Vừa qua, VKSND tỉnh Đắc Lắc ban hành rút kinh nghiệm vụ án dân sự bị cấp phúc thẩm xử hủy án; Trang tin điện tử VKSND tối cao trích đăng để bạn đọc tham khảo:...
VKSND tỉnh Đắk Lắk rút kinh nghiệm qua vụ án
Tranh chấp quyền sử dụng đất bị cấp phúc thẩm xử hủy án
Vừa qua, VKSND tỉnh Đắc Lắc ban hành rút kinh nghiệm vụ án dân sự bị cấp phúc thẩm xử hủy án; Trang tin điện tử VKSND tối cao trích đăng để bạn đọc tham khảo:
Nội dung: Nguyên đơn: Ông Bùi Văn Nghiệp, trú tại: 184 thôn 10, xã Tân Hòa, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk. Người bảo vệ quyền lợi cho nguyên đơn là luật sư Dương Văn Quế. Bị đơn: Bà Phan Thị Nuôi, trú tại: Số 151 Nơ Trang Gưh, TP Buôn Ma Thuộc, tỉnh Đắk Lắk. Người đại diện ủy quyền: Ông Phan Ngọc Nhàn. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Ông Bùi Quốc Thái (con trai của ông Nghiệp; Chồng đã ly hôn của bà Nuôi); Ông Bùi Quốc Thịnh, Bùi Quốc Thông, Bùi Quốc Thắng, Bùi Quốc Thường, Bùi Thị Thu Thủy, Bùi Quốc Thọ (con của ông Bùi Văn Ngiệp); Bùi Quốc Thiện, Bùi Qúy Thạnh, Bùi Qúy Thuận, Bùi Kim Thùy (con của ông Thái và bà Nuôi); Phan Thị Thanh Phương (vợ của anh Bùi Văn Thiện); Bà Phạm Thị Hóa, bà Cao Thị Lý, bà Trần Thị Song Phi; UBND thành phố Buôn Ma Thuột; NHNN và PTNT Việt Nam, Chi nhánh Đắk Lắk, phòng giao dịch Thành Đạt; Phòng Công chứng số 1 Đắk Lắk.
Nội dung vụ án: Nguồn gốc của thửa đất số 30 và 30 a tờ bản đồ số 9 tọa lạc tại 151 đường Nơ Trang Gưh, phường Tân Tiến, TP Buôn Ma Thuột là của vợ chồng ông Bùi Văn Nghiệp có từ năm 1964, diện tích của lô đất là 1.049m2. Năm 1977, vợ chồng ông Nghiệp đi xây dựng kinh tế mới ở huyện Buôn Đôn, để nhà lại cho các con ở đi học; Năm 1982 con trai đầu của ông Nghiệp là Ông Bùi Quốc Thái kết hôn với bà Nuôi, vợ chồng ông Thái và các con của ông Nghiệp cùng sinh sống tại 151 đường Nơ Trang Gưh. Năm 1995, bà Nuôi và ông Thái ly thân, ông Thái chuyển đến sống ở nơi khác và năm 2010 thì ly hôn, còn bà Nuôi ở tại 151 Nơ Trang Gưh.
Năm 2000, ông Nghiệp chuyển nhượng cho bà Hoàng Thị Hường một phần diện tích đấy là 189m2 với giá 45.000.000 đồng, ông Nghiệp nhận của bà Hường 26 triệu, còn lại 19 triệu đồng ông Nghiệp góp vào cùng với vợ chồng bà Nuôi phá bỏ căn nhà cũ của ông Nghiệp, xây lại căn nhà khác.
Năm 2004, bà Nuôi tự kê khai đăng ký quyền sử dụng đất, ngày 31/08/2004 UBND thành phố Buôn Ma Thuột cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ bà Phan Thị Nuôi, với diện tích 889,3m2, trong đó có 218,2m2 đát ở và 671,1m2 đất màu.
