Từ khi thành lập Ngành đến nay, ngành Kiểm sát nhân dân đã có lịch sử 55 năm xây dựng và phát triển. Các thế hệ lãnh đạo của Viện kiểm sát Việt Nam luôn quan tâm đến công tác thông tin, tuyên truyền và hoạt động báo chí. Nhìn lại quá trình hình thành và hoạt động của các cơ quan báo chí trong Ngành cho thấy công tác tuyên truyền của ngành KSND hoạt động có tổ chức, bài bản; có định hướng cụ thể về nội dung; hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng, được thể hiện như sau:
Một là, tuyên tuyền trực tiếp qua các cuộc Tọa đàm, Hội thảo, Hội nghị sơ, tổng kết hàng năm về cải cách tư pháp, qua các phiên tòa xét xử công khai nhất là các phiên tòa xét xử lưu động, qua các hoạt động xã hội, đoàn thể (Công đoàn, Phụ nữ, Đoàn thanh niên) để kết hợp tuyên truyền về chủ trương nhiệm vụ cải cách tư pháp, về chức năng, nhiệm vụ của VKSND, về hoạt động của VKS các cấp.
Đây là hình thức quan trọng nhất và rất hiệu quả cho những người thực thi (Lãnh đạo Viện, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Kiểm tra viên, cán bộ của Viện kiểm sát). Các hội thảo khoa học nghiệp vụ, thường là về các vấn đề vướng mắc trong nhận thức và áp dụng pháp luật hay để góp ý các dự thảo luật. Các cuộc tập huấn, các lớp bồi dưỡng dành cho các Kiểm sát viên, cán bộ của Viện kiểm sát địa phương, cập nhật những nội dung mới về pháp luật và nghiệp vụ theo các chuyên đề. Đặc biệt, trong thời gian qua, việc phối hợp với Tòa án tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm là một cách thức tuyên truyền pháp luật cũng như hướng dẫn nghiệp vụ trực tiếp và rất hiệu quả.
Hai là, tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng, đăng tải các tin bài trên báo chí của Trung ương, địa phương về hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) các cấp trong việc thực hiện cải cách Tư pháp, thông qua thực hiện Hiến pháp năm 2013, Luật tổ chức VKSND năm 2014, các văn bản pháp luật quy định về quyền năng, trách nhiệm của VKSND; xây dựng các chương trình truyền hình, xây dựng mục hỏi đáp về cải cách tư pháp để phát trên kênh ANTV với thời lượng tăng lên, có các bài viết, các phóng sự truyền hình đăng tải lên VTV, Đài tiếng nói Việt Nam, Truyền hình TTXVN, đài phát thanh truyền hình tỉnh, huyện, tăng thời lượng trên các chuyên trang, chuyên mục của Tạp chí kiểm sát in, Tạp chí Kiểm sát online, Báo Bảo vệ pháp luật, các trang tin điện tử của Ngành.
Ba là, in ấn, phát hành trong và ngoài ngành Kiểm sát nhân dân, các tài liệu thông tin khoa học, kỷ yếu đúc kết kinh nghiệm công tác kiểm sát 55 năm xây dựng và phát triển. Tổng kết thực tiễn hoạt động cải cách tư pháp từ khi có Nghị quyết số 08-NQ/TW và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị cho đến nay.
Viện kiểm sát nhân dân tối cao là cơ quan chủ quản của 2 cơ quan báo chí chuyên nghiệp, đó là Tạp chí Kiểm sát và Báo Bảo vệ pháp luật. Hoạt động của hai cơ quan báo chí này bao gồm các loại hình: Báo in (báo giấy), Báo điện tử (website) và Báo hình (chương trình Truyền hình Kiểm sát nhân dân). Trong đó, tờ Tạp chí Kiểm sát ra đời từ năm 1961. Văn phòng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tạp chí Kiểm sát, Báo Bảo vệ pháp luật, Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội, Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại thành phố Hồ Chí Minh và 42/63 Viện kiểm sát tỉnh, thành phố có Trang thông tin điện tử (website), thường xuyên cập nhật các quy định mới của luật và các tin tức thời sự về hoạt động của Viện kiểm sát.
