Thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp trong lĩnh vực dân sự, vừa qua, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh hóa đã ban hành kiến nghị gửi Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa và Viện kiểm sát nhân dân thành phố Thanh Hóa yêu cầu khắc phục vi phạm trong
VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH THANH HÓA KIẾN NGHỊ KHẮC PHỤC VI PHẠM TRONG LĨNH VỰC DÂN SỰ
Thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp trong lĩnh vực dân sự, vừa qua, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh hóa đã ban hành kiến nghị gửi Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa và Viện kiểm sát nhân dân thành phố Thanh Hóa yêu cầu khắc phục vi phạm trong giải quyết các vụ, việc dân sự. Trang tin điện tử Viện kiểm sát nhân dân tối cao trích đăng nội dung để bạn đọc tham khảo.
Kiến nghị đối với Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa: Quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án dân sự số 05/2015/QĐST- DS, ngày 12/02/2015 của Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa giải quyết vụ kiện tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn Nguyễn Ngọc Hiệp và bị đơn Nguyễn Ngọc Chung, đều ở xã Hoằng Kim, huyện Hoằng Hóa. Đây là vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất. Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa nhận tài liệu của đương sự giao nộp là các biên bản hòa giải tại xã, nhưng không yêu cầu đương sự giao nộp những chứng cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình là có căn cứ và hợp pháp. Cụ thể là: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các tờ mục kê của bản đồ 229, 364 thể hiện diện tích đất đang tranh chấp; giấy các nhận của các cấp có thẩm quyền xác nhận diện tích đất đang tranh chấp là của người khởi kiện, từ đó mới đủ căn cứ để khởi kiện và để Tòa án cấp sơ thẩm thụ lý vụ án. Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa thoog báo thụ lý vụ án khi đương sự giao nộp chưa đầy đủ chứng cứ chứng minh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp, là có thiếu sót trong việc nhận đơn khởi kiện, vi phạm Điều 165, Bộ luật tố tụng dân sự. Điều 165, Bộ luật tố tụng dân sự quy định về tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện: Người khởi kiện phải gửi kèm theo đơn khởi kiện tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp”.
Do không đủ chứng cứ chứng minh cho việc khởi kiện của người khởi kiện nhưng Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa đã thụ lý, giải quyết vụ án từ tháng 8/2014 đến tháng 02/2015 mới ban hành quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án. Trong quá trình thụ lý, giải quyết, cấp sơ thẩm đã tiến hành thẩm định, định giá tài sản, gây lãng phí thời gian và tiền bạc của đương sự. Trường hợp này, trước khi thụ lý vụ án, Tòa án yêu cầu đương sự giao nộp đầy đủ tài liệu chứng cứ theo quy định, nếu không giao nộp đầy đủ chứng cứ trong thời gian luật định thì Tòa án thông báo trả lại đơn khởi kiện, không thụ lý giải quyết vụ án.
Ngoài ra, Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa còn vi phạm quy định về thụ lý vụ án. Đơn khởi kiện của nguyên đơn ghi ngày 15/8/2014 (BL 10), nhưng Thông báo thụ lý vụ án ghi ngày 12/8/2014. Như vậy, Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa thụ lý vụ án trước khi đương sự có đơn khởi kiện, trái với quy định tại Điều 167, Bộ luật tố tụng dân sự : “Tòa án nhân dân nhận đơn khởi kiện do đương sự nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua bưu điện và phải ghi vào sổ nhận đơn, trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Tòa án phải xem xét và có một trong các quyết định sau đây:
1. Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án nếu thuộc thẩm quyền giải quyết của mình”…
Vi phạm Điều 56, Bộ luật tố tụng dân sự quy định về đương sự trong vụ án dân sự: Hồ sơ vụ án thể hiện nguyên đơn đề nghị ông Chung và ông Huân trả lại đất mà hai ông đã mượn cho nguyên đơn. Ông Huân đã nhượng lại đất cho ông Huân và chuyển đi nơi khác ở. Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa triệu tập ông Huân viết bản tự khai. Ông Huân là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án nhưng Tòa án không đưa ông Huân vào tham gia tố tụng là thiếu sót. Mặt khác, Ủy ban nhân dân xã Hoằng Kim là cấp quản lý nhà nước ở địa phương có trách nhiệm trong việc lưu giữ các tài liệu, giấy tờ liên quan đến việc cho mượn đất, thu tiền sử dụng đất, đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Ủy ban nhân dân xã Hoằng Kim cũng là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan nhưng Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa không đưa UBND huyện vào tham gia tố tụng, vi phạm Khoản 4, Điều 56, Bộ luật tố tụng dân sự “Trong trường hợp việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của một người nào đó mà không có ai đề nghị đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan thì Tòa án phải đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan”.
