Quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án hình sự mà sau đó, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã tuyên hủy phần tổng hợp hình phạt của Bản án hình sự sơ thẩm để tổng hợp lại hình phạt, VKSND cấp cao tại Hà Nội thấy cần thông báo rút để Viện kiểm sát cấp dưới biết và rút kinh nghiệm. Nội dung, quá trình giải quyết vụ án như sau:
I. Nội dung và quá trình giải quyết vụ án
1. Vụ án thứ nhất: Theo Bản án hình sự sơ thẩm số 01/2020/HSST ngày 03/01/2020 của Tòa án nhân dân thị xã ST, thành phố X thì các bị cáo Trần Thế A, Nguyễn Nam H có hành vi phạm tội như sau: Khoảng 03 giờ 00 ngày 15/7/2019, Trần Thế A điều khiển xe ô tô chở Nguyễn Nam H và Đặng Thùy D đến thị xã ST. Khi đi đến số nhà 297 LT, phường VS, thị xã ST phát hiện thấy trong sân nhà anh Nguyễn Bá P có dựng 02 chiếc xe máy, A và H phá khóa cổ xe mô tô nhãn hiệu Honda SH và xe mô tô nhãn hiệu Honda Spacy rồi cho lên thùng xe ô tô chở đi. Sau khi trộm cắp được 2 chiếc xe máy trên, A mang bán được 18.000.000 đồng, chia cho D 2.000.000 đồng, H 5.000.000 đồng, còn lại A sử dụng cá nhân hết.
Tại Bản kết luận định giá tài sản ngày 16/8/2019 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự thị xã ST, kết luận: Chiếc xe mô tô Honda SH trị giá 50.000.000 đồng và chiếc xe mô tô Honda Spacy trị giá 15.000.000 đồng.
Bản án hình sự sơ thẩm số 01/2020/HSST ngày 03/01/2020 của Tòa án nhân dân thị xã ST, thành phố X đã tuyên phạt:
- Trần Thế A 04 năm tù về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm c khoản 2 Điều 173 Bộ luật Hình sự (BLHS). Tổng hợp với hình phạt 07 năm tù tại Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS buộc A phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 13 năm tù, thời hạn tù tính từ ngày 20/7/2019.
- Nguyễn Nam H 03 năm tù về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm c khoản 2 Điều 173 BLHS. Tổng hợp với hình phạt 04 năm tù tại Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS buộc H phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 07 năm tù, thời hạn tù tính từ ngày 26/7/2019.
Sau khi xét xử sơ thẩm, Bản án không có kháng cáo, không bị kháng nghị phúc thẩm.
Ngày 17/3/2021, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị giám đốc thẩm đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 01/2020/HSST ngày 03/01/2020 của Tòa án nhân dân thị xã ST, thành phố X về phần quyết định tổng hợp hình phạt. Ngày 07/5/2020, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên về phần quyết định tổng hợp hình phạt đối với Trần Thế A và Nguyễn Nam H để tiến hành việc tổng hợp hình phạt lại theo đúng quy định của pháp luật.
2. Vụ án thứ hai: Theo Bản án hình sự sơ thẩm số 03/2020/HSST ngày 16/01/2020 của Tòa án nhân dân huyện TB, tỉnh PT thì các bị cáo Trần Thế A, Nguyễn Nam H có hành vi phạm tội như sau:
Đêm ngày 11, rạng sáng ngày 12/4/2019, tại khu 17, xã LL, huyện TB, tỉnh PT, lợi dụng sơ hở của chủ sở hữu, Trần Thế A và Nguyễn Nam H đã thực hiện hành vi trộm cắp tài sản là chiếc xe mô tô hiệu AIRBLADE của ông Lê Công C và chiếc xe mô tô VISON của chị Hán Thị N. Sau đó, A bán hai chiếc xe mô tô trên với giá 10.000.000 đồng và chia cho Nguyễn Nam H 4.000.000 đồng.
Tại bản kết luận định giá tài sản ngày 20/4/2019, Hội đồng định giá tài sản huyện TB xác định trị giá chiếc xe mô tô AIRBLADE là 30.450.000 đồng, chiếc xe mô tô VISON là 25.500.000 đồng.
Bản án hình sự sơ thẩm số 03/2020/HSST ngày 16/01/2020 của Tòa án nhân dân huyện TB, tỉnh PT đã tuyên phạt:
- Trần Thế A 03 năm tù về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm c khoản 2 Điều 173 BLHS. Tổng hợp với hình phạt 07 năm tù của Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS buộc bị cáo Trần Thế A phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 10 năm tù, thời hạn tù tính từ ngày 16/01/2020, được trừ thời gian đã chấp hành Bản án số 177/2019/HSST từ ngày 20/7/2019 đến ngày 15/01/2020.
- Nguyễn Nam H 02 năm 06 tháng tù về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm c khoản 2 Điều 173 BLHS. Tổng hợp với hình phạt 04 năm tù của Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS buộc bị cáo H phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 06 năm 06 tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày 16/01/2020, được trừ thời gian đã chấp hành Bản án số 177/2019/HSST từ ngày 26/7/2019 đến ngày 15/01/2020.
Sau khi xét xử sơ thẩm, Bản án không có kháng cáo, không bị kháng nghị phúc thẩm.
Ngày 17/3/2021, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị giám đốc thẩm đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 03/2020/HSST ngày 16/01/2020 của Tòa án nhân dân huyện TB, tỉnh PT về phần quyết định tổng hợp hình phạt. Ngày 07/5/2020, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên về phần quyết định tổng hợp hình phạt đối với Trần Thế A và Nguyễn Nam H để tiến hành việc tổng hợp hình phạt lại theo đúng quy định của pháp luật.
II. Nội dung cần rút kinh nghiệm
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019, Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS xử phạt Trần Thế A 05 năm 06 tháng tù về tội “Trộm cắp tài sản”; 01 năm 06 tháng tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; tổng hợp hình phạt chung cho cả 2 tội là 07 năm tù. Xử phạt Nguyễn Nam H 04 năm tù về tội “Trộm cắp tài sản”.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 76/2019/HSST ngày 12/11/2019 của Tòa án nhân dân huyện VT, tỉnh VP xử phạt: Trần Thế A 01 năm tù và Nguyễn Nam H 10 tháng tù cùng về tội “Trộm cắp tài sản”.
Tại Quyết định tổng hợp hình phạt tù số 01 và số 02 cùng ngày 25/12/2019 của Chánh án Tòa án nhân dân huyện VT, tỉnh VP, quyết định: Tổng hợp hình phạt của Bản án hình sự sơ thẩm số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L với hình phạt của Bản án hình sự số 76/2019/HSST ngày 12/11/2019 của Tòa án nhân dân huyện VT đối với Trần Thế A và Nguyễn Nam H, buộc bị cáo Trần Thế A chấp hành hình phạt chung cho cả hai bản án là 08 năm tù và bị cáo Nguyễn Nam H chấp hành hình phạt chung cho cả hai bản án là 04 năm 10 tháng tù.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 01/2020/HSST ngày 03/01/2020 của Tòa án nhân dân thị xã ST, thành phố X đã tuyên phạt: Trần Thế A 04 năm tù, Nguyễn Nam H 03 năm tù cùng về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm c khoản 2 Điều 173 BLHS. Tổng hợp với hình phạt tại Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS buộc A phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 11 năm tù, Nguyễn Nam H phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 07 năm tù.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 03/2020/HSST ngày 16/01/2020 của Tòa án nhân dân huyện TB, tỉnh PT đã tuyên phạt: Trần Thế A 03 năm tù, Nguyễn Nam H 02 năm 06 tháng tù cùng về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm c khoản 2 Điều 173 BLHS. Tổng hợp với hình phạt của Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS buộc bị cáo Trần Thế A phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 10 năm tù, Nguyễn Nam H phải chấp hành hình phạt chung cho 02 bản án là 06 năm 6 tháng tù.
Như vậy, hình phạt tù của Trần Thế A và Nguyễn Nam H tại Bản án số 177/2019/HSST ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố L, tỉnh LS đã được tổng hợp hình phạt tại các Quyết định tổng hợp hình phạt tù của Chánh án Tòa án nhân dân huyện VT, tỉnh VP đúng quy định của pháp luật. Sau đó, tiếp tục được tổng hợp tại các Bản án hình sự sơ thẩm số 01/2020/HSST ngày 03/01/2020 của Tòa án nhân dân thị xã ST, thành phố X và Bản án số 03/2020/HSST ngày 16/01/2020 của Tòa án nhân dân huyện TB, tỉnh PT là trùng lặp nên đã bị cấp giám đốc thẩm hủy án để tổng hợp hình phạt lại. Việc một Bản án được tổng hợp nhiều lần là vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật, gây khó khăn trong công tác thi hành án, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của chính bị cáo.