Thực hiện chỉ đạo của Ban Cán sự đảng VKSNDTC tại Kế hoạch số 04-KH/BCSĐ, ngày 30/8/2010, về thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp trong ngành Kiểm sát nhân dân, trong đó xác định rõ: "Tăng cường việc thông tin, tuyên truyền để các đơn vị, cán bộ, đảng viên trong và ngoài ngành Kiểm sát hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về Viện kiểm sát nhân dân; đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của các cơ quan, tổ chức hữu quan đối với việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân". Ngày 23/8/2015, Viện trưởng VKSNDTC ban hành Chỉ thị số 05/2012/CT-VKSTC về một số biện pháp tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền trong ngành Kiểm sát nhân dân và ra quyết định thành lập Ban Chỉ đạo công tác tuyên truyền của ngành do đồng chí Phó Viện trưởng Trần Công Phàn làm Trưởng Ban, Tạp chí Kiểm sát là đơn vị thường trực; ban hành Quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo; tổ chức hội nghị cán bộ lãnh đạo toàn Ngành (tại Quảng Nam). Đây là lần đầu tiên kể từ ngày thành lập, Viện trưởng Viện KSNDTC có Chỉ thị riêng về công tác tuyên truyền của Ngành, đề cập một cách toàn diện về quan điểm chỉ đạo, xác định rõ nhiệm vụ, định hướng nội dung trọng tâm tuyên truyền và phương thức, biện pháp thực hiện. Mỗi đơn vị phải phân công một vị lãnh đạo trực tiếp phụ trách công tác tuyên truyền. Đến nay, tất cả các Viện kiểm sát tỉnh, thành phố, Viện kiểm sát quân sự Trung ương đều có Tổ tuyên truyền.
Hàng năm, Ban chỉ đạo công tác tuyên truyền ngành Kiểm sát nhân dân đã ban hành kế hoạch trọng tâm công tác, làm căn cứ để các đơn vị trong toàn Ngành tổ chức thực hiện một cách tập trung, thống nhất; đồng thời thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện, ra các thông báo rút kinh nghiệm, tiến hành sơ kết công tác này.
Đối với cơ quan báo chí ngành KSND thì thông tin tuyên truyền về cải cách tư pháp là một nội dung chủ đạo, xuyên suốt trên các ấn phẩm. Có nhiều chuyên trang, chuyên mục, bài viết về chủ đề cải cách tư pháp được bạn đọc hoan nghênh và đánh giá cao. Việc xử lý thông tin báo chí liên quan đến VKSND đã khẩn trương, tích cực và hiệu quả hơn. Các cơ quan báo chí của Ngành, và các Trang thông tin điện tử của VKSND cấp tỉnh thường xuyên phối hợp với các cơ quan báo chí trong và ngoài Ngành thực hiện các nội dung tuyên truyền; phổ biến, giáo dục pháp luật, tuyên truyền hoạt động nghiệp vụ thông qua các phiên tòa xét xử lưu động, phiên tòa rút kinh nghiệm, các hoạt động hướng về cơ sở... Đặc biệt, Chương trình Truyền hình Kiểm sát nhân dân do Viện KSND tối cao chỉ đạo giao cho Tạp chí Kiểm sát phối hợp với Truyền hình Công an nhân dân đã phát sóng số đầu tiên từ ngày 25/7/2013 trên kênh ANTV, mở ra một kênh thông tin mới, hấp dẫn tới đông đảo người xem. Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo công tác tuyên truyền ngành Kiểm sát nhân dân cũng đã quan hệ phối hợp tốt với Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam…, kịp thời thông tin, phối hợp tuyên truyền về hoạt động của Viện kiểm sát các cấp... Riêng Trang tin điện tử của 2 trường Kiểm sát không ngừng đổi mới về nội dung, phục vụ tích cực cho công tác đào tạo của Ngành.