Ngày 10/06/2010, ông Nghiệp khởi kiện yêu cầu bà Nuôi trả lại toàn bộ đất cho ông; Ngày 20/08/2012 ông Nghiệp có khởi kiện bổ sung, yêu cầu Tòa án hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND thành phố Buôn Ma Thuột cấp ngày 31/08/2004 cho hộ bà Phan Thị Nuôi.
Tháng 3/2012, bà Nuôi lập hợp đồng tặng cho vợ chồng anh Thiện và chị Phương toàn bộ đất và tài sản có trên đất.
Ngày 28/03/2012, vợ chồng anh Thiện, chị Phương thế chấp quyền sử dụng đất được bà Nuôi tặng cho Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thông Việt Nam - Chi nhánh Đắk Lắk, phòng giao dịch Thành Đạt, vay 900 triệu đồng.
Qúa trình giải quyết vụ án: Bản án dân sự sơ thẩm số 90/2013/DSST ngày 10/07/2013 của Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột đã quyết định: Áp dụng khoản 7 Điều 25, khoản 1 Điều 136 Luật đất đai. Áp dụng khoản 7 Điều 25, điểm a khoản 1 Điều 33, điểm a khoản 1 Điều 35, Điều 128, khoản 1 Điều 131, Điều 141, Điều 142, Điều 161, Điều 199, Điều 207, Điều 210, Điều 238, khoản 1 Điều 245 Bộ luật tố tụng dân sự. Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 27 Pháp lệnh số 10/2009/UBTVQH12 về án phí lệ phí Tòa án. Chấp nhận yêu cầu của ông Bùi Văn Nghiệp và tuyên sử như sau: Hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đát, thửa số 30 và 30 A tờ bản đồ số 9 có diện tích 889,3m2, lô đất tọa lạc tại địa chỉ 151 Nơ Trang Gưh, phường Tân Tiến, TP Buôn Ma Thuột do UBND thành phố Buôn Ma Thuột cấp cho bà Phan Thị Nuôi ngày 31/08/2004. Buộc bà Phan Thị Nuôi phải trả cho ông Bùi Văn Nghiệp diện tích đất hiện đang sử dụng là 72,4m2, lô đất tọa lạc tại địa chỉ 151 Nơ Trang Gưh, phường Tân Tiến, TP Buôn Ma Thuột; lô đất có tứ cận; Đông giáp đất của bà Hường; Tây giáp đất của ông Thịnh; Nam giáp đấy của ông Vương Văn Đại; Bắc giáp đường Nơ Trang Gưh. Ông Bùi Văn Nghiệp có trách nhiệm thanh toán cho bà Phan Thị Nuôi giá trị tài sản trên đất là 124.456.027 đồng. Về chi phí định giá: Bà Nuôi phải chịu 1.500.000 đồng; ông Nghiệp được nhận lại 1.500.000 đồng sau khi thu được của bà Nuôi. Về chi phí đo đạc: Bà Nuôi phải chịu 6.498.567 đồng; ông Nghiệp được nhận lại 6.498.567 đồng sau khi thu được của bà Nuôi. Về án phí: Bà Nuôi phải chịu 32.633.000 đồng. Ông Nghiệp được nhận lại 3.750.000 đồng theo viên lai đã nộp tại Chi cục thi hành án dân sự TP Buôn Ma Thuột. Ngoài ra bản án còn tuyên quyền kháng cáo của các đương sự theo quy định của pháp luật.
Ngày 23/07/2013, Viện kiểm sát nhân dân TP Buôn Ma Thuột ban hành quyết định kháng nghị theo hướng dẫn sửa án sơ thẩm.
Ngày 22/07/2013, vợ chồng anh Thiện chị Phương có đơn kháng cáo, đề nghị cấp phúc thẩm bác đơn khởi kiện của ông Bùi Văn Nghiệp.
