1. Công tác xây dựng và phát triển Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao

Trải qua 60 năm xây dựng và trưởng thành, từ một Chi bộ trực thuộc Đảng bộ Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao, đến năm 2010, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao được thành lập với 32 cán bộ, đảng viên, sinh hoạt tại 03 chi bộ trực thuộc. Trong quá trình kiện toàn, đổi mới và phát triển, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban Cán sự đảng, tập thể lãnh đạo VKSND tối cao, Ban Chấp hành Đảng bộ VKSND tối cao. Bên cạnh đó, tập thể Đảng ủy, lãnh đạo đơn vị cũng như toàn thể công chức, đảng viên và người lao động thực sự đoàn kết, có kỷ luật, tạo được sự đồng thuận, nhất trí cao trong đơn vị. Bản thân từng đồng chí lãnh đạo, đảng ủy viên luôn nêu cao tinh thần gương mẫu, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, lãnh đạo, chỉ đạo toàn Đảng bộ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước, ngành Kiểm sát và Nhân dân giao phó.

Đến nay, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã có 155 đảng viên, sinh hoạt tại 10 chi bộ (trong đó 05 chi bộ đặt tại trụ sở chính ở thành phố Hà Nội, 01 chi bộ đại diện thường trực Cơ quan điều tra tại thành phố Đà Nẵng, 01 chi bộ đại diện thường trực Cơ quan điều tra tại Thành phố Hồ Chí Minh, 01 chi bộ tại Phòng điều tra tội phạm xảy ra tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ đặt tại thành phố Cần Thơ, 01 chi bộ tại Phòng điều tra tội phạm xảy ra tại các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên đặt tại Đắk Lắk và 01 chi bộ Phòng điều tra tội phạm xảy ra tại các tỉnh miền núi phía Bắc tại tỉnh Yên Bái), Ban Chấp hành Đảng bộ gồm 09 đồng chí, Ban Thường vụ có 03 đồng chí, Ủy ban kiểm tra Đảng ủy có 05 đồng chí.

Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác chính trị pháp luật, thực hiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định của pháp luật, điều tra tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, tội phạm tham nhũng, chức vụ quy định tại Chương XXIII và Chương XXIV Bộ luật Hình sự năm 2015  (sửa đổi, bổ sung năm 2017) xảy ra trong hoạt động tư pháp mà người phạm tội là cán bộ, công chức thuộc Cơ quan điều tra, Tòa án nhân dân, VKSND, cơ quan Thi hành án, người có thẩm quyền tiến hành hoạt động tư pháp khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân.

Xác định việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh có vai trò quan trọng đối với việc củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên, quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã quan tâm chỉ đạo công tác xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Việc lãnh đạo công tác xây dựng Đảng được triển khai đồng bộ trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức thông qua thực hiện các giải pháp, các khâu đột phá chiến lược nhằm thực hiện xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao như: Đột phá về công tác chỉ đạo, điều hành, ứng dụng khoa học công nghệ thông tin trong hoạt động chuyên môn nghiệp vụ; xây dựng và hoàn thiện thể chế phục vụ công tác của Cơ quan điều tra VKSND tối cao; tăng cường công tác đào tạo và tự đào tạo; tăng cường quan hệ phối hợp công tác với các đơn vị nghiệp vụ thuộc VKSND tối cao, các VKSND địa phương và các cơ quan tư pháp khác; tăng cường tổ chức hội nghị tập huấn nghiệp vụ trực tuyến; chủ động thu thập nguồn tin về tội phạm thông qua hoạt động bám sát địa bàn; tổ chức ký kết thi đua giữa các phòng nghiệp vụ về chỉ tiêu công tác...

2. Hoạt động xây dựng và phát triển Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao trong sạch, vững mạnh

Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao luôn xác định xây dựng Đảng về chính trị đòi hỏi phải nâng cao chất lượng việc nghiên cứu, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, đảng bộ cấp trên liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị pháp luật của ngành Kiểm sát nhân dân và Cơ quan điều tra VKSND tối cao như: Nghị quyết số 111/2015/QH13 ngày 27/11/2015 của Quốc hội về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, công tác của VKSND, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án năm 2016 và các năm tiếp theo; Nghị quyết số 96/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của VKSND, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án; Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 07/12/2015 của Ban Chấp hành trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng; Chỉ thị số 26-CT/TW ngày 09/11/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc, các chỉ thị công tác của Viện trưởng VKSND tối cao về công tác của ngành Kiểm sát nhân dân hàng năm với phương châm “Đoàn kết, đổi mới - Trách nhiệm, kỷ cương - Thực chất, hiệu quả”, đặc biệt là Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 17/5/2019 của Viện trưởng VKSND tối cao về tăng cường công tác điều tra của Cơ quan điều tra VKSND tối cao.

