VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO

Sáng 25/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS). Qua hơn 5 năm thi hành BLTTDS, một số quy định đã bộc lộ hạn chế, bất cập, có những quy định mâu thuẫn với các văn bản quy phạm pháp luật khác, hoặc còn chưa phù hợp, chưa đầy đủ và thiếu rõ ràng.

Trong đấu tranh phòng chống tội phạm, việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, nhằm kịp thời phát hiện hành vi phạm tội xảy ra; trên cơ sởđó cơ quan có thẩm quyền xác định việc có hay không có dấu hiệu tội phạm để xem xét, quyết định việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự. Đây là hoạt động mởđầu của các hoạt động tố tụng đối với một vụ án hình sự. Tại Hội nghị có nhiều ý kiến phát biểu tham luận trước diễn đàn về vấn đề này, sâu đây là nội dung lược ghi phần tham luận của đại biểu.

*Kiến nghị số 676/KN ngày 12/11/2010 đối với vụ án về “Tranh chấp hợp đồng góp vốn” giữa: Nguyên đơn: Ông Mã Vĩ Bang, sinh năm 1963 Địa chỉ: Phường Bình TrịĐông, quận Bình Tân, Tp Hồ Chí Minh. Bịđơn: Ông Huỳnh Trọng Nhân, bà Nguyễn Thị Tuấn. Địa chỉ: Phường Phú Thọ Hòa, Tân Phú, Tp Hồ Chí Minh. - Lý do kháng nghị:...

Quyết định số 487 ngày 4/9/2008 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao” (gọi tắt là Quyết định 487) được ban hành trong bối cảnh công tác “kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp của các cơ quan tư pháp” (gọi tắt là kiểm sát giải quyết đơn tư pháp) còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân của thực trạng này là do nhiệm vụ kiểm sát việc giải quyết đơn tư pháp của Viện kiểm sát trước đây chưa được phân công rõ ràng, cụ thể; dẫn đến các đơn vị nghiệp vụ hầu như chưa nhận thức và thực hiện trách nhiệm kiểm sát giải quyết đơn tư pháp, công tác này gần như “khoán trắng” cho đơn vị khiếu tố; trong khi đơn vị khiếu tố lại không chuyên sâu về các công tác kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử…

* Ngày 18/11/2010, VKSND tỉnh Phú Yên ban hành Kháng nghị phúc thẩm số 16/QĐ - KNPT đối với bản án hình sự số 29/2010/HSST ngày 22/10/2010 của TAND huyện Đông Hoà đã áp dụng khoản 1 Điều 278; các điểm d, g, p khoản 1, khoản 2 Điều 46; Điều 47; Điều 29 Bộ luật hình sự xử phạt hình phạt cảnh cáo đối với bị cáo Đào Thị Thành về tội “Tham ô tài sản”. Về lý do kháng nghị: Bị cáo bị truy tố, xét xử về tội “Tham ô tài sản” theo khoản 1, Điều 278 Bộ luật hình sự có mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm, là tội nghiêm trọng. Theo quy định tại Điều 29 Bộ luật hình sự thì “Cảnh cáo được áp dụng đối với người phạm tội ít nghiêm trọng…”. Kháng nghịđề nghị Toà án nhân dân tỉnh Phú Yên xét xử vụ án theo thủ tục phúc thẩm, tăng hình phạt (chuyển loại hình phạt khác nặng hơn) đối với bị cáo Đào Thị Thành. * Kháng nghị số 306/QĐ- KNPT ngày 30/6/2010 đối với Bản án HSST số 12/HSST ngày 03/6/2010 của TAND tỉnh Quảng Nam đã xét xử bị cáo: Đinh Long Nhựt, sinh năm 1991, trú tại huyện Hiệp Đức, tỉnh Quảng Nam về tội “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng” quy định tại khoản 1 Điều 96 Bộ luật hình sự. Về lý do kháng nghị: Hành vi của Đinh Long Nhựt là cố ý tước đoạt tính mạng của người khác, do vậy bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo về tội “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”...

Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thái Bình: * Kháng nghị số 03/QĐ/KNGĐT ngày 05/11/2010 đối với bản án sơ thẩm số 10/2008/DSST ngày 12/12/2008 của Tòa án nhân dân huyện Vũ Thư về “yêu cầu tuyên bố mất tích”. Lý do kháng nghị: Tòa án nhân dân huyện Vũ Thư vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng được quy định tại chương XXIII của Bộ luật TTDS: Vụ việc thụ lý phải để mở phiên họp giải quyết thì Tòa án huyện Vũ Thư lại thụ lý để giải quyết theo trình tự của một vụ án (đưa ra xét xử). Chưa hướng dẫn đương sự làm thủ tục thông báo tìm kiếm anh Toàn trên Đài truyền hình của Trung ương. Chưa có tin tức xác thực về việc anh Toàn còn sống hay đã chết, vì hiện tại mẹ và anh trai của Toàn vẫn sống ở huyện Vũ Thư nhưng cũng không có lời khai của những người này trong hồ sơ...