Có thể nói, việc ra đời của Chỉ thị số 05/CT-VKSTC-TCKS ngày 23/8/2012 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về một số biện pháp tăng cường công tác tuyên truyền trong ngành Kiểm sát nhân dân đã tạo một bước tiến mới cho báo chí có cơ hội được phản ánh sâu rộng hơn đối với hoạt động của ngành Kiểm sát nhân dân. Điều này cho thấy, bên cạnh việc quan tâm tới nâng cao chất lượng chuyên môn trong hoạt động tư pháp, cơ cấu tổ chức, ngành Kiểm sát nhân dân đã quan tâm đến hoạt động của báo chí và coi đây là một phần đóng góp không nhỏ trong thành công của hoạt động cải cách tư pháp. Trong quá trình cải cách tư pháp của ngành Kiểm sát nhân dân, báo chí đã luôn sát cánh và phản ánh những hoạt động cải cách của Ngành. Ngược lại, với chức năng cơ bản là thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, Viện kiểm sát mà đại diện là lãnh đạo Ngành đã thể hiện sự quan tâm cũng như đánh giá cao vai trò của báo chí trong các hoạt động của Ngành.
Bên cạnh những kết quả thông tin, tuyên truyền của các cơ quan báo chí của Ngành, trong thời gian qua, phản ánh của báo chí về hoạt động tuyên truyền cải cách tư pháp trong ngành Kiểm sát nhân dân cũng đã được nhiều cơ quan báo chí xây dựng các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về pháp luật, có nhiều nội dung liên quan đến hoạt động của Viện KSND như: mục Ký sự pháp đình của các tờ báo pháp luật; mục pháp luật ở rất nhiều báo; mục Quốc hội với cử tri và mục Tòa tuyên án của Truyền hình VTV1; Chương trình phát thanh Chính phủ với nhân dân, Pháp luật và Đời sống của Đài tiếng nói Việt Nam...Trong đó có nhiều tin, bài, chương trình về góp ý xây dựng dự thảo Hiến pháp (sửa đổi), Bộ luật Hình sự (sửa đổi) và nhiều luật khác. Hoạt động xây dựng Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi) và phản ánh về kiện toàn tổ chức bộ máy theo quy định của Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014: thành lập VKS cấp cao tại Hà Nội, Đà Nẵng và thành phố HCM; thành lập Vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát án xâm phạm hoạt động tư pháp cũng được chú trọng. Bên cạnh đó, các phương tiện thông tin truyền thông đã tích cực phản ánh các hoạt động nghiệp vụ kiểm sát chống oan, sai như nâng cao chất lượng các khâu công tác kiểm sát, đặc biệt là phát hiện, giải quyết các vụ án có oan, sai, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân. Báo chí ngoài ngành thời gian qua cũng đã phản ánh được rất nhiều hoạt động của ngành Kiểm sát, giúp cho Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cấp, các Ngành và các tầng lớp nhân dân thấy rõ hơn chức năng, nhiệm vụ và những đóng góp của ngành Kiểm sát nhân dân vào công cuộc đổi mới đất nước.
Thực tế cho thấy, mặc dù nhiều cơ quan báo chí đã xây dựng các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về lĩnh vực pháp luật, song so với các cơ quan trong khối Nội chính (Thanh tra, Công an, Tòa án) thì thông tin về hoạt động của ngành KSND còn hạn chế. Trong đó, thông tin về hoạt động cải cách tư pháp trong ngành KSND thì quá ít. Đơn cử, trên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, có riêng chuyên mục Nội chính - Pháp luật, trung bình một tháng có khoảng 170 tin, bài trong chuyên mục này, thì chỉ có từ 2-3 tin, bài về ngành KSND. Qua tìm hiểu bước đầu cho thấy, báo chí ít tuyên truyền, phản ánh về hoạt động của ngành KSND có nhiều nguyên nhân, nhưng đáng chú ý nhất đó là chưa có cơ chế phối hợp thông tin, tuyên truyền. Viện kiểm sát nhân dân với chức năng quan trọng là “thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp theo quy định của Hiến pháp và pháp luật”, với hàng chục ngàn vụ án thuộc thẩm quyền xử lý của ngành KSND mỗi năm, nhưng lại chưa xây dựng cơ chế thông tin về kết quả hoạt động thường kỳ cho báo chí. Ở nhiều cơ quan báo chí, cho dù có chuyên mục Pháp luật, nhưng nhìn chung, các cây viết chưa có trình độ chuyên sâu về pháp luật; hơn nữa lĩnh vực cải cách tư pháp thuộc ngành KSND cũng mang tính chuyên ngành, chuyên sâu nên ít bài có ấn tượng.
