Ngày 15/02/2012, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên ban hành Quyết định số 01/KN-VKS-DS kháng nghị bản án dân sự sơ thẩm số 34/2011/DSST ngày 30/12/2011 của Toà án nhân dân huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên do vi phạm về áp dụng pháp luật trong việc giải quyết vụ kiện dân sự "Tranh chấp di sản thừa kế" giữa nguyên đơn là bà Trần Thị Bảy và bị đơn là bà Trần Thị Biện, đều trú tại xã An Mỹ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên; người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan ông Trần Văn Nam trú tại phường Hoà Bình, Tp. Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai...
Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên: Kháng nghị bản án dân sự
sơ thẩm vì có vi phạm trong việc áp dụng pháp luật
Ngày 15/02/2012, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên ban hành Quyết định số 01/KN-VKS-DS kháng nghị bản án dân sự sơ thẩm số 34/2011/DSST ngày 30/12/2011 của Toà án nhân dân huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên do vi phạm về áp dụng pháp luật trong việc giải quyết vụ kiện dân sự "Tranh chấp di sản thừa kế" giữa nguyên đơn là bà Trần Thị Bảy và bị đơn là bà Trần Thị Biện, đều trú tại xã An Mỹ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên; người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan ông Trần Văn Nam trú tại phường Hoà Bình, Tp. Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai.
Bản án dân sự nêu trên đã quyết định:
Chấp nhận yêu cầu khởi kiện chia thừa kế theo pháp luật của nguyên đơn (bà Trần Thị Bảy).
Giao cho bà Trần Thị Bảy sử dụng diện tích đất 168 m2 ở phía Tây khu đất thuộc bản đồ số 7, thửa đất số 1142 tại thôn Phú Long, xã An Mỹ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.
Giao cho bà Trần Thị Biện quyền sở hữu ngôi nhà cấp 4 diện tích 54 m2 và quyền sử dụng diện tích đất 536 m2 còn lại thuộc thửa 1142, tờ bản đồ số 7 cùng với giếng nước là các di sản của vợ chồng cụ Dặn, có giá trị 1.340.291.000đ.
Bà Biện có nghĩa vụ thanh toán giá trị chênh lệch tài sản được nhận thừa kế cho ông Nam là 581.163.367đ và cho bà Bảy là 151.313.667đ.
Ngoài ra, bản án còn quyết định về án phí sơ thẩm, quyền kháng cáo và nghĩa vụ thi hành án của các đương sự.
Sau khi nghiên cứu bản án sơ thẩm và hồ sơ vụ kiện, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên nhận thấy:
Vợ chồng cụ Trần Dặn và cụ Huỷnh Thị Hái có 01 người con đẻ là bà Trần Thị Biện và 02 người con nuôi là bà Trần Thị Bảy và ông Trần Văn Nam. Cụ Hái mất năm 2004 và cụ Dặn mất năm 2006, để lại di sản thừa kế là ngôi nhà cấp 4 có diện tích 54 m2 trên thửa đất số 1142 tờ bản đồ số 7 thuộc thôn Phú Long, xã An Mỹ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.
Theo bị đơn Trần Thị Biện, khi còn sống cụ Dặn và cụ Hái đã lập di chúc được Uỷ ban nhân dân xã An Mỹ chứng thực ngày 27/3/2001, nội dung là để lại cho Bà toàn bộ di sản. Bà Biện yêu cầu Toà án giải quyết cho Bà được hưởng di sản thừa kế theo di chúc.
Theo nguyên đơn Trần Thị Bảy thì bản di chúc trên không hợp pháp, vì di chúc không đề ngày, tháng và bà Biện là người đem di chúc đến chính quyền chứng thực chứ không phải do cụ Dặn, cụ Hái đem đi chứng thực. Theo đó, Bà yêu cầu Toà án chia di sản thừa kế theo pháp luật.
Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên xét thấy:
Trong quá trình lập hồ sơ giải quyết vụ án, Toà án huyện Tuy An xác định khối di sản thừa kế và tiến hành định giá ngày 11/5/2011 là tổng diện tích 704 m2, trong đó: 200 m2 đất ở và 504 m2 đất vườn liền kề, nhưng không nêu số hiệu thửa đất, vì thửa đất số 1142, tờ bản đồ số 7 có diện tích 200 m2 đất ở theo giấy cấp đất ngày 21/01/1998, còn 504 m2 đất vườn liền kề là của ai, do ai quản lý chưa được làm rõ trong hồ sơ; Toà tính giá trị quyền sử dụng đất cho cả đất ở và đất vườn liền kề cùng giá 1.200.000đ/m2 là trái với Quyết định số 2215/2010/QĐ-UB ngày 31/12/2010 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Phú Yên quy định về khung giá đất năm 2011 trên địa bàn tỉnh Phú Yên. Do đó, Bản án dân sự sơ thẩm số 34/2011/DSST ngày 30/12/2011 của Toà án huyện Tuy An quyết định chia di sản thừa kế quyền sử dụng đất với diện tích 704 m2 là chưa có căn cứ, vi phạm nghiêm trọng pháp luật đất đai và pháp luật dân sự.
Về việc áp dụng pháp luật, do Cụ Huỳnh Thị Hái mất năm 2004, cụ Trần Dặn mất năm 2006, nên Toà án xét xử không chấp nhận bản di chúc được Uỷ ban nhân dân xã An Mỹ chứng thực ngày 27/3/2001 và tiến hành chia di sản thừa kế theo pháp luật. Tuy nhiên, lẽ ra Toà án áp dụng các Điều 655, 656 Bộ luật dân sự năm 1995 để tuyên bố không công nhận hiệu lực của di chúc và áp dụng các quy định của Bộ luật dân sự năm 2005 để chia di sản thừa kế theo pháp luật, nhưng Toà án lại áp dụng các quy định của Bộ luật dân sự năm 1995 để chia di sản thừa kế là có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.
Để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, bảo đảm sự tuân thủ nghiêm minh pháp luật, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên đã kháng nghị Bản án dân sự sơ thẩm số 34/2011/DSST ngày 30/12/2011 của Toà án huyện Tuy An để xét xử theo thủ tục phúc thẩm, theo hướng huỷ bản án sơ thẩm trên để giải quyết lại theo thủ tục chung.
Xuân Trường