Tại cuộc họp giao ban, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo các đơn vị tập trung giải quyết một số nội dung sau: Về công tác kiểm sát Yêu cầu Vụ 10 trong tháng 11/2010 kiểm tra, báo cáo Lãnh đạo Viện về việc đề xuất với cơ quan có thẩm quyền về quan điểm xử lý đối với những bị án có mức án d­ưới 5 năm tù, nh­ưng trốn chư­a thi hành từ 31/12/1996 trở về tr­ước. Yêu cầu Vụ 4 kiểm tra Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa báo cáo việc 4 phạm nhân trốn khỏi trại tạm giam Cầu Cao. Nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong công tác quản lý tạm giam, thì cần phối hợp với Cục 6 để giải quyết. Về các tin liên quan đến hoạt động của ngành Kiểm sát nhân dân từ ngày 11/11/2010 đến 18/11/2010 - Báo Pháp luật số 318 ngày 14/11/2010 có bài: “Công lý bị thiên lệch?” của tác giả Nguyễn Lê kèm theo nội dung trao đổi của phóng viên với các luật sư­ Nguyễn Văn Thắng và Trần Anh Tú. Nội dung bài viết nêu về bản án dân sự sơ thẩm số 51/2010/STDS ngày 17, 20/9/2010 của Toà án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử vụ án dân sự về việc chia thừa kế tại ngôi nhà số 75-77 đ­ường Lê Duẩn, thành phố Hà Nội không đúng với pháp luật, không tôn trọng nội dung của bản án phúc thẩm trư­ớc đó đã xét xử và tuyên huỷ án để điều tra lại gây thiệt hại lớn cho gia đình ông bà Phạm Thị Dung là những người già yếu, không nghề nghiệp làm mất đi của họ chỗ ở an toàn, ổn định suốt 40 năm qua. Yêu cầu Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội kiểm tra vụ việc trên. Vụ 5 theo dõi...

* Kháng nghị số 10/QĐ/KNPT ngày 20/10/2010 đối với bản án sơ thẩm số 67/2010/HSST ngày 21/9/2010 của Tòa án nhân dân thị xã Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh xét xử bị cáo Nguyễn Thành Long về tội “cố ý gây thương tích” và các bị cáo Ngô Đức Hùng, Vũ Văn Anh, Phùng Xuân Trường, Trần Trung Phong, Phan Văn Du và Trần Văn Thành về tội “Gây rối trật tự công cộng” theo khoản 1 Điều 245 BLHS. Lý do kháng nghị: Hành vi của các bị cáo vừa làm mất trật tự công cộng, ảnh hưởng đến sinh hoạt chung của nhiều người, đồng thời còn gây tổn hại đến sức khỏe cho một số người có mặt trong quán và gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản cho gia đình chị Hòa trị giá 35.070.000đ. Thiệt hại về tài sản này đủ yếu tố cấu thành tội “Hủy hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” quy định tại khoản 1, Điều 143 BLHS. Mặt khác tại Công văn số 16/1999/KHXX ngày 01/2/1999 của Tòa án nhân dân tối cao cũng đã hướng dẫn: Trong trường hợp bị cáo gây rối trật tự công cộng mà có hành vi phá phách, nếu hành vi phá phách cấu thành tội hủy hoại tài sản thì xét xử các bị cáo về 2 tội. Do quá trình điều tra chưa đầy đủ nên cấp sơ thẩm chỉ truy tố, xét xử các bị cáo về tội “Gây rối trật tự công cộng” là bỏ lọt tội phạm. Mức hình phạt mà án sơ thẩm tuyên đối với các bị cáo là quá nhẹ và cho các bị cáo hưởng án treo là chưa đánh giá đúng tính chất hành vi phạm tội của bị cáo, chưa đảm bảo tính giáo dục riêng và phòng ngừa chung...

Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh. * Kháng nghị số 1566/QĐ/KNPT-DS ngày 13/9/2010 đối với bản án sơ thẩm số 01/2010/DSST ngày 20/8/2010 của Tòa án nhân dân thị xã Hồng Lĩnh về giải quyết vụ kiện “tranh chấp không gian bị lấn chiếm” giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Xứng, bịđơn là ông Phan Văn Thiết đều trú tại phường Nam Hồng, thị xã Hồng lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh.

