1. Nội dung vụ án

Nguyễn Thế G, Giám đốc Công ty CV có quen biết ông Nguyễn Văn H là Giám đốc Công ty NM. Mặc dù, trên địa bàn thôn HB, xã CN, huyện TL, thành phố H không có dự án đầu tư xây dụng nào do Công ty CV làm chủ đầu tư, nhưng H và G đã tự lập dự án nhà ở và đề nghị xin cấp giấy phép nhưng không được UBND TP. H phê duyệt cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Từ tháng 8/2010 đến tháng 9/2011, Nguyễn Văn H và Nguyễn Thế G đã bàn bạc thống nhất soạn thảo và ký văn bản thỏa thuận góp vốn đối với 17 khách hàng và nhận tổng số tiền là 29.037.006.000 đồng. Trong đó bị cáo G nhận 25.377.006.000 đồng; bị cáo H nhận 3.666.000.000 đồng của anh Nguyễn Đăng Đ và nhận từ G số tiền 18.070.000.000 đồng; bị cáo G đã trả cho 04 người góp vốn là 1.343.400.000 đồng, giao cho H số tiền 18.070.000.000 đồng. Như vậy, Nguyễn Văn H chiếm đoạt 21.730.000.000 đồng, Nguyễn Văn G chiếm đoạt 5.963.606.000 đồng.

2. Quá trình giải quyết vụ án

Bản án hình sự sơ thẩm số 73/2019/HSST ngày 15/3/2019 của Tòa án nhân dân thành phố H tuyên bố bị cáo Nguyễn Văn H và Nguyễn Thế G phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 139 Bộ luật Hình sự năm 1999. Về trách nhiệm dân sự:

Buộc Nguyễn Văn H phải bồi thường cho các bị hại, trong đó có anh Nguyễn Anh D số tiền 1.780.000.000 đồng; buộc anh Nguyễn Trung T trả cho anh Nguyễn Anh D số tiền 171.029.000 đồng; trả lại cho anh Nguyễn Anh D số tiền 250.000.000 đồng do anh T nộp tại Cục thi hành án dân sự đang quản lý tại tài khoản 3949 Kho bạc Nhà nước quận HĐ lập ngày 11/4/2016.

Ngày 07/6/2018, anh Nguyễn Anh D có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án nêu trên, anh cho rằng phần trách nhiệm dân sự không đúng ảnh hưởng tới quyền và lợi ích của anh.

Ngày 14/4/2020, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Hà Nội kháng nghị giám đốc thẩm đề nghị Tòa án cấp cao tại Hà Nội hủy một phần của Bản án hình sự sơ thẩm số 73/2019/HSST ngày 15/3/2019 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội để xét xử lại phần dân sự của các bị cáo đối với anh Nguyễn Anh D và trách nhiệm dân sự của anh Nguyễn Trung T đối với anh Nguyễn Anh D.

Ngày 28/9/2020, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xử giám đốc thẩm chấp nhận kháng nghị của VKSND cấp cao tại Hà Nội hủy một phần Bản án hình sự sơ thẩm số 73/2019/HSST ngày 15/3/2019 của Tòa án nhân dân thành phố H để xét xử lại phần dân sự của các bị cáo đối với anh Nguyễn Anh D và trách nhiệm dân sự của anh Nguyễn Trung T đối với anh Nguyễn Anh D.

3. Nội dung rút kinh nghiệm

Theo thỏa thuận góp vốn số B18/2010/CV-TTGV ngày 20/4/2011 thể hiện anh Nguyễn Anh D nộp số tiền 1.350.000.000 đồng. Ngày 30/01/2011, T nhận của anh Nguyễn Anh D 1.800.000.000 đồng, 13.000 USD và 3.000 EURO. Sau đó, D đưa cho chị Lê Thị Hồng Y 1.500.000.000 đồng, 10.000 USD, 3.000 EURO để Y đưa cho G; T còn giữ lại 300.000.000 đồng và 3.000 USD. Ngoài ra, ngày 8/3/2011 Nguyễn Trung T còn nhận của Nguyễn Anh D 120.000.000 đồng và 6500 EURO.

Quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm anh Nguyễn Anh D yêu cầu anh T phải bồi thường theo tỷ giá Ngân hàng tại thời điểm đưa tiền là 20.870 đồng/1 USD và 29.619 đồng/1 EURO và yêu cầu này của anh Nguyễn Anh D đã được Tòa án cấp sơ thẩm chấp nhận.

Như vậy, xác định số tiền T nhận của anh D là 2.472.690.000 đồng. Cụ thể như sau: Ngày 30/01/2011, anh T nhận 2.160.167.000 đồng gồm: 1.800.000.000 đồng + 13.000 USD (tương đương 271.310.000 đồng) 3.000EURO (tương đương 88.857.000 đồng). Ngày 08/3/2011, anh T nhận của anh D 312.523.000 đồng gồm: 120.000.000 đồng + 6.500 EURO (tương đương 192.523.000 đồng).

Anh T đã chuyển cho chị Lê Thị Hồng Y để đưa cho bị cáo G 1.797.557.000 đồng gồm: (1.500.000.000 đồng + 10.000 USD (tương đương 208.700.000 đồng) + 3.000 EURO (tương đương 88.857.000 đồng), số tiền này G đã chuyển cho bị cáo Nguyễn Văn H.

Anh T giữ lại sử dụng cá nhân là 675.133.000 đồng, sau đó anh T đã nộp 250.000.000 đồng tại Cục thi hành án để trả cho anh D. Do đó, T còn phải trả cho anh D số tiền 425.133.000 đồng; bị cáo Nguyễn Thế G phải trả cho anh D số tiền 1.797.557.000 đồng.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 73/2019/HSST ngày 15/3/2019 của Tòa án nhân dân thành phố H kết luận anh Nguyễn Trung T nhận của anh Nguyễn Anh D là 2.451.635.000 đồng, chênh 21.055.000 đồng đã giao cho Lê Thị Hồng Y để Y giao cho Nguyễn Thế G là 1.780.000.000 đồng, chênh 17.557.000 đồng), anh T giữ lại để sử dụng cá nhân 671.029.000 đồng, chênh 4.104.000 đồng; T đã nộp 250.000.000 đồng để trả cho anh D, số tiền anh T phải có trách nhiệm trả cho anh D là 421.029.000 đồng, chênh 4.104.000 đồng là không chính xác.

Tại phần quyết định của bản án tuyên buộc bị cáo Nguyễn Văn H có trách nhiệm bồi thường cho anh D 1.780.000.000 đồng là chưa đúng, mà phải buộc hai bị cáo Nguyễn Văn H và Nguyễn Thế G cùng phải chịu trách nhiệm bồi thường cho anh D số tiền 1.797.557.000 đồng mới chính xác; buộc anh Nguyễn Trung T phải trả cho anh Nguyễn Anh D số tiền 171.029.000 đồng là chưa đúng, mà phải buộc anh T phải trả cho anh D số tiền 425.133.000 đồng mới chính xác.

Do quyết định của Bản án sơ thẩm ảnh hưởng nghiêm trọng quyền và lợi ích của anh Nguyễn Anh D nên Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xử giám đốc thẩm chấp nhận kháng nghị của VKSND cấp cao tại Hà Nội hủy một phần Bản án hình sự sơ thẩm số 73/2019/HSST ngày 15/3/2019 của Tòa án nhân dân thành phố H để xét xử lại phần dân sự của các bị cáo đối với anh Nguyễn Anh D và trách nhiệm dân sự của anh Nguyễn Trung T đối với anh Nguyễn Anh D.