Báo chí ngoài Ngành thời gian qua cũng đã phản ánh được rất nhiều hoạt động của ngành Kiểm sát, giúp cho Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân thấy rõ hơn chức năng, nhiệm vụ và những đóng góp của ngành Kiểm sát nhân dân vào công cuộc đổi mới đất nước. Nhưng hoạt động của ngành Kiểm sát là hoạt động mang tính chất chuyên ngành, nhiều người khi tham gia truyền thông về lĩnh vực này đều nói với nhau rằng, đây là lĩnh vực vừa “khó”, vừa “khô”, đòi hỏi những người tham gia vào truyền thông ở lĩnh vực này phải có trình độ hiểu biết sâu về ngành Kiểm sát nhân dân. Trong khi thực tế hiện nay, chất lượng một bộ phận phóng viên, biên tập viên thực hiện trong lĩnh vực này, đặc biệt là với báo chí ngoài ngành chưa đáp ứng được yêu cầu về mặt chuyên môn, nghiệp vụ cũng như trong quá trình tác nghiệp.
Bên cạnh đó, hoạt động báo chí về những cải cách và hoạt động của ngành Kiểm sát còn có những bất cập. Hoạt động báo chí của ngành có lúc chưa định hướng được dư luận xã hội, phương thức tuyên truyền chưa phong phú, hình thức thể hiện chưa thực sự hấp dẫn, chất lượng nội dung một số bài báo có đơn điệu, chỉ đơn thuần là sự phản ánh, chưa thể hiện được quan điểm của người cầm bút, chưa đưa ra được những bình luận xác đáng, tạo được sút hút đối với cộng đồng trong các diễn đàn, đặc biệt là những vấn đề cần lấy ý kiến, đánh giá của các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học và của Nhân dân mà Ngành đang xây dựng, thực hiện. Thực tế cũng cho thấy, những bài báo có tính hệ thống về tổ chức và hoạt động chưa nhiều. Chủ yếu vẫn tập trung nghiêng về khai thác các sự kiện, vụ việc, vấn đề nảy sinh, vấn đề thời sự xã hội quan tâm. Từ đó có thể thấy được các mặt mạnh, hạn chế tồn tại mà chưa thấy được sự vận động của hệ thống tư pháp trong đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước qua các sự kiện cụ thể. Trong nhiều trường hợp chỉ “thấy cây mà không thấy rừng”.
Trong một số trường hợp, hoạt động của ngành lại chưa được truyền thông rộng rãi mà chỉ bó hẹp trong phạm vi báo chí của Ngành. Để có thông tin đến với công chúng, các nhà báo phải chủ động tự tìm đến thông tin các hoạt động của Ngành. Cần tạo điều kiện cho phóng viên báo chí được tham dự đưa tin tại các sự kiện, hoạt động của Ngành nhất là đối với phóng viên báo chí ngoài ngành.
Để người dân hiểu được VKSND có vai trò như thế nào trong cải cách tư pháp thì phải cung cấp thông tin để họ hiểu được hoạt động của VKSND trong cải cách tư pháp gồm những gì? ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống của họ? Vấn đề cần đề cập đến ở đây là vai trò của báo chí với hoạt động cải cách tư pháp trong ngành Kiểm sát nhân dân, trước hết, cần bắt đầu bằng chính nội dung cải cách tư pháp và những nhận định, vấn đề đặt ra về cải cách tư pháp trong ngành KSND là những vấn đề gì cần được thông tin tuyên truyền là vấn đề rất quan trọng. Cụ thể, cần tập trung vào những vấn đề sau:
Một là,tuyên truyền mạnh mẽ về kết quả thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ chính trị và phương hướng, nhiệm vụ từ nay đến năm 2016; Kết luận 92 -KL/TW ngày 12/3/2014 của Bộ chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.
Hai là, tuyên truyền về những quy định mới của Hiến pháp năm 2013 nhất là các vấn đề như: Vị trí, vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND trong việc bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, bảo vệ quyền công dân…, các nguyên tắc hiến định về tổ chức và hoạt động tư pháp; trong đó có Luật tổ chức VKSND năm 2014, các luật về tổ chức tư pháp, các luật về tố tụng tư pháp và pháp luật có liên quan được Quốc hội thông qua theo tinh thần cải cách tư pháp.
