Ngày 03/01/2020, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành Hướng dẫn số 05/HD-VKSTC về công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự năm 2020; để hoàn thành tốt nhiệm vụ khâu công tác này, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) các cấp cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:

 Nhiệm vụ trọng tâm

 Toàn Ngành triển khai các biện pháp, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các Kế hoạch, Quy chế, Chỉ thị của Viện trưởng VKSND tối cao, nhất là Chỉ thị số 06/CT-VKSTC ngày 18/6/2019 “về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự”của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; đề ra các biện pháp cụ thể để triển khai nhằm nâng cao vai trò của Viện kiểm sát (VKS) trong công tác này; tiếp tục tạo sự chuyển biến thực chất, mạnh mẽ trong toàn Ngành, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người thi hành án. Phấn đấu thực hiện hoàn thành, vượt các chỉ tiêu công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự theo Hệ thống chỉ tiêu cơ bản đánh giá kết quả công tác nghiệp vụ trong ngành Kiểm sát nhân dân của Viện trưởng VKSND tối cao và các nhiệm vụ, giải pháp nêu tại Nghị quyết số 96/2019/QH ngày 27/11/2019 của Quốc hội về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của Viện kiểm sát nhân dân, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án.

 Triển khai, thi hành hiệu quả Luật Thi hành án hình sự năm 2019, trong đó tập trung kiểm sát việc thi hành các quy định mới về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, hoãn thi hành án, thi hành án treo, thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh bảo đảm sự thống nhất khi áp dụng.

 Nhiệm vụ cụ thể

1. Thực hiện nghiêm nhiệm vụ, quyền hạn của VKS quy định tại Điều 42 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015; các điều 7, 134, 167, 168 Luật Thi hành án hình sự năm 2019; VKS các cấp chủ động, tăng cường kiểm sát đột xuất các cơ sở giam giữ (trại tạm giam, nhà tạm giữ, buồng tạm giữ thuộc đồn biên phòng), trại giam, cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ thi hành biện pháp tư pháp, Cơ sở lưu trú của Bộ Công an nhằm kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật, cụ thể: Nâng cao chất lượng kiểm sát hàng ngày tại nhà tạm giữ, hàng tuần kiểm sát ít nhất 02 lần tại trại tạm giam, hàng tháng kiểm sát ít nhất 01 lần tại trại giam. Mọi trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân trốn, chết do tự sát, do tai nạn hoặc bị giết; bị gây thương tích; phạm tội mới hoặc khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý và thực hiện chế độ đối với người bị giam giữ, VKS có thẩm quyền phải kịp thời tiến hành kiểm sát đột xuất; trong trường hợp cần thiết, VKSND tối cao tiến hành kiểm sát đột xuất và thông báo kết quả cho VKS địa phương.

Đối với VKSND tối cao, định kỳ kiểm sát Bệnh viện tâm thần Trung ương, Viện Giám định pháp y tâm thần Trung ương trong việc thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh; kiểm sát Trường giáo dưỡng trong thi hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; kiểm sát Cơ sở lưu trú của Bộ Công an trong việc thi hành án phạt trục xuất.

Năm 2020, toàn Ngành tập trung kiểm sát về thời hạn tạm giữ, thời hạn tạm giam; việc thực hiện quyền và chế độ đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân; kiểm sát chặt chẽ các quyết định về thi hành án hình sự như quyết định ủy thác thi hành án, quyết định thi hành án, quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh, quyết định hoãn thi hành án, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, miễn chấp hành án (kiểm sát về thời hạn, thẩm quyền ra quyết định và nội dung của quyết định); kiểm sát việc Tòa án áp dụng thời hiệu thi hành bản án; kiểm sát về trình tự, thủ tục lập hồ sơ, đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, tha tù trước hạn có điều kiện, việc áp dụng các biện pháp tư pháp bảo đảm thống nhất, đúng quy định của pháp luật.

Kiểm sát chặt chẽ việc tổ chức thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện; việc xét đề nghị rút ngắn thời gian thử thách tha tù trước thời hạn có điều kiện, rút ngắn thời gian thử thách đối với án treo; các trường hợp người chấp hành án treo, tha tù trước hạn có điều kiện vi phạm nghĩa vụ.

Đơn vị kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát việc chuyển giao bản án có hiệu lực pháp luật để kiểm sát chặt chẽ việc Tòa án ra quyết định thi hành án hình sự, việc gửi quyết định thi hành án cho Viện kiểm sát, người bị kết án và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan bảo đảm bản án có hiệu lực pháp luật phải được thi hành;

VKS các địa phương chủ động phối hợp với Cơ quan thi hành án hình sự, Tòa án rà soát và quản lý chặt chẽ các trường hợp bị kết án phạt tù đang ở ngoài xã hội.

