Trong đấu tranh phòng chống tội phạm, việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, nhằm kịp thời phát hiện hành vi phạm tội xảy ra; trên cơ sởđó cơ quan có thẩm quyền xác định việc có hay không có dấu hiệu tội phạm để xem xét, quyết định việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự. Đây là hoạt động mởđầu của các hoạt động tố tụng đối với một vụ án hình sự. Tại Hội nghị có nhiều ý kiến phát biểu tham luận trước diễn đàn về vấn đề này, sâu đây là nội dung lược ghi phần tham luận của đại biểu.
Ý KIẾN THAM LUẬN TẠI HỘI THẢO CHUYÊN ĐỀ VỀ HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC KIỂM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT CỦA CƠ QUAN ĐIỀU TRA ĐỐI VỚI TỐ GIÁC, TIN BÁO VỀ TỘI PHẠM VÀ KIẾN NGHỊ KHỞI TỐ
Trong đấu tranh phòng chống tội phạm, việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, nhằm kịp thời phát hiện hành vi phạm tội xảy ra; trên cơ sởđó cơ quan có thẩm quyền xác định việc có hay không có dấu hiệu tội phạm để xem xét, quyết định việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự. Đây là hoạt động mởđầu của các hoạt động tố tụng đối với một vụ án hình sự. Tại Hội nghị có nhiều ý kiến phát biểu tham luận trước diễn đàn về vấn đề này, sâu đây là nội dung lược ghi phần tham luận của đại biểu.
Về nhận thức vai trò của công tác kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, ở khâu này nếu được thực hiện tiếp nhận, quản lý đầy đủ các tin báo không những hạn chế việc bỏ lọt tội phạm và người phạm tội mà còn đánh giá đúng tình hình tội phạm xảy ra trên thực tế. Để thực hiện tốt khâu công tác này các đơn vị cũng đã tiến hành xây dựng Quy chế phối hợp trong việc giải quyết tin báo tố giác về tội phạm. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra, khi tiếp nhận thông tin tội phạm được phân loại xử lý ngay. Các vụ việc có dấu hiệu hình sự, cơ quan điều tra phân công Điều tra viên tổ chức xác minh, Kiểm sát viên theo dõi bám sát tiến độ giải quyết, đôn đốc đểđảm bảo đúng thời hạn. Việc thụ lý, giải quyết được thực hiện chặt chẽ từ khâu tiếp nhận đến khâu phân loại, xử lý; Hàng tuần, tháng thực hiện giao ban định kỳđể cùng tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong việc giải quyết.
Các ý kiến đưa ra về những vấn đề khó khăn vướng mắc tập trung chủ yếu vào Điều 103 BLTTHS. Viện kiểm sát có trách nhiệm kiểm sát việc giải quyết tin báo tội phạm của cơ quan điều tra, nhưng điều luật lại không quy định rõ nghĩa vụ của cơ quan điểu tra phải thông báo mọi tin báo đã tiếp nhận cho Viện kiểm sát; không nêu rõ thời hạn gửi kết quả giải quyết và phương thức tiến hành kiểm sát. Ngòai ra khi Cơ quan điều tra không thực hiện các yêu cầu của Viện kiểm sát về xác minh và giải quyết tin báo tội phạm như ra Quyết định khởi tố hoặc không ra quyết định khởi tố, nhưng không có cơ chế bảo đảm cho việc Cơ quan điều tra thực hiện đầy đủ các yêu cầu của Viện kiểm sát.
Bộ luật tố tụng năm 2003 không quy định thế nào là tố giác, tin báo về tội phạm và liên ngành trung ương cũng không có văn bản hướng dẫn về vấn đề này, nên giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát có sự nhận thức chưa thống nhất, từđó dẫn đến việc tiếp nhận, theo dõi và xử lý không đảm bảo đúng theo quy định tại Điều 103 BLTTHS.
Thông tư Liên ngành số 03/TT-LN ngày 15/5/1992 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao- Bộ nội vụ- Bộ quốc phòng- Bộ Lâm nghiệp- Tổng cục Hải quan “hướng dẫn thi hành các quy định của Luật tố tụng hình sự về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm”, không còn phù hợp nhưng chưa được sửa đổi, bổ sung kịp thời.
* Từ những vướng mắc thực tế trong công tác giải quyết việc tin báo tội phạm đã có những đề xuất, kiến nghị như:
Sửa đổi khoản 2, Điều 103 BLTTHS theo hướng: Tăng thời hạn giải quyết tin báo tội phạm.
Ban hành sửa đổi Thông tư liên ngành số 03/ TT-LN ngày 15/5/1992 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao- Bộ nội vụ- Bộ quốc phòng- Bộ Lâm nghiệp - Tổng cục Hải quan cho phù hợp.
Ban hành biểu mẫu thống kê tình hình tiếp nhận và giải quyết tin báo, tố giác tội phạm thống nhất, đầy đủ.
Bổ sung quy định Viện kiểm sát được quyền ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố nhưng Cơ quan điều tra không thực hiện.
Thu Hương.