vết tụ máu không chảy máu, phần đùi và đầu gối bên trái có 10 vết tụ máu nhỏ không chảy máu. Người bị hại là anh Nguyễn Ngọc Nam khai hôm sau có đến Phòng khám số 10A phố Viện 103 Hà Đông kiểm tra và xử lý vết thương, có xác nhận và giấy chụp chẩn đoán vết thương, kết quả khám vết thương. Sau đó ngày 30/8/2011, anh Nguyễn Ngọc Nam đồng ý giám định thương tích, cơ quan điều tra đã có Quyết định trưng cầu giám định và anh Nam cũng đã cung cấp các tài liệu liên quan đến việc thương tích khi xảy ra sự việc. Ngày 6/9/2011, cơ quan giám định tư pháp trả lời hồ sơ giám định không đủ điều kiện chứng tỏ có thương tích vào thời điểm vụ án xảy ra dẫn đến không giám định được tỷ lệ thương tật của bị hại là anh Nguyễn Ngọc Nam. Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền lại không trưng cầu giám định tại một Hội đồng giám định khác.
TH