Ba là, tuyên truyền về những nội dung mới của Luật tổ chức VKSND năm 2014, Nghị quyết thi hành Luật này của Quốc hội, về Kế hoạch triển khai và kết quả thi hành của ngành KSND, các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành Luật tổ chức VKSND năm 2014, nhất là về cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành KSND, các chức danh tư pháp, những nhiệm vụ, quyền hạn mới của Viện kiểm sát …
Bốn là, tuyên truyền về mục đích, yêu cầu, ý nghĩa việc triển khai chủ trương tổ chức TAND, VKSND.
Năm là, các giải pháp nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp trong lĩnh vực hình sự; bảo đảm mọi hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đều tuân thủ đúng pháp luật; hạn chế tối đa để lọt tội phạm; không làm oan người vô tội.
Sáu là, nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong hoạt động điều tra, trong công tác phòng, chống tham nhũng, phối hợp phòng ngừa vi phạm, tội phạm trong lĩnh vực hoạt động tư pháp.
Bảy là, tập trung tuyên truyền những nội dung của Dự án Bộ luật TTHS sửa đổi, ý kiến của các chuyên gia, những người làm công tác thực tiễn góp ý cho Dự thảo Bộ luật TTHS. Tuyên truyền về kết quả triển khai thực hiện các quy định mới của pháp luật trong lĩnh vực Kiểm sát giải quyết án dân sự, kinh doanh thương mại, hành chính …và các vụ việc khác theo quyết định của pháp luật và những vấn đềliên quan đến chức năng nhiệm vụ của ngành Kiểm sát nhân dân.
Tám là, tuyên truyền về ý nghĩa các chương trình, nhiệm vụ lớn quan trọng về CCTP, đổi mới việc tổ chức phiên tòa xét xử, xác định rõ hơn vị trí, quyền hạn trách nhiệm của người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng theo hướng bảo đảm tínhcông khai, dân chủ, công minh, tăng cường tranh tụng tại phiên tòa.
Để thực hiện tốt việc tuyên truyền về cải cách tư pháp trong ngành Kiểm sát nhân dân, trước hết, báo chí phải thấm nhuần nội dung cải cách tư pháp theo: Nghị quyết số 49-NQ/TW, ngày 2/6/2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; Kết luận số 79-KL/TW ngày 28/7/2010 và Kết luận số 92-KL/TW ngày 12/3/2014, Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện cải cách tư pháp; Kế hoạch số 08-KH/BCSĐ ngày 9/5/2014 của Ban Cán sự đảng Viện KSNDTC về Triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp trong ngành KSND. Trong đó, tăng cường năng lực thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp gồm: thực hiện chủ trương “Tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra”, ở các cấp kiểm sát. Viện kiểm sát có bám sát các hoạt động điều tra để làm rõ tội phạm, kịp thời đưa ra các yêu cầu điều tra, chủ động phối hợp với Cơ quan điều tra tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình điều tra; kiên quyết không phê chuẩn hoặc hủy bỏ các quyết định không có căn cứ, trái pháp luật của Cơ quan điều tra hay không? Thực hiện chủ trương “Nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa”, việc phối hợp với Tòa án để tổ chức phiên tòa xét xử theo yêu cầu cải cách tư pháp. Kiểm sát viên có chủ động tham gia xét hỏi, kiểm tra tài liệu, chứng cứ, tích cực tham gia tranh tụng với Luật sư và các chủ thể khác tại phiên tòa ra sao? Kiến nghị của Viện kiểm sát với Cơ quan điều tra, Tòa án yêu cầu khắc phục thiếu sót, vi phạm trong quá trình điều tra, xét xử vụ án.
