Vừa qua, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng thông báo rút king nghiệm vụ án “Ly hôn, tranh chấp về nuôi con” bị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng hủy bản án phúc thẩm, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Nội dung vụ án

Chị Phạm Thị Kiều K và anh Nguyễn Hữu P kết hôn trên cơ sở tự nguyện, đăng ký kết hôn ngày 27/7/2016, tại UBND xã E, huyện K, tỉnh Đ. Tuy nhiên, sau khi kết hôn một thời gian, vợ chồng phát sinh mâu thuẫn do tính tình không hợp nhau. Chị K bỏ về nhà bố mẹ đẻ sống từ tháng 03/2017. Xét thấy mâu thuẫn vợ chồng không thể hàn gắn được, cuộc sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được nên chị Phạm Thị Kiều K và anh Nguyễn Hữu P thuận tình ly hôn.

Về con chung: Anh P và chị K xác nhận có 01 con chung là cháu Nguyễn Đắc T, sinh ngày 30/11/2016. Khi cháu T được 04 tháng tuổi thì chị K bỏ về nhà bố mẹ đẻ sinh sống, để cháu T cho anh P nuôi dưỡng. Anh P và chị K đều đề nghị được nuôi con chung; chị K yêu cầu anh P cấp dưỡng tiền nuôi con; còn anh P không yêu cầu chị K cấp dưỡng tiền nuôi con.

Về tài sản chung: Vợ chồng cùng xác nhận không có tài sản chung và không có công nợ chung nên không yêu cầu Tòa án giải quyết.

Quá trình tiến hành tố tụng

Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 02/2018/HNGĐ-ST ngày 05/3/2018 của TAND huyện K, tỉnh Đ quyết định:

“…Về quan hệ hôn nhân: Công nhận sự thuận tình ly hôn giữa chị Phạm Thị Kiều K và anh Nguyễn  Hữu P.

Về con chung: Giao cháu Nguyễn Đắc T, sinh ngày 30/11/2016 cho anh Nguyễn Hữu P trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cho đến khi cháo T đủ 18 tuổi. Chị Phạm Thị Kiều K được quyền đi lại thăm nom, chăm sóc con chung, không ai có quyền ngăn cản.

Về cấp dưỡng tiền nuôi con: Ghi nhận việc chị Phạm Thị Kiều K tự nguyện cấp dưỡng mỗi tháng 1 000 000 đồng để nuôi cháu Nguyễn Đắc T, sinh ngày 30/11/2016 cho đến khi cháu T tròn 18 tuổi.

Về tài sản chung, nợ chung: Các đương sự không yêu cầu nên Tòa án không giải quyết…”.

Ngày 08/3/2018, chị Phạm Thị Kiều K kháng cáo xin được nuôi con chung, không yêu cầu anh Nguyễn Hữu P cấp dưỡng tiền nuôi con.

Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 11/2018/HNGĐ-PT ngày 07/6/2018, TAND tỉnh Đ quyết định:

“…Chấp nhận đơn kháng cáo của chị Phạm Thị Kiều K; sửa Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 02/2018/HNGĐ-PT ngày 05/3/2018 của TAND huyện K, tuyên xử:

Về quan hệ hôn nhân: Công nhận sự thuận tình ly hôn giữa chị Phạm Thị Kiều K và anh Nguyễn  Hữu P.

Về con chung: Giao cháu Nguyễn Đắc T, sinh ngày 30/11/2016 cho chị Phạm Thị Kiều K trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cho đến khi cháo T đủ 18 tuổi. Anh Nguyễn Hữu P được quyền đi lại thăm nom, chăm sóc con chung, không ai có quyền ngăn cản.

Về cấp dưỡng tiền nuôi con: Chị Phạm Thị Kiều K không yêu cầu anh Nguyễn Hữu P cấp dưỡng nuôi con chung.

Về tài sản chung, nợ chung: Các đương sự không yêu cầu nên Tòa án không giải quyết…”.

Ngày 06/7/2018, anh Nguyễn Hữu P có Đơn đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 11/2018/HNGĐ-PT ngày 07/6/2018 của TAND tỉnh Đ.

Ngày 10/10/2018, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 114/2018/QĐKNGĐT-VKS-DS, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm, hủy Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm nêu trên, giữ nguyên Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 02/2018/HNGĐ-ST ngày 05/3/2018 của TAND huyện K, tỉnh Đ.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 01/2019/HNGĐ-GĐT ngày 27/2/2019, Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận kháng nghị, hủy toàn bộ Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 11/2018/HNGĐ-PT ngày 07/6/2018 của TAND tỉnh Đ, giữ nguyên Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 02/2018/HNGĐ-ST ngày 05/3/2018 của TAND huyện K, tỉnh Đ.

Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

Về tố tụng, phạm vi xét xử phúc thẩm: Sau khi xét xử sơ thẩm, chị Phạm Thị Kiều K chỉ kháng cáo về phần nuôi con chung. Trong nhận định của Bản án phúc thẩm cũng chỉ xem xét về phần con chung nhưng phần quyết định của Bản án phúc thẩm lại quyết định cả về quan hệ hôn nhân, về tài sản, nợ chung là không đúng quy định tại Điều 293 BLTTDS năm 2015.

Về nội dung, về việc nuôi con chung: Quá trình giải quyết vụ án, chị Phạm Thị Kiều K và anh Nguyễn Hữu P đều có nguyện vọng xin được nuôi cháu Nguyễn Đắc T, sinh ngày 30/11/2016. Mặc dù khoản 3 Điều 81 Luật HN&GĐ năm 2014 quy định: : “…Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con…” Trong vụ án này, chỉ vì mâu thuẫn vợ chồng, chị Phạm Thị Kiều K tự ý bỏ về nhà bố mẹ đẻ sinh sống, bỏ lại cháu T mới được 04 tháng tuổi cho anh Nguyễn Hữu P nuôi dưỡng.

Biên bản xác minh đối với Ban tự quản thôn và Chi hội phụ nữ thôn đều xác nhận: “… Anh Nguyễn Hữu P nuôi dưỡng, chăm sóc cháu Nguyễn Đắc T rất tốt. Anh P có việc làm tại Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ N, thu nhập ổn định, hoàn toàn đủ điều kiện để nuôi cháu T…”.

Mặt khác, chị K không nuôi cháu T từ khi cháu mới 04 tháng tuổi. Hiện tại, cháu T đã quen với điều kiện, môi trường sống và được anh P nuôi dưỡng, chăm sóc trong điều kiện tốt nhất. Nếu giao cháu T cho chị K nuôi dưỡng sẽ gây sự xáo trộn, ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cháu. Quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét toàn diện, tiếp tục giao cháu T cho anh P trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc là có căn cứ. Tòa án cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm, giao cháu T cho chị K nuôi dưỡng là không phù hợp, chưa xem xét đầy đủ đến quyền và lợi ích hợp pháp về mọi mặt của cháu T.

Thanh Hằng

(Tổng hợp)