VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO

Quyền tài sản là một dạng tài sản đặc biệt, giữ vai trò quan trọng trong đời sống xã hội hiện nay. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, các quyền tài sản phát sinh trong thực tiễn ngày càng đa dạng và trở thành đối tượng của nhiều giao dịch dân sự, đặc biệt là các quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng. Tuy nhiên, các quy định của pháp luật hiện hành điều chỉnh vấn đề này chưa đầy đủ, gây không ít khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật.

Trong các hình thức biểu hiện của trách nhiệm hình sự áp dụng đối với pháp nhân thương mại thì hình phạt là hình thức biểu hiện cơ bản, chủ yếu, thể hiện đầy đủ nhất bản chất của trách nhiệm hình sự. Hoàn thiện quy định về hình phạt áp dụng đối với pháp nhân thương mại phạm tội sẽ góp phần hạn chế tình trạng pháp nhân thương mại vi phạm pháp luật.

Việc phòng ngừa, phát hiện, xử lý các hành vi lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực trong xây dựng pháp luật thuộc trách nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã đạt được một số kết quả như: Các văn bản quy phạm liên quan đều đảm bảo thể chế hóa đầy đủ quan điểm của Đảng, đáp ứng yêu cầu về nội dung, hình thức; các thiếu sót được phát hiện kịp thời để chủ động đề nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung nội dung văn bản hoặc khắc phục vi phạm…

Từ thực tiễn công tác kiểm sát thi hành án hành chính trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tác giả nêu một số khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình kiểm sát; đồng thời đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động này trong thời gian tới.

Hoạt động giám định tư pháp góp phần bảo vệ hữu hiệu các quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân thông qua việc tạo lập và cung cấp những chứng cứ mang tính khoa học, có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả và chất lượng của hoạt động tố tụng. Giám định tư pháp trong tố tụng dân sự gồm có trưng cầu giám định và yêu cầu giám định.

Các tội xâm phạm trật tự xã hội là nhóm có nhiều tội danh, chiếm tỉ lệ cao nhất trong cơ cấu các nhóm tội phạm của Bộ luật Hình sự. Thời gian qua, Viện kiểm sát nhân dân các cấp đã có nhiều đổi mới, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chỉ đạo điều hành, tăng cường phối hợp liên ngành để thực hiện hiệu quả công tác theo dõi, hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ và trả lời thỉnh thị các vụ án, vụ việc xâm phạm trật tự xã hội.

Từ thực tiễn thi hành BLTTHS năm 2015, tác giả cho rằng, cần bổ sung vào Điều 113, thời hạn Viện kiểm sát phê chuẩn lệnh, quyết định bắt bị can, bị cáo; quy định cụ thể, rõ ràng về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Công an cấp xã; quy định thống nhất về thời hạn các cơ quan, tổ chức, cá nhân trả lời kiến nghị của Viện kiểm sát...

Từ thực tiễn công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra việc giải quyết các vụ án xâm hại tình dục người dưới 16 tuổi, tác giả rút ra các kỹ năng, kinh nghiệm nhằm kiểm sát chặt chẽ quá trình giải quyết tin báo, kiểm sát điều tra các vụ án này, từ đó đẩy nhanh tiến độ điều tra, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của nạn nhân.

Ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong hoạt động hỏi cung bị can là sự vận dụng khoa học công nghệ hỗ trợ quá trình giải quyết vụ án hình sự, đảm bảo sự khách quan, minh bạch của hoạt động tố tụng. Vì vậy, vấn đề này trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cần được sửa đổi, bổ sung theo hướng mở rộng các trường hợp bắt buộc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo lộ trình từng bước, nhằm bảo đảm hơn nữa tính hợp pháp của nguồn chứng cứ là lời khai.

Bài viết phân tích một số vấn đề phát sinh từ thực tiễn chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân, từ đó kiến nghị hoàn thiện pháp luật nhằm bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan như cha, mẹ, con và người thứ ba trong quan hệ về tài sản với vợ, chồng.

Việc xử lý vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội trong thực tiễn hiện nay còn nhiều bất cập do quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền chưa thống nhất. Do đó, để đảm bảo tính hợp lý và hiệu lực của pháp luật, bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, việc hoàn thiện quy định về xử lý vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội có ý nghĩa rất quan trọng.

Bài viết phân tích thực trạng các quy định của pháp luật về bảo quản, xử lý vật chứng, đồ vật, tài liệu trong quá trình điều tra, giải quyết các vụ án, vụ việc của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong Công an nhân dân; qua đó kiến nghị, đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự và nâng cao hiệu quả công tác này thời gian tới.

Quy định về thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm; thời gian thực hiện thủ tục thông báo; thời hạn giải quyết khiếu nại; chế tài xử lý việc người bào chữa làm mất mát, hư hỏng, thất lạc tài liệu trong hồ sơ vụ án; người đại diện của người bị hại… trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 còn một số vướng mắc cần sửa đổi, bổ sung.

Bài viết phân tích việc áp dụng quy định của pháp luật trong thực tiễn giải quyết vụ án liên quan đến quan hệ giữa cha mẹ và con, đặc biệt là về thời điểm thực hiện quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con, thời điểm chấm dứt việc nuôi con nuôi, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể, trong đó có trẻ em.

Trên cơ sở quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân, bài viết chỉ ra một số hạn chế, tồn tại và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong bảo vệ quyền con người, quyền công dân qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án dân sự.