Trong kiểm sát hoạt động tư pháp, báo chí cần phản ánh được tính chủ động của Kiểm sát viên trong việc bám sát quá trình điều tra vụ án, giải quyết vụ việc; kiểm sát chặt chẽ việc thu thập chứng cứ, lập hồ sơ của các Cơ quan điều tra, Tòa án, chấn chỉnh kịp thời các vi phạm trong quá trình điều tra, kiến nghị yêu cầu khắc phục thiếu sót, vi phạm trong quá trình điều tra, xét xử. Thông tin tuyên truyền về Viện kiểm sát nhân dân tối cao triển khai, thực hiện các đề án về cải cách tư pháp như các đề án: “Mô hình tố tụng hình sự Việt Nam”, “Nghiên cứu việc chuyển Viện kiểm sát thành Viện Công tố”, “Đổi mới tổ chức và hoạt động của VKSND theo Kết luận số 79-KL/TW ngày 28/7/2010 của Bộ Chính trị” và chủ động xây dựng một số đề án, như: “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhằm tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra”; Đề án thành lập Trường Đại học kiểm sát Hà Nội; Đề án kiện toàn tổ chức bộ máy các đơn vị trực thuộc VKSND tối cao; Đề án quản lý nhân sự trong Ngành; Đề án thí điểm tuyển chọn bổ nhiệm để tạo nguồn cán bộ lãnh đạo trẻ; Đề án “Đầu tư trang thiết bị, phương tiện làm việc cho ngành Kiểm sát giai đoạn 2011 - 2015”; Đề án "Đầu tư trang thiết bị, phương tiện làm việc cho ngành Kiểm sát nhân dân nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới giai đoạn 2014 - 2016"; về xây dựng pháp luật như: Luật tổ chức VKSND năm 2014, Dự án Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi), góp ý xây dựng Bộ luật Hình sự và các luật khác liên quan, xây dựng văn bản hướng dẫn luật, văn bản dưới luật; đổi mới cơ chế bổ nhiệm Kiểm sát viên; đổi mới chế độ, chính sách, tăng cường trụ sở, trang thiết bị và phương tiện làm việc cho Ngành. Chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng dụng kết quả nghiên cứu của các đề án trên, phục vụ cho việc triển khai thực hiện Luật tổ chức VKSND năm 2014. Các thông tin về ngành Kiểm sát đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổ chức bộ máy và cán bộ; thực hiện kế hoạch tuyển dụng theo Nghị quyết số 522e/NQ-UBTVQH, ngày 16/8/2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để thực hiện Luật tổ chức VKSND năm 2014 theo hướng tập trung chủ yếu cho các VKSND cấp cao, VKSND cấp huyện. Công tác tuyển chọn, bổ nhiệm các chức danh tư pháp của Ngành, việc khắc phục những hạn chế, khó khăn bảo đảm việc tuyển chọn, bổ nhiệm đủ chỉ tiêu được giao, đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ.
Thông tin về đổi mới mang tính chiến lược trong công tác đào tạo, bồi dưỡng; cần tiếp tục thông tin về những nỗ lực trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Kiểm sát viên của Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội đã tuyển sinh 02 khóa cử nhân luật chuyên ngành Kiểm sát. Hiện nay, ngành Kiểm sát đang từng bước xây dựng Trường trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của Ngành, thực hiện nhiều hình thức đào tạo, chú trọng tự đào tạo tại cơ sở; đẩy mạnh hợp tác quốc tế về đào tạo, bồi dưỡng. Tranh thủ các nguồn lực quốc tế để tăng cường cơ sở vật chất và trang thiết bị cho các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng của Ngành…
Thông qua người phát ngôn, thực hiện quy chế người phát ngôn và đối thoại cởi mở với báo chí đó là điều cần làm. Nếu làm tốt điều này sẽ giúp cơ quan báo chí phát huy được tính chủ động của mình trong việc khai thác và truyền tải thông tin một cách chính xác, đầy đủ, nhanh chóng. Đây cũng là điều kiện để báo chí phản ánh được những chủ trương lớn của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, mặt khác góp phần định hướng dư luận ngay trong tiến trình hoạt động tư pháp, tố tụng hay trong việc giải quyết các vụ việc cụ thể.
Báo chí phải trở thành cầu nối giữa những người, cơ quan ban hành chính sách với đối tượng chịu ảnh hưởng bởi các chính sách đó. Từ đó, tạo được diễn đàn dân chủ, công khai để những cá nhân, cơ quan ban hành chính sách có dịp bày tỏ thái độ, nguyện vọng; thấy được những mặt tích cực và cả những hạn chế của những chính sách đã, đang và sẽ được triển khai trên thực tế.
Trong cải cách tư pháp cũng vậy, không chỉ dừng ở những vướng mắc vụ việc cụ thể, ở hướng đi, mô hình và những trải nghiệm mà cần tổng kết xác định đúng vai trò của cơ quan tư pháp trong tổ chức bộ máy nhà nước, vai trò của Viện kiểm sát nhân dân ngay trong các cuộc thảo luận các đạo luật liên quan… Nhưng cần có tổng kết hay định hướng để cơ quan báo chí có thể tham gia bàn luận từ những vướng mắc cụ thể, từ hoạt động thực tiễn.