Tiếp nhận và giải quyết 100% đơn khiếu nại, tố cáo về tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù thuộc thẩm quyền. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các cơ quan trong giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án hình sự.

2. Quản lý chặt chẽ, kịp thời tình hình chấp hành pháp luật trong lĩnh vực tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự, thi hành biện pháp tư pháp và kết quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự và thi hành biện pháp tư pháp của VKSND các cấp; kịp thời rà soát, tổng hợp khó khăn, vướng mắc trong thi hành quy định mới của pháp luật để hướng dẫn tháo gỡ; nâng cao chất lượng, hiệu quả thông báo rút kinh nghiệm về nghiệp vụ.

  Nâng cao chất lượng yêu cầu, đề nghị, kháng nghị của VKS các cấp, bảo đảm 100% các yêu cầu Tòa án ra quyết định thi hành án, việc áp giải thi hành án; 80% các đề nghị hoãn, tạm đình chỉ thi hành án, miễn chấp hành hình phạt và 100% các nội dung kháng nghị được chấp nhận trong thời hạn luật định; chú trọng tổng hợp những nguyên nhân, điều kiện phát sinh vi phạm pháp luật để kiến nghị cơ quan hữu quan có biện pháp phòng ngừa. Báo cáo ngay về VKSND tối cao (Vụ 8) những trường hợp miễn chấp hành hình phạt, Tòa án áp dụng thời hiệu thi hành bản án để tổng hợp, chỉ đạo.         

  Phối hợp với các cơ quan, đơn vị đối chiếu, rà soát các trường hợp kết án tử hình, kịp thời phát hiện những sai sót về thủ tục, thời hạn, tổng hợp kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.

3. Trên cơ sở Kế hoạch của VKSND tối cao, VKS các cấp xây dựng báo cáo đánh giá 02 năm thực hiện Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 15/5/2018 của Viện trưởng VKSND tối cao “về tăng cường trách nhiệm của Viện kiểm sát các cấp trong kiểm sát việc bắt, tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự” và đánh giá 01 năm việc thực hiện Chỉ thị số 06/CT-VKSTC ngày 18/6/2019 của Viện trưởng VKSND tối cao “về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự”; phối hợp với các đơn vị liên quan đánh giá 05 năm thực hiện Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13 ngày 20/01/2014 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân.

4. Vụ 8 chủ trì phối hợp với một số đơn vị trong Ngành tham mưu Lãnh đạo VKSND tối cao ban hành hướng dẫn phối hợp trong kiểm sát việc chuyển giao bản án có hiệu lực pháp luật, việc Tòa án ra quyết định thi hành án hình sự, việc gửi quyết định thi hành án cho Viện kiểm sát, người bị kết án và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng hướng dẫn phối hợp giữa đơn vị kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam với các đơn vị thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử để nắm, xử lý thông tin liên quan đối tượng bị giam giữ trong các vụ án trọng điểm, được dư luận quan tâm phục vụ quá trình kiểm sát và giải quyết vụ án, để thống nhất thực hiện trong toàn Ngành.

5. Phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra VKSND tối cao trong việc cung cấp, xử lý thông tin, nguồn tin có dấu hiệu tội phạm liên quan đến trách nhiệm trong công tác quản lý tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự theo thẩm quyền, như các trường hợp vi phạm nghiêm trọng về thời hạn trong tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự; các trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân trốn, chết do tự sát, do tai nạn hoặc bị giết; bị gây thương tích; phạm tội mới; chịu trách nhiệm trước Viện trưởng VKSND tối cao về việc không nắm được, không cung cấp hoặc cung cấp không kịp thời các vi phạm nói trên cho Cơ quan điều tra VKSND tối cao.

Duy trì mối quan hệ phối hợp giữa VKS với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Cơ sở giam giữ, Trại giam, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cùng cấp để nắm thông tin và xử lý những vụ việc đột xuất xảy ra trên địa bàn. Tích cực, chủ động phối hợp với các đơn vị thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử nắm, xử lý thông tin liên quan đối tượng bị giam giữ trong các vụ án trọng điểm, được dư luận quan tâm; phối hợp trong việc chuyển giao bản án có hiệu lực pháp luật để phục vụ quá trình kiểm sát.

 Hải Dương (tổng hợp)