Công tác xây dựng kế hoạch triển khai các chỉ thị, nghị quyết đến các chi bộ, đến từng đảng viên trong Đảng bộ được chú trọng; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện của các chi bộ, công chức, đảng viên trong đảng bộ; lấy kết quả thực hiện các chỉ thị, nghị quyết làm tiêu chí để đánh giá, bình xét thi đua chất lượng cơ sở đảng, chất lượng đảng viên cuối năm. Đặc biệt là việc thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30/10/2016 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Kết luận số 38-KL/TW ngày 13/11/2018 của Bộ Chính trị về tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW của Ban Chấp hành trung ương khóa X về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; Chỉ thị số 28-CT/TW ngày 21/01/2019 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng… Đây là hệ thống các văn bản rất quan trọng, làm cơ sở để Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao đề ra chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và chất lượng đội ngũ đảng viên.

Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên được Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao được đề cao. Với tổ chức bộ máy và tính chất hoạt động nghiệp vụ đặc thù, nên để làm tốt công tác chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trong đảng bộ, Ban Chấp hành Đảng bộ và lãnh đạo Cơ quan điều tra đã phân công nhiệm vụ cụ thể đối với từng đồng chí đảng ủy viên; từng ủy viên Ủy ban kiểm tra và từng đồng chí lãnh đạo, đảm bảo các chi bộ trực thuộc đều có 01 đồng chí đảng ủy viên và 01 đồng chí trong Ủy ban kiểm tra Đảng ủy phụ trách, sinh hoạt trực tiếp tại chi bộ; tổ chức giao ban trực tuyến hàng tuần, hàng tháng, hàng quý tại 06 điểm cầu (Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Yên Bái, Đắk Lắk, Cần Thơ). Vì vậy, Đảng ủy và lãnh đạo Cơ quan điều tra luôn kịp thời triển khai các nghị quyết, chỉ thị, văn bản chỉ đạo của Đảng, đảng bộ cấp trên, cũng như chủ động nắm bắt tình hình, diễn biến tư tưởng của từng đảng viên trong chi bộ để kịp thời tham mưu cho các cấp ủy đảng giải quyết những vấn đề phát sinh trong nội bộ, có biện pháp giáo dục, động viên kịp thời; đảm bảo kỷ cương, kỷ luật trong Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu trong toàn đảng bộ. Bên cạnh đó, để đề cao trách nhiệm cho mỗi cán bộ, đảng viên, tăng cường phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ đơn vị, toàn thể công chức, đảng viên đã ký bản cam kết: “Thực hiện các quy định của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, về những việc cán bộ, công chức, người lao động không được làm”.

Công tác phát triển đảng viên và bảo vệ chính trị nội bộ đã được Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao làm tốt. Điều này thể hiện qua việc bồi dưỡng, kết nạp đảng viên, công tác xác minh lý lịch, đề nghị phát triển đảng viên được thực hiện đúng quy trình, đảm bảo chất lượng. Thực hiện Quy định số 126-QĐ/TW ngày 28/02/2018 của Bộ Chính trị và Hướng dẫn số 19-HD/BTCTW ngày 12/9/2019 của Ban Tổ chức trung ương hướng dẫn thực hiện một số điều trong Quy định số 126-QĐ/TW ngày 28/02/2018 của Bộ Chính trị “Một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng”, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã tổ chức triển khai thực hiện đến từng chi bộ. Các đảng viên trong đảng bộ nghiêm túc thực hiện việc báo cáo và ý kiến chỉ đạo của cấp ủy. Bên cạnh đó, Đảng ủy đã chỉ đạo các chi bộ trực thuộc, bộ phận giúp việc kiểm tra hồ sơ, lý lịch của người xin vào Đảng, cũng như hồ sơ, lý lịch đảng viên của những cán bộ xin về công tác tại Cơ quan điều tra VKSND tối cao nhằm phát hiện, không để những người không có đủ tiêu chuẩn chính trị vào hàng ngũ của Đảng; chú trọng việc rà soát hồ sơ đảng viên, lý lịch cán bộ, lý lịch đảng viên phục vụ cho công tác đề bạt, bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử vào các vị trí lãnh đạo các cấp.