Ngày 20/07/2013 ông Bùi Văn Nghiệp có đơn kháng cáo, đề nghị cấp phúc thẩm buộc bà Nuôi phải trả cho ông Nghiệp 902,8m2 đất tọa lạc tại 151 Nơ Trang Gưh, TP Buôn Ma Thuột; ông Nghiệp được sử dụng căn nhà và toàn bộ tài sản trên đất; xem xét lại số tiền 19 triệu đồng ông Nghiệp đã giao cho bà Nuôi xây nhà chiếm bao nhiêu phần trăm giá trị căn nhà xây năm 2000. Hủy hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất số AA 325831 cấp ngày 31/08/2004 mang tên bà Phan Thị Nuôi. Ngày 22/07/2013 Ông Lê Văn Mỹ, Người đại diện theo ủy quyền của NHNN và PTNT Việt Nam Chi nhánh Đắk Lắk, phòng giao dịch Thành Đạt có đơn kháng cáo đề nghị cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm để xét xử lại bảo vệ quyền lợi cho Ngân hàng.
Tại phiên Tòa phúc thẩm, Kiểm sát viên căn cứ Điều 256 BLTTDS thay đổi kháng nghị theo hướng Hủy án sơ thẩm, giao hồ sơ về cho Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột giải quyết lại theo đúng quy định pháp luật.
Bản án phúc thẩm số 16/2014/DSPT ngày 25/01/2014 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã quyết định: Chấp nhận Quyết định thay đổi Quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát tỉnh tại phiên tòa phúc thẩm. Hủy bản án dân sự sơ thẩm số 90/2013/DSST ngày 10/07/2013 của Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột, giao hồ sơ về cho Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột giải quyết lại.
Những vi phạm và vấn đề cần rút kinh nghiệm trong vụ án này là:
Ngày 10/06/2010 ông Nghiệp khởi kiện buộc bà Nuôi trả lại đất, bà Nuôi và anh Thiện đều biết đất đang có tranh chấp, nhưng này 15/03/2012 hai mẹ con vẫn lập hợp đồng tặng cho là trái pháp luật. Ngày 28/03/2012, vợ chồng anh Thiện chị Phương thế chấp quyền sử dụng đất được bà Nuôi tặng, cho NHNN và PTNT Việt Nam - Chi nhánh Đắk Lắk, phòng giao dịch Thành Đạt, vat 900 triệu đồng. Như vậy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích đất đang tranh chấp, đã được chuyển nhượng cho anh Bùi Quốc Thiện từ ngày 15/03/2012, bản án sơ thẩm chưa xem xét tính hợp pháp của hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất giữa bà Nuôi với anh Thiện nhưng án sơ thẩm lại hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thửa số 30 và 30 A tờ bản đồ số 9 có diện tích 889,3m2, lô đất tọa lạc tại địa chỉ 151 Nơ Trang Gưh, phường Tân Tiến, TP Buôn Ma Thuột, do UBND TP Buôn Ma Thuột cấp cho bà Phan Thị Nuôi ngày 31/08/2004 là không đúng pháp luật.
Bà Nuôi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 889,3m2, ông Nghiệp khởi kiện bà Nuôi phải trả lại 889,3m2, án sơ thẩm chỉ buộc bà Nuôi phải trả cho ông Bùi Văn Nghiệp diện tích đất hiện đang sử dụng là 73,4m2, còn lại 815,9m2 cấp sơ thẩm chưa xem xét giải quyết. Tài sản có trên đất đang tranh chấp, cấp sơ thẩm chưa xem xét cho ai được quyền sở hữu, nhưng vẫn buộc ông Bùi Văn Nghiệp có trách nhiệm thanh toán cho bà Phan Thị Nuôi, giá trị tài sản trên đất là 124.465.027 triệu đồng là không đúng.
Xét thấy án sơ thẩm thu thập chứng cứ chưa đầy đủ, đánh giá chứng cứ thiếu khách quan, giải quyết vụ án chưa triệt để, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự, cấp phúc thẩm không thể khắc phục được nên phải hủy án sơ thẩm, giao hồ sơ về cho Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột giải quyết lại theo thủ tục chung.
TH