Trang tin điện tử VKSND tối cao trích đăng nội dung thông báo của Viện phúc thẩm II để bạn đọc tham khảo. Nội dung vụ án như sau:
Tòa án phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng quyết định hủy bản án dân sự của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi ngày 27/12/2011, về Tranh chấp hợp đồng tín dụng, để xét xử lại...
Viện thực hành quyền công tố và xét xử phúc thẩm tại Đà Nẵng
thông báo rút kinh nghiệm về bản án dân sự bị hủy
Viện phúc thẩm II triển khai công tác năm 2012
Trang tin điện tử VKSND tối cao trích đăng nội dung thông báo của Viện phúc thẩm II để bạn đọc tham khảo. Nội dung vụ án như sau:
Tòa án phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng quyết định hủy bản án dân sự của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi ngày 27/12/2011, về Tranh chấp hợp đồng tín dụng, để xét xử lại.
Nguyên đơn: Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn- Hà Nội, chi nhánh Đà Nẵng(gọi tắt SHBĐN). Bị Đơn là vợ chồng ông Trần Anh Dũng và bà Vũ Thị Hồng Diệp.
Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan; Công ty cổ phần Hưng Phát, do bà Vũ Thị Hương - Giám đốc công ty đại diện.
Hợp đồng tín dụng số 241/08/SHBĐN-HĐTD ngày 02/5/2008thể hiện: Nguyên đơn cho ông Dũng, bà Diệp vay 600.000.000đ, thời hạn 12 tháng, lãi xuất 1,8/tháng; bị đơn thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất tại thửa số 203 thuộc tổ 14, phường Lê Hồng Phong, TP Quảng Ngãi( do UBND TP Quảng Ngãi cấp theo hợp đồng số 185 ngày 08/5/2012).
Bị đơn được Công ty cổ phần Hưng Phát bảo lãnh trả nợ thay bằng giấy cam kết bảo lãnh ngày 26/4/2008. Sau khi bị đơn nhận tiền vay bằng hình thức chuyển khoản vào tài khoản Công ty cổ phần Hưng Phát, Công ty cổ phần Hưng Phát đã trả lãi thay bà Diệp được hơn 4 tháng là 43. 690.560đ.
Sau đó bà Vũ Thị Hương – Giám đốc Công ty cổ phần Hưng Phát viện cớ đi công tác xa không đến ngân hàng thanh toán nợ. Ngân hàng làm việc và thông báo số nợ vay cho bị đơn, nhưng bị đơn từ chối và cho rằng không vay tiền.
Công ty cổ phần Hưng Phát cho rằng số tiền 600.000.000đ nêu trên là số tiền bà Diệp góp vốn vào Công ty, đồng thời việc bảo lãnh trả nợ thay ngày 26/4/2008 chỉ có giá trị nội bộ giữa Công ty với bà Diệp. Nay Công ty hủy bỏ văn bản bảo lãnh trả nợ thay này và không có trách nhiệm đối với khoản vay của vợ chồng bà Diệp. Việc trả lãi vay 04 tháng thay cho bà Diệp là do Ngân hàng trích từ tài khoản Công ty tại ngân hàng để trả.
Kết quả giám định chữ ký trong Hợp đồng tín dụng và Hợp đồng thế chấp nêu trên không phải là của ông Trần Anh Dũng, phù hợp với trình bày của bà Diệp là do bà ký thay.
