Tội phạm và tệ nạn ma túy đã và đang trở thành mối lo ngại thường trực, đe dọa đến sự an nguy của mỗi quốc gia, cùng với các cơ quan Đảng, Nhà nước và các cơ quan tư pháp khác đẩy mạnh công tác phòng, chống ma tuý, VKSNDTC coi công tác phòng, chống đấu tranh với các loại tội phạm ma tuý là công tác quan trọng, đã ban hành nhiều văn bản, quy chế lãnh đạo, chỉ đạo công tác này một cách thiết thực, có hiệu quả.
Trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án ma tuý, Lãnh đạo VKSNDTC đã chỉ đạo các đơn vị trong Ngành đổi mới phương pháp kiểm sát, nâng cao ý thức trách nhiệm, năng lực, trình độ và kinh nghiệm thực tiễn công tác để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã tổ chức Hội nghị toàn Ngành tổng kết rút kinh nghiệm giải quyết các vụ án ma tuý; tổ chức Hội nghị tập huấn Thông tư liên tịch hướng dẫn xử lý các tội phạm về ma tuý; tổ chức Hội nghị sơ kết rút kinh nghiệm trong việc giải quyết các vụ án do VKSNDTC truy tố nhưng Toà án trả hồ sơ để điều tra bổ sung...
Kiểm sát viên và trách nhiệm phòng, chống ma túy
Tội phạm và tệ nạn ma túy đã và đang trở thành mối lo ngại thường trực, đe dọa đến sự an nguy của mỗi quốc gia, cùng với các cơ quan Đảng, Nhà nước và các cơ quan tư pháp khác đẩy mạnh công tác phòng, chống ma tuý, VKSNDTC coi công tác phòng, chống đấu tranh với các loại tội phạm ma tuý là công tác quan trọng, đã ban hành nhiều văn bản, quy chế lãnh đạo, chỉ đạo công tác này một cách thiết thực, có hiệu quả.
Trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án ma tuý, Lãnh đạo VKSNDTC đã chỉ đạo các đơn vị trong Ngành đổi mới phương pháp kiểm sát, nâng cao ý thức trách nhiệm, năng lực, trình độ và kinh nghiệm thực tiễn công tác để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã tổ chức Hội nghị toàn Ngành tổng kết rút kinh nghiệm giải quyết các vụ án ma tuý; tổ chức Hội nghị tập huấn Thông tư liên tịch hướng dẫn xử lý các tội phạm về ma tuý; tổ chức Hội nghị sơ kết rút kinh nghiệm trong việc giải quyết các vụ án do VKSNDTC truy tố nhưng Toà án trả hồ sơ để điều tra bổ sung... Qua đó, đã đánh giá đúng đắn, khách quan kết quả công tác đấu tranh, phòng chống các tội phạm về ma tuý, đặc biệt đã nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án ma tuý.
Để góp phần đấu tranh và phòng ngừa các tội phạm ma tuý, nhất là ở những địa phương có tụ điểm phức tạp về vi phạm, tội phạm ma tuý, Viện kiểm sát các cấp đã phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp xác định và giải quyết nhiều vụ trọng điểm về ma tuý, tổ chức xét xử lưu động ở địa phương để tuyên truyền và giáo dục phòng ngừa tội phạm về ma tuý. Trong 2 năm qua các cơ quan tiến hành tố tụng địa phương đã xét xử được 1.114 vụ án điểm.