Tại cuộc họp giao ban, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo các đơn vị Viện kiểm sát các cấp tập trung giải quyết một số nội dung sau: Về công tác kiểm sát - Vụ 1B chuẩn bịđầy đủ các tài liệu, hồ sơ phục vụ Đoàn kiểm tra của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng; khẩn trương hoàn thành Báo cáo Tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2006 - 2010...

Thông qua công tác điểm báo tuần Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo Viện kiểm sát nhân dân các cấp xử lý thông tin báo nêu liên quan đến hoạt động kiểm sát, Web Viện kiểm sát nhân dân tối cao đăng toàn văn nội dung sau: 1. Báo Pháp luật TP. Hồ Chí Minh số 297 ngày 01/11/2010 có bài: “Người bị hại phải đóng án phí?” của Tiến Hiểu. Nội dung bài viết nêu: Ngày 21/9/2010 Tòa án nhân dân huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án “Trộm cắp tài sản”, Hội đồng xét xử đã kết tội bị cáo H, đồng thời cũng buộc người bị hại là chị Hiền phải nộp gần 700 nghìn đồng án phí dân sự sơ thẩm do bác yêu cầu của chị Hiền đòi bị cáo phải bồi thường một số tài sản bị mất. Bài báo nêu ý kiến của một số chuyên gia pháp luật cho rằng: Trong vụ án này, người yêu cầu (chị Hiền) không phải là nguyên đơn, cũng không phải là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, mà là người bị hại thì họ có quyền yêu cầu bị cáo bồi thường theo ý chủ quan của họ, Tòa thấy không hợp lý hoặc không có bằng chứng chứng minh thì có quyền bác yêu cầu chứ không thể buộc người bị hại nộp án phí.

Năm 2010, quán triệt Chỉ thị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, hướng dẫn nghiệp vụ của Vụ 5, Vụ 12, kế hoạch công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai, về việc tiếp tục tăng cường công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng dân sự, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai xác định muốn làm tốt công tác kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự, Viện kiểm sát hai cấp tỉnh và huyện phải tập trung thực hiện tốt hơn nữa các quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị theo luật định.

Tại cuộc họp giao ban, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo một số nội dung như sau: I. Về công tác kiểm sát: - Vụ 1A tổng hợp tình hình học sinh vi phạm pháp luật trong thời gian qua, chỉ đạo Viện kiểm sát địa phương giải quyết nghiêm túc, có biện pháp kiến nghị phòng ngừa loại tội phạm này với cơ quan có thẩm quyền và báo cáo lãnh đạo VKSND tối cao. - Văn phòng VKSND tối cao phối hợp với Văn phòng Ban Cán sự Đảng xây dựng Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới” để triển khai trong toàn ngành. - Vụ 1, Vụ 1B báo cáo lãnh đạo VKSND tối cao về nguyên nhân, tình trạng những vụ án do VKSND tối cao truy tố sau đó chuyển cho Viện kiểm sát địa phương thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa bị Tòa án địa phương trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung vẫn còn xảy ra nhiều trong thời gian qua. Đồng thời đề ra những biện pháp để khắc phục tình trạng đó.

Tại cuộc họp giao ban, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo Viện kiểm sát các cấp tập trung giải quyết một số nội dung về công tác kiểm sát; xử lý thông tin báo chí đăng như sau: - Văn phòng, Vụ Tổ chức cán bộ phối hợp với Viện kiểm sát các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình nắm tình hình bão, lũ gây thiệt hại về tài sản, nhà cửa … của gia đình cán bộ Kiểm sát, Viện kiểm sát thuộc các địa phương trên, báo cáo lãnh đạo Viện chỉ đạo khắc phục hậu quả do bão, lũ gây ra đối với Viện kiểm sát các địa phương. - Văn phòng phối hợp với Công đoàn cơ quan, các đơn vị thuộc VKSND tối cao tổ chức quyên góp tối thiểu mỗi cán bộ 01 ngày lương để ủng hộ nhân dân các địa phương bị bão lũ vừa qua gây thiệt hại về người, tài sản. - Yêu cầu các đơn vị từ nay đến cuối năm 2010 không tổ chức các đoàn, tổ kiểm tra đối với các Viện kiểm sát địa phương, để tập trung tham gia đoàn kiểm tra của lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao, thời gian kiểm tra từ cuối tháng 11, đầu tháng 12/2010...