Đối với Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa: Qua kiểm sát quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án dân sự số 07/2015/QĐST- DS và hồ sơ phúc thẩm thụ lý số 17/2015/TLPT-DS, ngày 27/3/2015 của TAND tỉnh Thanh Hóa giải quyết “Tranh chấp quyền sử dụng đất và tài sản trên đất”, giữa nguyên đơn Trịnh Thị Hạnh, ở phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hóa và bị đơn Dương Thị Bé ở phường Phú Sơn, thành phố Thanh Hóa, nhận thấy:
Việc xác định chứng cứ và điều kiện khởi kiện
Tài liệu chứng cứ mà chị Hạnh gửi kèm đơn khởi kiện là tài liệu phô tô, không có giá trị pháp lý. Tài liệu chứng cứ ghi âm tại buổi hòa giải tại phường Đông Vệ, buổi gặp nói chuyện với bà Dương Thị Bé tại nhà bà Bé.. mà chị Hạnh cung cấp cho Tòa án (BL 265), là tài liệu chứng cứ thể hiện bằng lời nói không đủ cơ sở để Tòa án giải quyết đơn khởi kiện theo quy định tại Điều 165, Bộ luật tố tụng dân sự.
Tại biên bản hòa giải ngày 03/12/2012 (BL 43- 48) chị cũng trình bày “Bản gốc Giấy chuyển nhượng quyền sử dụng nhà đất giữa ông Phong và bà Thành với vợ chồng chị đã bị thất lạc ở đâu chị không biết, chỉ còn bản phô tô thường chị đã xuất trình cho Tòa án”. Như vậy, các tài liệu mà chị Hạnh giao nộp cho Tòa án cùng với đơn khởi kiện chưa đúng với quy định tại Điều 83, Bộ luật tố tụng dân sự, nhưng Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa vẫn tiến hành thụ lý vụ án là vi phạm quy định tại Điều 165, Bộ luật tố tụng dân sự.
Việc định giá tài sản
Quá trình giải quyết vụ án, tại cấp sơ thẩm, chị Hạnh cũng không cung cấp được tài liệu chứng cứ để chứng minh nhà đất 136, Lương Hữu Khánh, phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hóa là tài sản chị và anh Đức mua của ông Phong, bà Thành. Mặt khác, anh Đức (chồng chị) và ông Phong, bà Thành đều khẳng định hai bên mua bán nhà đất chưa xong mà mới đặt cọc 80.000.000 đồng nhưng do anh Đức không đủ tiền để mua nhà nên đã trả nhà và vợ chồng ông Phong, bà Thành đã tar lại tiền đặt cọc cho anh Đức nhưng Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa vẫn tiến hành ra 02 quyết định định giá tài sản (Quyết định số 12 và 16, BL 188, 237) là không cần thiết. Trong hồ sơ không có tài liệu nào thể hiện đương sự đã nộp tiền tạm ứng chi phí định giá tài sản nhưng Tòa án nhân dân thành phố tiến hành xem xét thẩm định tại chỗ và định giá tài sản, gây lãng phí thời gian, công sức đối với Hội đồng định giá và những người tham gia tố tụng.
Đối với việc trưng cầu giám định
Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa đã căn cứ vào quyền và nghĩa vụ của đương sự được quy định tại điểm đ và điểm o, Khoản 2, Điều 58, Bộ luật tố tụng dân sự để ra Thông báo số 07/TATP, ngày 10/4/2014 cho các đương sự làm đơn yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định. Ngày 11/4/2014, chị hạnh có đơn đề nghị Tòa án trưng cầu giám định đối với chữ ký của án Khiếu Anh Đức trong đơn xin ly hôn viết ngày 18/02/2012 với mẫu chữ viết và chữ ký khác của anh Đức. Ngày 14/4/2014, Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa có quyết định trưng cầu giám định. Việc làm này của Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa là trái với quy định tại Khoản 1, Điều 90, Bộ luật tố tụng dân sự.
Từ những vi phạm trên, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa kiến nghị đến Chánh án Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa; Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Thanh Hóa có biện pháp khắc phục vi phạm để việc áp dụng pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, đồng thời trả lời bằng văn bản kết quả thực hiện kiến nghị cho Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa theo quy định của pháp luật.
T.T