Diễn đàn Nghiên cứu Tư pháp “Các xu hướng phát triển của pháp luật trong kỷ nguyên mới”

Đồng chủ trì Diễn đàn có Giáo sư, Tiến sĩ Võ Khánh Vinh, Nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Cố vấn cao cấp của Trường Đại học Kiểm sát; Tiến sĩ Nguyễn Văn Khoát, Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát.

Tham dự Diễn đàn có Tiến sĩ Trần Công Phàn, nguyên Phó Viện trưởng VKSND tối cao, Phó Chủ tịch Thường trực, Tổng Thư ký Hội Luật gia Việt Nam; đại diện Lãnh đạo một số đơn vị thuộc VKSND tối cao và một số đơn vị ngoài ngành Kiểm sát nhân dân; đại diện Lãnh đạo VKSND cấp cao tại Hà Nội, VKSND Thành phố Hà Nội; các chuyên gia và các nhà khoa học; tập thể Ban Giám hiệu, Lãnh đạo các phòng, khoa và các học viên, sinh viên thuộc Trường Đại học Kiểm sát.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Văn Khoát, Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát nhấn mạnh, hệ thống pháp luật hoàn thiện là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Hệ thống pháp luật hoàn thiện cũng là một trong những yếu tố thể hiện đặc trưng của Nhà nước pháp quyền. Đối với Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam giai đoạn hiện nay, để quản lý xã hội, quản trị quốc gia tự tin bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, từ thực trạng hệ thống pháp luật hiện hành, việc gợi mở những xu hướng phát triển mới của pháp luật đi đôi với việc tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật là nhiệm vụ hết sức cấp thiết. Mục tiêu là xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trường Đại học Kiểm sát xây dựng và tổ chức thực hiện Diễn đàn Nghiên cứu Tư pháp năm 2025 với chủ đề “Các xu hướng phát triển của pháp luật trong kỷ nguyên mới”. Nội dung của Diễn đàn là những vấn đề mang tính thời sự, cấp thiết. Nghiên cứu các xu hướng phát triển của pháp luật là vấn đề có ý nghĩa nhận thức phương pháp luận, lý luận và thực tiễn pháp lý quan trọng, là định hướng nghiên cứu mới của luật học, có ý nghĩa xã hội to lớn, làm cơ sở cho việc xây dựng chính sách pháp luật, đặc biệt xác định mục tiêu của pháp luật và hoàn thiện hệ thống pháp luật ở nước ta hiện nay.

Đặc biệt, nội dung cụ thể của từng hội thảo chuyên đề sẽ tập trung luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn về việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013; sửa đổi một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021); sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức VKSND năm 2014; về Nghị quyết thí điểm VKSND khởi kiện vụ án dân sự trong trường hợp chủ thể các quyền dân sự là nhóm dễ bị tổn thương hoặc trường hợp liên quan đến lợi ích công nhưng không có người đứng ra khởi kiện. Thảo luận các vấn đề Đảng, Nhà nước giao cho VKSND tối cao nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện như: Quy định pháp luật về khởi kiện vụ án dân sự trong trường hợp chủ thể các quyền dân sự là nhóm dễ bị tổn thương hoặc trường hợp liên quan đến lợi ích công nhưng không có người đứng ra khởi kiện; các vấn đề cơ chế khởi kiện vụ án hành chính để đưa ra Tòa án phán quyết đối với trường hợp các cơ quan quản lý nhà nước, các chủ thể không thực hiện hoặc thực hiện không đúng pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích công cộng, lợi ích Nhà nước; cơ chế kiểm soát việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật dưới luật và xem xét trách nhiệm trong trường hợp ban hành văn bản gây hậu quả nghiêm trọng.

Phát biểu chào mừng tại Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Đức Thái, Phó Viện trưởng  VKSND tối cao khẳng định, trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước những cơ hội để bước vào kỷ nguyên mới, pháp luật phải thật sự là nền tảng của phát triển, phục vụ phát triển và thúc đẩy phát triển. Chính vì vậy, chủ đề của Diễn đàn Nghiên cứu tư pháp năm nay “Các xu hướng phát triển của pháp luật trong kỷ nguyên mới” là vấn đề chính trị pháp lý, có tính thời sự, cấp thiết. Chủ đề nêu trên cũng hoàn toàn phù hợp với Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, phù hợp với định hướng nghiên cứu khoa học của ngành Kiểm sát nhân dân.

Diễn đàn Nghiên cứu Tư pháp là một trong những sự kiện sinh hoạt khoa học thường niên, quan trọng hướng tới chào mừng Kỷ niệm 55 năm ngày truyền thống của Nhà trường 25/4 và 65 năm ngày thành lập ngành Kiểm sát nhân dân 26/7. Thông qua Diễn đàn, tạo môi trường giao lưu, học hỏi, khơi gợi niềm say mê nghiên cứu khoa học trong toàn bộ đội ngũ cán bộ, giảng viên, học viên và sinh viên các cơ sở giáo dục đại học, các viện nghiên cứu trong cả nước nói chung và trong Trường Đại học Kiểm sát nói riêng. Qua đó góp phần nâng cao công tác trao đổi, nghiên cứu khoa học trong Nhà trường và giữa Nhà trường với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo khác.

Đánh giá cao việc tổ chức Diễn đàn Nghiên cứu Tư pháp, đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao khẳng định đây là một minh chứng cho sự phát triển trong công tác nghiên cứu khoa học của Trường Đại học Kiểm sát, là một bước tiến quan trọng nhằm thực hiện chủ trương đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu khoa học theo hướng đa ngành, liên ngành, có phản biện và hình thành, phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh, từng bước thúc đẩy các công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín. Đồng thời, Diễn đàn góp phần tăng cường công tác nghiên cứu khoa học gắn với đào tạo, tham mưu, tư vấn chính sách và phục vụ cộng đồng, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng của Trường Đại học Kiểm sát, nhằm cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Kiểm sát nói riêng và xã hội nói chung.

Tiếp đó, dưới sự chủ trì, điều hành của Tiến sĩ Nguyễn Đức Thái, Phó Viện trưởng  VKSND tối cao; GS.TS. Võ Khánh Vinh, Nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Cố vấn cao cấp của Trường Đại học Kiểm sát và Tiến sĩ Nguyễn Văn Khoát, Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát, phiên toàn thể của Diễn đàn đã diễn ra. Các chuyên gia, nhà khoa học đã trình bày các chủ đề, gồm: Tích hợp, phản ánh và phát huy các giá trị văn hóa, văn minh cho sự phát triển pháp luật trong kỷ nguyên mới; Xu hướng phát triển của Luật Hiến pháp trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; Đổi mới tư duy xây dựng thể chế thúc đẩy đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Xu hướng phát triển của pháp luật trong kỷ nguyên mới…