Viện kiểm sát các cấp đã tổng hợp những vi phạm để ban hành thông báo rút kinh nghiệm trong toàn ngành và kiến nghị với các ngành chức năng khắc phục các vi phạm trong quá trình giải quyết các vụ án về ma tuý, sơ hở trong công tác quản lý,
Người nghiện ma túy tại các Trại giam, Trại tạm giam, Nhà tạm giữ chiếm tỷ lệ không nhỏ trong số người nghiện trên toàn quốc. Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan duy nhất được kiểm sát tình hình người nghiện ma túy ở những nơi này. Hàng năm, Viện kiểm sát nhân dân các cấp đã định kỳ tổ chức các đoàn kiểm sát để nắm tình hình người nghiện ma túy, kiến nghị với cơ quan chủ quản trong công tác quản lí, cai nghiện. Riêng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã kiểm sát tại 63 trại giam, trại tạm giam và có kiến nghị với lãnh đạo các đơn vị này về biện pháp quản lí người nghiện, chống thẩm lọt ma túy và không để người tạm giam, chấp hành án sử dụng trái phép chất ma túy.
Sau 2 năm triển khai Chỉ thị số 21- CT/TW ngày 26/3/2008 của Bộ Chính trị được cụ thể hoá bằng việc thực hiện các nhiệm vụ trong Kế hoạch số 46/KH-VKSTC-V1C của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cho thấy, công tác phòng, chống ma tuý trong ngành Kiểm sát nhân dân đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của mỗi cán bộ, Đảng viên, Kiểm sát viên về trách nhiệm phòng, chống ma tuý. Tổ chức Ban chỉ đạo phòng chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma tuý, mại dâm được kiện toàn, đổi mới từ Viện kiểm sát nhân dân tối cao đến Viện kiểm sát cấp huyện.
Để đấu tranh hạn chế đến mức tình trạng tội phạm ma túy đã và đang diễn ra hết sức phức tạp với nhiều thủ đoạn mới, trong thời gian tới đề nghị Đảng, Chính phủ quan tâm, tăng cường biên chế và kinh phí, phê duyệt chế độ chuyên trách đối với các cán bộ, Kiểm sát viên trực tiếp đấu tranh với tội phạm về ma tuý để động viên họ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; Nâng cao năng lực, trình độ và trách nhiệm của mỗi đảng viên, cán bộ, Kiểm sát viên làm công tác kiểm sát phòng, chống ma tuý. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Kiểm sát viên làm công tác phòng, chống ma tuý theo hướng chuyên sâu. Hình thành đội ngũ chuyên gia giỏi trong các lĩnh vực kiểm sát phòng, chống ma tuý ma tuý ở cấp Trung ương và cấp tỉnh có biện pháp tháo gỡ tình trạng thiếu Luật sư bào chữa cho bị can phạm tội về ma tuý mà theo quy định của pháp luật bắt buộc phải có luật sư bào chữa, nhưng tại một số tỉnh khu vực Tây Bắc và một số địa phương khác số lượng luật sư không đáp ứng được yêu cầu.
Bộ Công an tăng cường đầu tư phương tiện kỹ thuật cho các cơ quan giám định ở Công an cấp tỉnh để giám định hàm lượng ma tuý, nhằm giải quyết tốt các vụ án ma tuý. Tăng cường năng lực cho các cơ quan có chức năng hợp tác quốc tế phòng, chống tội phạm về ma túy để trao đổi thông tin, yêu cầu thực hiện các tương trợ tư pháp...; Công tác đấu tranh, phòng chống ma tuý phải thực hiện theo phương châm lấy phòng ngừa làm chính. Vì vậy, cần đầu tư phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số ở một số tỉnh giáp biên giới, để xoá bỏ triệt để việc trồng cây thuốc phiện và không bị dụ dỗ, lôi kéo vào việc vận chuyển trái phép chất ma tuý. Chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp, tăng cường kiểm soát để phát hiện, xử lí kịp thời chống ma tuý thẩm lậu từ nước ngoài vào Việt Nam và từ Việt Nam ra nước ngoài; Chú trọng công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên và kiên quyết xử lý cán bộ, đảng viên, công chức trong Ngành nếu có liên quan đến ma túy đi đôi với việc thực hiện kịp thời chế độ khen thưởng cho những người có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác kiểm sát phòng, chống ma tuý…
Nguyễn Thị Mai Nga