Bản án KDTM-ST số 21/2011/KDTM ngày 28/7/2011, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã căn cứ các quy định của Bộ luật dân sự, Bộ luật tố tụng dân sự, Công văn số 6486/ NHNN-CSTT ngày 16/7/200/ của Ngân hàng nhà nước Việt Nam, tuyên bố:
Hợp đồng tín dụng số 241/ SHBĐN-HĐTD ngày 02/5/2008 và Hợp đồng thế chấp tài sản số 185/08/TC-SHBĐN ngày 08/5/2008 bị vô hiệu;
Hủy đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất ngày 09/5/2008 của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thành phố Quảng Ngãi;
Buộc bị đơn bà Vũ Thị Hồng Điệp phải trả nợ cho nguyên đơn số nợ gốc 600.000.000đ, tiền lãi 567.540.000đ, tính đến ngày 28/7/2011, tổng cộng 1.167.540.000đ, nếu bà chậm trả phải tiếp tục trả lãi phát sinh đến khi trả xong toàn bộ số tiền nợ;
Buộc nguyên đơn trả lại giấy CNQSD đất theo Hợp đồng thế chấp số 185 ngày 08/5/2008 cho ông Dũng, bà Điệp sử dụng.
Bà Điệp kháng cáo ngày 11/8/20011đề nghị buộc Công ty cổ phần Hưng Phát trả nợ cho Nguyên đơn.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi có Quyết định kháng nghị số 83 ngày 19/8/20011 đề nghị buộc Công ty cổ phần Hưng Phát phải có nghĩa vụ trả nợ cho Nguyên đơn.
Đại diện Viện kiểm sát Viện phúc thẩm II, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 27/12/2011 đề nghị: Hủy bản án sơ thẩm KDTM trên, chuyển hồ sơ cho Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi giải quyết lại theo thẩm quyền, đã được Hội đồng xét xử Tòa án phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại đà Nẵng chấp nhận.
Như vậy án sơ thẩm xác định tư cách người tham gia tố tụng của Công ty cổ phần Hưng Phát đúng, nhưng không xem xét giải quyết việc cam kết bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ( trả nợ) thay cho bên có nghĩa vụ là trái( không đúng) với quy định về Bảo lãnh Điều 361 Bộ luật dân sự, cụ thể:
Việc nguyên đơn và bị đơn có ký kết hợp đồng vay 600.000.000đ có tài sản đảm bảo cho khoản vay là quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trên đất do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, được công ty cổ phần Hưng Phát có bản cam đoan bảo lãnh ngày 26/4/2008 ghi rõ: “Trong trường hợp bà Vũ Thị Hồng Diệp không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi vay cho ngân hàng SHB- chi nhánh Đà Nẵng như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng số 241/08/SHBĐN, thì Công ty cổ phần Hưng Phát sẽ có nghĩa vụ trả nợ thay(bao gồm cả nợ gốc và lãi) cho ngân hàngSHB-chi nhánh Đà Nẵng thay cho bà Vũ Thị Hồng Diệp”.
Văn bản bà Vũ Thị Thu Hương ký ngày 17/4/2011 gửi Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi thể hiện bà Hương - Giám đốc Công ty cổ phần Hưng Phát đứng ra trả nợ vay(gồm cả gốc và lãi) cho ngân hàng thay bà Diệp nếu bà Diệp không trả được(thực tế Công ty cổ phần Hưng Phát đã trả lãi được 4 tháng). Biên bản hòa giải ngày 14/4/2011 và tại phiên tòa sơ thẩm đại điện theo ủy quyền của Công ty cổ phần Hưng Phát thừa nhận bảo lãnh của công ty Hưng Phát là hợp pháp. Ngân hàng SHBĐN chấp nhận bảo lãnh của Công ty Hưng Phát.
Như vậy, căn cứ vào cam kết này, Công ty cổ phần Hưng Phát phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh trả nợ cho ngân hàng SHBĐN thay cho bà Diệp mới đúng pháp luật. Cấp sơ thẩm chưa xem xét giải quyết việc cam kết bảo lãnh trả nợ như đã nhận định ở trên, nên không thể giải quyết được nội dung kháng cáo của bị đơn cũng như nội dung kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát tỉnh Quảng Ngãi, là đương nhiên, nên phải hủy bản án sơ thẩm để giải quyết lại theo pháp luật.
Thái Hưng