Thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị của Viện trưởng VKSND tối cao, Văn bản số 2307/VKSTC-V8 ngày 16/6/2016 của Viện trưởng VKSND tối cao hướng dẫn về việc thực hiện một số nội dung liên quan đến việc bắt, tạm giữ, tạm giam, VKSND tỉnh Hải Dương từ nhiều năm nay đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp để kiểm sát việc thông báo sắp hết hạn tạm giữ, tạm giam, bảo đảm không để quá hạn thuộc trách nhiệm của Viện kiểm sát.
Hằng năm, lãnh đạo VKSND tỉnh đều chủ động phối hợp với lãnh đạo Công an và TAND tỉnh Hải Dương ký Nghị quyết công tác phối hợp năm với nội dung:
"Phối hợp rà soát, kịp thời thông báo các trường hợp sắp hết hạn tạm giữ, tạm giam theo luật định; các cơ quan tố tụng phải tống đạt lệnh giam (thay đổi, hủy bỏ lệnh giam) trước khi hết hạn chậm nhất là 03 ngày; Tòa án phải ra quyết định thi hành án phạt tù đúng thời hạn và tống đạt cho bị cáo ngay. Kiên quyết không để xảy ra quá hạn tạm giữ, tạm giam hoặc tạm giữ, tạm giam không có căn cứ, trái pháp luật."
Hằng tuần, Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án ( Phòng 8) đều cử Kiểm sát viên nhiều lần tới làm việc với Trại tạm giam Công an tỉnh phối hợp rà soát các trường hợp sắp hết hạn thời hạn tạm giữ, tạm giam, kiểm sát việc thông báo việc sắp hết hạn của Trại tạm giam, đồng thời thông báo tới các đơn vị kiểm sát đang kiểm sát các vụ án để kiểm sát, thông báo cho TAND tỉnh các trường hợp hết hạn tạm giam để thi hành án thuộc thẩm quyền để ra Quyết định thi hành án. Các trường hợp sắp hết hạn thời hạn tạm giam thuộc thẩm quyền của TAND cấp cao tại Hà Nội, VKSND tỉnh có văn bản thông báo tới VKSND cấp cao tại Hà Nội biết để kiểm sát và điện thoại trao đổi nhanh với TAND cấp cao tại Hà Nội khi cần thiết.
Phòng 8 còn tham mưu cho lãnh đạo VKSND tỉnh chỉ đạo các VKSND cấp huyện, các Phòng 1, 2, 7, 8 thuộc VKSND tỉnh Hải Dương thực hiện nhiệm vụ:
- Kiểm sát chặt chẽ thời hạn tạm giữ, cần nắm chắc ngày hết hạn tạm giữ để phối hợp với Cơ quan điều tra gia hạn tạm giữ, hay thay đổi biện pháp ngăn chặn hoặc hủy bỏ quyết định tạm giữ; cần nắm chắc giờ hết hạn tạm giữ để tống đạt các quyết định đó kịp thời.
- Kiểm sát chặt chẽ các trường hợp tạm giam, trước khi hết hạn 10 ngày phải có biện pháp để có quyết định gia hạn tạm giam, lệnh giam, kể cả quyết định thi hành án phạt tù và tống đạt xong cho bị can, bị cáo, người phải thi hành án trước khi hết hạn ít nhất là 3 ngày. Kiểm sát chặt chẽ việc Cơ quan điều tra và Tòa án cùng cấp tống đạt lệnh, quyết định tạm giam, quyết định thi hành án cho bị can, bị cáo, người phải thi hành án, nắm chắc thời điểm tống đạt ghi trong biên bản. (Các biện pháp bao gồm: Kiểm sát viên thống nhất với Điều tra viên kết luận điều tra sớm, ra lệnh tạm giam sớm; đôn đốc bằng văn bản Cơ quan điều tra sớm đề nghị gia hạn tạm giam; đôn đốc bằng văn bản tới Tòa án cùng cấp ra lệnh tạm giam, quyết định thi hành án và đôn đốc việc tống đạt đúng thời hạn...).
Riêng các trường hợp tạm giam hết hạn vào các ngày nghỉ và ngày trước, ngày sau ngày nghỉ (thường là các thứ 6,7, chủ nhật và thứ 2 tuần sau) thì việc tống đạt lệnh, quyết định tạm giam, quyết định thi hành án cho bị can, bị cáo, người phải thi hành án thì phải hoàn thành chậm nhất vào 15 giờ vào thứ 5 hàng tuần (hoặc ngày trước ngày nghỉ 2 ngày). Ngay sau đó, đơn vị kiểm sát phải có thông báo bằng văn bản về kết quả thực hiện (hoặc việc không có trường hợp nào phải giải quyết) gửi về VKSND tỉnh (qua Phòng 8) để tổng hợp báo cáo lãnh đạo Viện. Gửi kèm theo Thông báo là các văn bản đôn đốc các cơ quan tố tụng (nếu có).
Vào sáng thứ sáu hằng tuần (hoặc trước ngày nghỉ một ngày), sau khi rà soát tại Trại tạm giam, Công an tỉnh, Phòng 8, VKSND tỉnh Hải Dương thông báo bằng điện thoại hoặc văn bản qua hộp thư điện tử đến các đơn vị có người tạm giam hết hạn vào các ngày nghỉ và ngày trước, ngày sau ngày nghỉ vẫn chưa thực hiện xong việc tống đạt lệnh, quyết định tạm giam, quyết định thi hành án. Khi nhận được thông tin này, đồng chí Trưởng phòng, Viện trưởng Viện kiểm sát cấp huyện cùng với Kiểm sát viên kiểm sát điều tra, xét xử hoặc kiểm sát thi hành án hình sự có trách nhiệm phải trực tiếp báo cáo ngay với lãnh đạo Viện kiểm sát tỉnh về việc nêu trên (trừ các trường hợp TAND cùng cấp phải ra lệnh tạm giam, quyết định THA và VKS đã có văn bản đôn đốc gửi lên Phòng 8).
Phòng 8 VKSND tỉnh có trách nhiệm theo dõi, tổng hợp báo cáo lãnh đạo Viện các trường hợp các đơn vị thực hiện không nghiêm túc, chỉ đạo, hướng dẫn của Viện kiểm sát tỉnh.
Mọi trường hợp quá hạn tạm giữ, tạm giam mà chưa có lệnh và quyết định đều sẽ lập biên bản làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm để báo cáo lãnh đạo Viện xử lý. Đối với những vi phạm thuộc trách nhiệm của các cơ quan Cảnh sát điều tra hay Tòa án, cần kiến nghị việc vi phạm pháp luật và không thực hiện đúng nghị quyết công tác phối hợp ba ngành.
Với những giải pháp đồng bộ, chặt chẽ nêu trên, hoạt động của ngành Kiểm sát nhân dân tỉnh Hải Dương đã góp phần quan trọng vào việc nhiều năm nay trên địa bàn tỉnh Hải Dương không xảy ra các trường hợp quá hạn tạm giữ, tạm giam, thực hiện đầy đủ trách nhiệm bảo đảm không để quá hạn thuộc trách nhiệm của Viện kiểm sát.
Nguyễn Văn Đoàn - VKSND tỉnh Hải Dương