Trên cơ sở Chương trình kiểm tra, giám sát của Đảng bộ cấp trên, hàng năm, Ủy ban kiểm tra, Đảng ủy Cơ quan điều tra VKSND tối cao đều xây dựng Chương trình kiểm tra, giám sát nhằm triển khai, tổ chức toàn diện các nhiệm vụ của Đảng ủy, Ủy ban kiểm tra theo quy định của điều lệ Đảng. Do tính chất đặc thù trong hoạt động nghiệp vụ của đơn vị và cơ cấu tổ chức của Đảng bộ cơ sở nối dài (đặt tại 05 khu vực trên cả nước), để đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện, kịp thời của đảng bộ đối với Chi bộ Phòng điều tra tội phạm xảy ra tại miền Trung - Tây Nguyên và Chi bộ Phòng điều tra tội phạm xảy ra tại miền Nam, tập thể Đảng ủy đã phân công cụ thể cấp ủy viên, đảm bảo tất cả các chi bộ trong đảng bộ đều có sự tham gia sinh hoạt của các đồng chí đảng ủy viên. Qua đó, đảm bảo 100% các chi bộ trực thuộc đều có sự kiểm tra, giám sát của Đảng ủy. Các chi bộ trực thuộc Đảng bộ đều phân công Bí thư hoặc Phó Bí thư phụ trách công tác kiểm tra, giám sát đảng viên chấp hành Điều lệ đảng, Nghị quyết của cấp trên. Chi bộ giám sát đảng viên thông qua sinh hoạt thường kỳ, theo dõi, đôn đốc đảng viên thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao trong công tác chuyên môn, đảm bảo 100% đảng viên trong chi bộ được kiểm tra, giám sát. Do làm tốt công tác kiểm tra, giám sát nên trong những năm qua, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao không có cán bộ, đảng viên nào vi phạm kỷ luật đảng, không có đơn khiếu nại, tố cáo về phẩm chất đảng viên, tổ chức đảng.

Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao xác định công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược với sự phát triển của đơn vị, là điều kiện quan trọng bảo đảm cho sự lãnh đạo của Đảng ủy và củng cố, tăng cường mối quan hệ chặt chẽ giữa Đảng bộ, chính quyền và toàn thể công chức, đảng viên trong toàn đơn vị. Đảng bộ thường xuyên kiểm tra công tác dân vận của các chi bộ trực thuộc, cũng như nghiêm túc sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận theo sự chỉ đạo, hướng dẫn của Đảng bộ VKSND tối cao, nhằm chỉ ra những tồn tại, hạn chế, cũng như rút ra những bài học kinh nghiệm trong công tác dân vận.

Công tác lãnh đạo đối với các tổ chức đoàn thể (Đoàn thanh niên, Hội cựu chiến binh, Tổ nữ công...) đã được Ban Chấp hành Đảng bộ quan tâm, chú trọng, tạo nên sức mạnh tổng hợp để lãnh đạo đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Đặc biệt, để phát huy sức mạnh của Đoàn thành niên, Đảng ủy đã ban hành Nghị quyết số 24-NQ/ĐUC1 ngày 20/02/2019 về kiện toàn bộ máy Đoàn thanh niên Cơ quan điều tra VKSND tối cao. Trong đó, đề xuất cấp có thẩm quyền thành lập Đoàn cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao trên cơ sở Chi đoàn Cơ quan điều tra VKSND tối cao, thành lập 10 chi đoàn cơ sở trực thuộc tại 10 phòng nghiệp vụ; tạo điều kiện cho các đoàn viên trẻ thử sức, thể hiện tính sáng tạo, năng động trong các hoạt động của đơn vị. Qua đó, phát hiện, bồi dưỡng các nhân tố mới để xây dựng lớp cán bộ kế tiếp, xây dựng Đoàn thanh niên trở thành cánh tay đắc lực trong mọi hoạt động của đơn vị.

