Thông qua kiểm sát phiên họp phúc thẩm đối với vụ án “Kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai” giữa người khởi kiện là ông Lê Văn H với người bị kiện là Chủ tịch UBND tỉnh BĐ và Chủ tịch UBND thị xã HN, tỉnh BĐ. VKSND cấp cao tại ĐN thấy cần thông báo rút kinh nghiệm chung như sau:
1. Nội dung và quá trình giải quyết vụ án
Ngày 12/5/2015, UBND huyện HN, (nay là thị xã HN) tỉnh BĐ ban hành Quyết định số 2678/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của ông Lê Văn H (lần đầu), giữ nguyên Quyết định số 1273/QĐ-UBND ngày 04/3/2015 của Chủ tịch UBND huyện HN về việc phê duyệt phương án điều chỉnh, bổ sung giá trị bồi thường, hỗ trợ và tái định cư do giải phóng mặt bằng để xây dựng công trình mở rộng QL1 đoạn km 1125-KM-1153, tỉnh BĐ cho hộ ông Lê Văn H, địa chỉ: Thôn AD 2, xã HT, huyện HN tỉnh BĐ.
Ngày 22/3/2016, UBND tỉnh BĐ ban hành Quyết định số 874/QĐ UBND về việc giải quyết khiếu nại (lần 2) không công nhận nội dung khiếu nại của ông Lê Văn H, công nhận Quyết định số 2678/QĐ-UBND ngày 12/5/2015 của Chủ tịch UBND huyện HN về việc giải quyết khiếu nại của ông Lê Văn H là đúng theo quy định của pháp luật.
Không đồng ý với nội dung giải quyết khiếu nại nêu trên. Ngày 17/4/2017, vợ chồng ông Lê Văn H và bà Nguyễn Thị T nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân tỉnh BĐ yêu cầu Tòa án giải quyết:
- Hủy Quyết định số 2678/QĐ-UBND ngày 12/5/2015 của Chủ tịch UBND huyện HN, tỉnh BĐ.
- Hủy Quyết định số 874/QĐ-UBND ngày 22/3/2016 của Chủ tịch UBND tỉnh BĐ.
Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 50/2017/HC-ST ngày 18/9/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh BĐ tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn H. Không đồng ý với Bản án sơ thẩm nêu trên, ông Lê Văn H kháng cáo.
Tại Bản án hành chính phúc thẩm số 99/2018/HC-PT ngày 26/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại ĐN tuyên xử: Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn H, hủy các quyết định giải quyết khiếu nại nêu trên.
Ngày 18/6/2020, Tòa án nhân dân tối cao ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 06/2020/KN-HC, đề nghị hủy toàn bộ Bản án hành chính phúc thẩm số 99/2018/HC-PT ngày 26/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại ĐN; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân cấp cao tại ĐN để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 18/2020/HC-GĐT ngày 20/8/2020 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quyết định chấp nhận Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 06/2020/KN-HC của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Hủy Bản án hành chính phúc thẩm số 99/2018/HC-PT ngày 26/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại ĐN và Bản án hành chính sơ thẩm số 50/2017/HC-ST ngày 18/9/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh BĐ, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh BĐ xét xử lại theo đúng quy định của pháp luật.
Tại Quyết định số 03/2022/QĐST-HC ngày 20/01/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh BĐ, đình chỉ giải quyết vụ án hành chính vì đã hết thời hiệu theo điểm a khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính năm 2015.
Ngày 24/01/2022, ông Lê Văn H kháng cáo toàn bộ quyết định đình chỉ nêu trên.
Tại Quyết định số 121/2022/QĐ-PT ngày 11/5/2022 của Tòa án nhân dân cấp cao tại ĐN, quyết định: Hủy Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 03/2022/QĐST-HC ngày 20 tháng 01 năm 2022 của Tòa án nhân dân tỉnh BĐ, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh BĐ để tiếp tục giải quyết vụ án.
2. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 50/2017/HC-ST ngày 18/9/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh BĐ đã xem xét về thời hiệu khởi kiện của vụ án hành chính, cụ thể tại phần “về thủ tục tố tụng” của Bản án nói trên đã nhận định như sau “…yêu cầu khởi kiện vụ án hành chính nói trên của ông Lê Văn H là trong thời hiệu khởi kiện quy định tại điểm a khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính”. Do Bản án sơ thẩm bị ông Lê Văn H kháng cáo.
Tại Bản án hành chính phúc thẩm số 99/HC-PT ngày 26/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng không đề cập gì đến vấn đề thời hiệu khởi kiện, tuy nhiên do có khiếu nại của Chủ tịch UBND tỉnh BĐ nên các bản án nói trên bị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kháng nghị để xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 18/2020/HC-GĐT ngày 20/8/2020 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã quyết định hủy toàn bộ Bản án hành chính phúc thẩm số 99/HC-PT ngày 26/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại ĐN và Bản án hành chính sơ thẩm số 50/2017/HC-ST ngày 18/9/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh BĐ, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh BĐ xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Như vậy, vấn đề thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính đã được xem xét. Nhưng sau khi Tòa án nhân dân tỉnh BĐ thụ lý lại vụ án đã xem xét lại thời hiệu khởi kiện để đình chỉ giải quyết vụ án hành chính với lý do thời hiệu khởi kiện vụ án đã hết là không đúng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.