Có thể nói, thông tin tuyên truyền về cải cách tư pháp của các cơ quan tư pháp nói chung, của ngành Kiểm sát nhân dân nói riêng là mảng thông tin thu hút sự quan tâm của đông đảo quần chúng do tính hấp dẫn của nó, có tác dụng định hướng lớn trong việc tuyên truyền phòng, chống tội phạm, góp phần tích cực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân. Vậy, câu hỏi đặt ra là để thông tin trên báo chí đa dạng, có chiều sâu, bài bản hơn về hoạt động cải cách tư pháp của ngành KSND cần những giải pháp gì? Dưới đây, chúng tôi xin đề cập một số nội dung sau:
Thứ nhất, cần nghiên cứu, xây dựng cơ chế phối hợp giữa Viện KSND tối cao với các cơ quan liên quan trong việc tổ chức các lớp học chuyên đề, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kiến thức về cải cách tư pháp và hoạt động tư pháp nói chung, trong đó có hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân nói riêng cho Biên tập viên, Phóng viên các cơ quan báo chí ở Trung ương và ở từng khu vực. Đồng thời, Ban Cán sự đảng VKSND tối cao cần nghiên cứu ký kết hợp tác với Ban Tuyên giáo Trung ương và với Bộ Thông tin Truyền thông về những nội dung cơ bản, trên cơ sở đó các cơ quan lãnh đạo, quản lý báo chí sẽ có kế hoạch chỉ đạo định hướng, tuyên truyền sâu rộng trên từng khối báo và từng cơ quan thông tin đại chúng về chủ đề cải cách tư pháp.
Viện KSNDTC phối hợp đồng chủ trì với Hội Nhà báo Việt Nam và với các cơ quan hữu quan tổ chức cuộc thi viết về hoạt động cải cách tư pháp, nhằm nâng cao kiến thức, sự am hiểu về pháp luật cho các nhà báo theo dõi, đưa tin về hoạt động của ngành KSND. Đồng thời, qua cuộc thi nhằm tuyên truyền, tôn vinh, nhân rộng những tập thể, cá nhân ở Viện kiểm sát các cấp thực hiện tốt chức năng công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động tư pháp; tăng cường sự hiểu biết của cán bộ công chức trong Ngành cũng như của nhân dân về các lĩnh vực công tác kiểm sát.
Thứ hai, để giúp cho báo chí có thông tin chuẩn xác,ngành KSND cần tổ chức họp báo định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng/lần. Trường hợp cần thiết khi có kết quả giải quyết các vụ án được dư luận đặc biệt quan tâm, quyết định truy tố các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, ngành KSND cần tổ chức họp báo để thông tin đầy đủ, khách quan nhất cho báo chí, giúp cho đông đảo bạn đọc và nhân dân biết được thành quả, biết được cái tâm của người cán bộ, Kiểm sát viên ngành KSND đối với trách nhiệm bảo vệ công lý.
Là diễn đàn của nhân dân, báo chí đã trở thành một diễn đàn dân chủ để nhân dân thể hiện quan điểm, kiến nghị, đề xuất của mình đối với những hoạt động của Ngành Kiểm sát để nhân dân có thể nhìn nhận và đánh giá về những hoạt động của Ngành khách quan hơn góp phần để bảo vệ công lý. Cần sớm khắc phục tình trạng báo chí thông tin theo hướng phản ánh một chiều chỉ nhìn thấy hạn chế mà chưa thấy những điểm tích cực, chưa thấy được những băn khoăn, trăn trở của người làm công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trước trách nhiệm bảo vệ công lý những khó khăn mà họ phải vượt qua cũng như những thành tích mà VKSND đã đạt được để xứng đáng nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất - Phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước đã trao tặng cho ngành KSND trong dịp kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Ngành vừa qua. Đây cũng là một trong những vấn đề lớn mà trong thời gian tới báo chí và Ngành cần phải có sự phối hợp nhằm định hướng tuyên truyền một cách toàn diện để cho công chúng hiểu về hoạt động của ngành Kiểm sát nhân dân một cách khách quan và đầy đủ./.