VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO

Tranh chấp chia di sản thừa kế không chỉ phức tạp trong việc nghiên cứu, đánh giá tài liệu, chứng cứ, mà việc nhận thức, áp dụng pháp luật trong xác định quyền thừa kế, di sản thừa kế… cũng còn một số vướng mắc. Bởi vậy, Kiểm sát viên cần nắm vững các văn bản pháp luật có liên quan và thận trọng từ việc nghiên cứu hồ sơ đến kiểm sát tại phiên tòa nhằm giải quyết vụ án nhanh chóng, kịp thời, đúng pháp luật.

Độ tuổi tối thiểu tham gia lao động, thời gian làm việc, thời giờ nghỉ ngơi của lao động trẻ em, danh mục các ngành nghề bị cấm sử dụng lao động trẻ em, thanh tra và xử phạt vi phạm… là những vấn đề còn bất cập trong quy định của pháp luật về sử dụng lao động trẻ em ở Việt Nam hiện nay, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung để hoàn thiện khung pháp lý điều chỉnh vấn đề này.

Trên cơ sở phân tích các quy định về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự theo pháp luật tố tụng hình sự hiện hành và việc thực hiện các quy định đó trên thực tế, tác giả đề xuất cần có văn bản hướng dẫn về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự trong trường hợp “phạm tội trong doanh trại Quân đội hoặc khu vực quân sự do Quân đội nhân dân quản lý, bảo vệ”.

Việc xác định thẩm quyền kháng nghị của Viện kiểm sát trong thi hành án hình sự còn một số vướng mắc trong thực tiễn, đặc biệt là đối với các quyết định về tha tù trước thời hạn có điều kiện, quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh... Vì vậy, một số đơn vị, địa phương còn lúng túng, chưa thực sự chú trọng phát hiện vi phạm để ban hành kháng nghị.

Trong thời gian tới, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó quan trọng nhất là cải thiện chất lượng, hiệu quả đào tạo, gắn lý luận với thực tiễn công tác của Điều tra viên, Cán bộ điều tra, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra VKSND tối cao, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Phạm nhân dưới 18 tuổi là đối tượng dễ bị tổn thương, nên cần có sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt của gia đình và xã hội. Vì vậy, chính sách hình sự và chính sách thi hành án hình sự đối với phạm nhân là người dưới 18 tuổi nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sữa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh để hoàn lương. Từ những bất cập trong quy định pháp luật về thi hành hình phạt tù đối phạm nhân là người dưới 18 tuổi, tác giả kiến nghị hoàn thiện pháp luật nhằm bảo đảm tính nhân văn, tiến bộ.

Cùng với quá trình tiếp nhận hồ sơ vụ án, công tác tiếp nhận, bảo quản, xử lý vật chứng luôn được quan tâm, chú trọng và thực hiện chặt chẽ, đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, trong thực tiễn, vẫn còn nảy sinh một số khó khăn, vướng mắc.

Thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự theo thủ tục giám đốc thẩm đối với vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất”, giữa nguyên đơn là cụ ông Trần Tấn L và cụ bà Trần Thị T với bị đơn là bà Trần Thị H xảy ra tại huyện ĐD, tỉnh CM. VKSND tối cao (Vụ 9) thấy cần thông báo rút kinh nghiệm về những thiếu sót, vi phạm trong quá trình giải quyết vụ án với những nội dung như sau:

Trải qua 60 năm xây dựng và trưởng thành, với tiền thân là Phòng Điều tra thẩm cứu, được nâng thành Vụ điều tra thẩm cứu, sau đó hình thành Cơ quan điều tra ở 02 cấp kiểm sát (trung ương và cấp tỉnh) và đến nay là Cơ quan điều tra chuyên trách thuộc Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao. Mặc dù trong những giai đoạn có sự thay đổi về tổ chức bộ máy, nhưng Cơ quan điều tra VKSND tối cao luôn phát triển không ngừng, ngày càng được củng cố, tăng cường.

Nhìn lại chặng đường 60 năm qua, công tác xây dựng Đảng nói chung, xây dựng tổ chức cơ sở Đảng và đội ngũ đảng viên nói riêng đã được Đảng bộ cơ sở Cơ quan điều tra VKSND tối cao đặc biệt coi trọng, triển khai thực hiện toàn diện, đồng bộ với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và đạt được những kết quả nổi bật, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp.

Trên cơ sở phân tích các quy định về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự theo pháp luật tố tụng hình sự hiện hành và việc thực hiện các quy định đó trên thực tế, tác giả đề xuất cần có văn bản hướng dẫn về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự trong trường hợp “phạm tội trong doanh trại Quân đội hoặc khu vực quân sự do Quân đội nhân dân quản lý, bảo vệ”.

Thực tiễn có trường hợp phải hoãn phiên tòa (không dựa vào căn cứ của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015) vì lý do dịch bệnh; bị cáo có đơn yêu cầu hoãn phiên tòa trước ngày mở phiên tòa có lý do chính đáng nhưng Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa không được ra quyết định hoãn phiên tòa… Đó là những bất cập trong quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cần được sửa đổi, bổ sung.

Biên bản điều tra là văn bản tố tụng được lập theo Điều 133, Điều 178 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS). Đây là loại văn bản ghi nhận, mô tả lại quá trình tiến hành và kết quả các hoạt động điều tra nhất định đã tiến hành như khám nghiệm hiện trường, hỏi cung bị can, thực nghiệm điều tra... Biên bản điều tra là một trong những nguồn chứng cứ, những tình tiết được ghi trong biên bản điều tra được tiến hành theo quy định của BLTTHS 2015 có thể được coi là chứng cứ.

Thông qua công tác kiểm sát xét xử giám đốc thẩm đối với Bản án số 102/2018/DS-PT, ngày 01/8/2018 của Tòa án nhân dân thành phố CT giải quyết vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất”, giữa nguyên đơn là bà Trần Thị Thu N với bị đơn bà Nguyễn Thu T đã có hiệu lực pháp luật, VKSND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh thấy cần thông báo để rút kinh nghiệm như sau: