Ngày 07/9/2021, Bộ Y tế ban hành quyết định phê duyệt đề án Tăng cường khả năng cung ứng, sử dụng Oxy y tế cho các cơ sở điều trị bệnh nhân COVID-19.
Đề án nêu rõ, hiện nay, các bệnh viện, cơ sở y tế chưa quan tâm đầu tư mua sắm bổ sung hệ thống Oxy lỏng trung tâm, nhất là bồn, bình Oxy lỏng và chai Oxy khí cùng các thiết bị đầu cuối cho người bệnh COVID-19, vì vậy, ảnh hưởng lớn đến công tác điều trị người bệnh COVID-19, do các người bệnh này phải sử dụng một lượng lớn Oxy y tế. Trong khi đó, khâu sản xuất, cung ứng Oxy y tế đang có một số khó khăn như việc vận chuyển (logistic) vì thực hiện giãn cách xã hội của các tỉnh có dịch; chưa thực hiện tiêm vắc xin cho cán bộ, công nhân để duy trì sản xuất; chính sách hỗ trợ giúp các doanh nghiệp nhập khẩu bồn, chai chứa, ống đồng, khẩu Oxy để dự trữ.
Đề án hướng đến các mục tiêu cụ thể: Hướng dẫn các địa phương, các cơ sở điều trị bệnh nhân COVID-19; tính toán nhu cầu sử dụng, đầu tư phương tiện đảm bảo phương án cao hơn một mức về Oxy y tế phục vụ điều trị COVID-19. Tổng hợp năng lực sản xuất, cung ứng, vận chuyển, dự trữ Oxy y tế trong nước, chuẩn bị hạ tầng Oxy y tế theo các kịch bản, diễn biến dịch bệnh COVID-19. Xây dựng phương án dự phòng cho hệ thống sản xuất, cung ứng, dự trữ.Đồng thời kết nối mạng lưới sản xuất, cung ứng Oxy trên phạm vi toàn quốc, xây dựng phương án điều phối, hỗ trợ chính sách cho mạng lưới sản xuất, cung ứng, vận chuyển, dự trữ Oxy y tế.
Để thực hiện mục tiêu trên, trước hết cần thành lập Bộ phận điều phối Oxy y tế tại các địa phương để chỉ đạo điều hành chuẩn bị sẵn sàng Oxy y tế chủ động trong phòng, chống dịch trên địa bàn. Nhiệm vụ của Bộ phận điều phối Oxy y tế là theo dõi, đánh giá tình hình sử dụng, nhu cầu Oxy y tế trên địa bàn; phối hợp với các đơn vị sản xuất, cung ứng đảm bảo năng lực cung ứng Oxy y tế đáp ứng nhu cầu; chỉ đạo việc tổ chức kết nối, trao đổi thông tin giữa các cơ sở điều trị bệnh nhân COVID-19 với nhà sản xuất, nhà cung cấp Oxy y tế.
Giải pháp khí y tế cho các tầng điều trị
Về việc củng cố và nâng cấp hệ thống khí y tế tại các cơ sở điều trị COVID-19, Đề án đưa ra giải pháp khí y tế cho các tầng điều trị như sau:
- Đối với Trạm Y tế xã, phường lưu động: Có ít nhất 02 bình loại 5 lít, túi oxy và 02 đồng hồ đo áp suất oxy; 02 mặt nạ thở oxy và các phụ kiện cần thiết khác để sử dụng oxy cho người bệnh.
- Đối với cơ sở thu dung, điều trị không triệu chứng và nhẹ: Chỉ sử dụng Oxy gọng kính, thở qua mặt nạ thở, không yêu cầu thiết lập hệ thống trung tâm. Số lượng tính toán nhu cầu Oxy căn cứ theo quy mô số giường của từng cơ sở thu dung.
- Đối với cơ sở thu dung, điều trị mức độ vừa và nặng: Tại tầng điều trị này sử dụng các loại Oxy gọng kính, thở qua mặt nạ và thở HFNC. Khuyến cáo nâng cấp mở rộng hệ thống khí Oxy y tế trung tâm với các cơ sở đã có hệ thống Oxy trung tâm, với các cơ sở chưa có hệ thống khí y tế trung tâm, cần xây dựng mới. Số lượng tính toán căn cứ theo quy mô số giường của từng cơ sở điều trị. Về khí nén, căn cứ vào tính năng kỹ thuật của máy Oxy dòng cao (HFNC) để tính toán công suất khí nén của các cơ sở điều trị.
- Đối với cơ sở thu dung, điều trị mức độ nặng và nguy kịch: Đây là tầng điều trị cao nhất trong hệ thống điều trị bệnh nhân COVID-19, tại các cơ sở này dùng Oxy thở máy không xâm nhập, thở máy xâm nhập và ECMO cần nhu cầu Oxy với lưu lượng lớn, bắt buộc phải xây dựng hệ thống cấp khí Oxy trung tâm. Khuyến cáo lựa chọn loại bồn chứa Oxy lỏng cho hệ thống Oxy trung tâm ≥ 10 m3; lựa chọn công suất giàn hóa hơi và van giảm áp phù hợp với lưu lượng sử dụng đồng thời ở mức 100%, dùng 2 giàn hoá hơi để làm việc luân phiên tránh hiện tượng giảm hiệu suất trao đổi nhiệt khi hoạt động liên tục.
Về khí nén, khuyến cáo lựa chọn hệ thống khí nén trung tâm, số lượng dùng ≥ 02 máy nén khí chạy luân phiên. Về khí hút, khuyến cáo lựa chọn hệ thống máy hút y tế trung tâm có 02 máy bơm hút chạy luân phiên, bộ điều khiển chạy luân phiên các máy hút.
Nâng cao năng lực sản xuất, cung ứng Oxy y tế trong nước
Các đơn vị sản xuất, cung ứng liên hệ với Sở Y tế để tiêm vắc xin sớm cho tất cả các nhân viên thực hiện sản xuất, cung ứng Oxy y tế để đảm bảo tránh đứt gãy trong tình trạng khẩn cấp. Lập kế hoạch, phương án sản xuất đảm bảo các biện pháp phòng chống dịch dưới sự hỗ trợ của cơ quan chức năng để hoạt động liên tục. Đồng thời đảm bảo việc cấp giấy ưu tiên, luồng xanh cho những xe bồn, xe vận chuyển Oxy y tế được đi ra/vào các khu vực bị phong tỏa, đường cấm trên quãng đường cung ứng cho các cơ sở y tế.
Trong trường hợp khẩn cấp cần có giải pháp chuyển đổi sử dụng Oxy công nghiệp do tiêu chuẩn khí Oxy công nghiệp có tính chất tương tự như Oxy y tế, tuy nhiên một số nhà máy chỉ sản xuất trực tiếp khí Oxy truyền qua các đường ống để sử dụng trực tiếp cho việc luyện phôi thép chưa có hệ thống hóa lỏng. Do vậy, giải pháp mà Đề án đặt ra là thông qua Bộ Công thương yêu cầu các đơn vị sản xuất thép, khí công nghiệp tổng hợp cung cấp số liệu sản xuất, cung ứng Oxy tối đa và khi có yêu cầu chuyển sang cung ứng cho lĩnh vực y tế. Phối hợp với Bộ Lao động thương binh và xã hội ban hành Quy trình hướng dẫn chuyển đổi chai khí trơ công nghiệp (Nito, Argon, Oxy) sang chai khí Oxy y tế để tăng số lượng chai khí Oxy y tế trong trường hợp cần thiết.