Từ việc triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh của Đảng bộ cơ cở Cơ quan điều tra VKSND tối cao, với phương châm “Chính xác, chuyên nghiệp, kịp thời, thực chất, hiệu quả”, để đảm bảo hoạt động nghiệp vụ của đơn vị đi vào nề nếp, chuyên nghiệp, khoa học, đúng quy định của pháp luật, cũng như triển khai có hiệu quả các đạo luật mới trong thực tiễn, Đảng ủy và lãnh đạo Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã tham mưu cho lãnh đạo VKSND tối cao ban hành nhiều quy chế, quy trình, quy định liên quan đến hoạt động của Cơ quan điều tra VKSND tối cao; xây dựng và ký kết 18 quy chế, quy định phối hợp công tác đối với các đơn vị trong và ngoài ngành Kiểm sát nhân dân. Đặc biệt, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã sớm xây dựng Trang thông tin điện tử tại địa chỉ www.coquandieutravkstc.gov.vn. Đây là kênh thông tin quan trọng để Cơ quan điều tra VKSND tối cao tuyên truyền, phổ biến pháp luật, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho Nhân dân tham gia góp ý, phản ánh, tố cáo vi phạm, tội phạm trong hoạt động tư pháp; là diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm và từng bước ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý nghiệp vụ và hoạt động của Cơ quan điều tra VKSND tối cao, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hoạt động của đơn vị, góp phần xây dựng đơn vị điện tử phù hợp với lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử theo Nghị quyết số 36ª/NQ-CP ngày 14/10/2015 của Chính phủ.

Với những kết quả đạt được trong xây dựng Đảng, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã được trao tặng các danh hiệu cao quý của Nhà nước, của ngành Kiểm sát và Đảng bộ cấp trên như: Năm 2012 được Ban Chấp hành Đảng bộ khối các cơ quan trung ương tặng Cờ thi đua cho Đảng bộ cơ sở Cục điều tra là Đảng bộ “Trong sạch, vững mạnh tiêu biểu 05 năm liền”; năm 2016 - 2018 được Đảng ủy Khối các cơ quan trung ương tặng Bằng khen do có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; từ năm 2016 đến năm 2021, đều đạt danh hiệu “Đảng bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu”. Nhiều chi bộ trực thuộc Đảng bộ được công nhận là “Tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu”, không có cấp ủy, cán bộ, Đảng viên vi phạm kỷ luật nghiệp vụ, kỷ luật đảng.

3. Một số bài học kinh nghiệm

Từ thực tiễn công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Một là, triển khai nghiêm túc, có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của đơn vị; đảm bảo các chỉ thị, nghị quyết được thi hành trên thực tiễn. Đặc biệt, chú trọng công tác xây dựng đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và thường xuyên học tập, nâng cao ý thức, đạo đức, phong cách của cán bộ, đảng viên theo tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Hai là, thường xuyên coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; nắm chắc và chủ động tham mưu, đề xuất, cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết cấp ủy cấp trên và theo quy định của Điều lệ đảng, để lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện phù hợp với tình hình thực tế tại đơn vị.

Ba là, đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng chủ động, tích cực với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả; có tư duy đổi mới, sáng tạo, cách tiếp cận khoa học, phù hợp. Trong tổ chức thực hiện cần giữ đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm Điều lệ đảng.

Bốn là, tăng cường công tác quản lý cán bộ, đảng viên, công tác bảo vệ chính trị nội bộ, phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; tăng cường giáo dục những yêu cầu, chuẩn mực về đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh cho cán bộ, đảng viên trong đơn vị, gắn với việc kiểm điểm, đánh giá và đề ra biện pháp giải quyết vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng; kết hợp chặt chẽ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng với việc thực hiện chính sách cán bộ, để cán bộ, đảng viên yên tâm công tác, nêu cao tinh thần trách nhiệm.

Năm là, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất cao trong toàn Đảng bộ có ý nghĩa quyết định trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đơn vị; thực hành dân chủ, phát huy được trí tuệ của tập thể; đề cao vai trò người đứng đầu.

Sáu là, nâng cao chất lượng và đổi mới công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng; tăng cường và đổi mới công tác dân vận và lãnh đạo đoàn thể, đặc biệt là lãnh đạo Đoàn thanh niên để tạo nên sức mạnh tổng hợp của Đảng bộ.

Với tinh thần đoàn kết, thống nhất và quán triệt sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh với ngành Kiểm sát: “Công minh, Chính trực, Khách quan, Thận trọng, Khiêm tốn”, mỗi cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, tận tụy trong công việc, thực hiện nhiều giải pháp đột phá, sáng tạo phù hợp với hoạt động nghiệp vụ đặc thù của đơn vị, thực hiện xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao ngày càng trong sạch, vững mạnh./.

Phạm Thanh Từng, Bí thư Đảng ủy, Thủ trưởng Cơ quan điều tra VKS