- Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 không quy định Cơ quan điều tra phải ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can tại thời điểm nào mà chỉ quy định khi có đủ căn cứ quy định tại Điều 143 và Điều 179 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 thì cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền quyết định việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Thủ tục khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can được thực hiện theo Chương IX, Chương XI Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 và Thông tư liên tịch số 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 19/10/2018 quy định về phối hợp giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật tố tụng hình sự (sau đây viết tắt là Thông tư liên tịch số 04/2018), các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
Thời gian phê chuẩn quyết định khởi tố bị can được quy định tại khoản 3 Điều 179 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 như sau: “Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định khởi tố và tài liệu liên quan đến việc khởi tố bị can cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn và gửi ngay cho Cơ quan điều tra. Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được chứng cứ, tài liệu bổ sung, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can”. Ngoài ra, khoản 3 Điều 10 Thông tư liên tịch số 04/2018 cũng quy định về thời hạn xét phê chuẩn quyết định khởi tố bị can như sau: “...3. Trường hợp xét phê chuẩn quyết định khởi tố bị can đối với người đang bị tạm giữ thì thời hạn xét phê chuẩn không quá thời hạn tạm giữ hoặc gia hạn tạm giữ...”.
Như vậy, đối với tình huống nêu trên, theo khoản 3 Điều 10 Thông tư liên tịch số 04/2018, trước khi hết thời hạn tạm giữ, nếu Cơ quan điều tra nhận thấy cần áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với bị can sau khi khởi tố bị can thì Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can trong thời hạn tạm giữ và phối hợp với Viện kiểm sát để Viện kiểm sát ra quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can trong thời hạn tạm giữ hoặc gia hạn tạm giữ. Sau khi ra quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra ra Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với bị can (Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú có thể ra cùng lúc hoặc sau khi ra quyết định khởi tố bị can).
- Căn cứ điểm h và điểm i khoản 1 Điều 13, điểm d khoản 1 Điều 42 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 thì 01 ngày trước khi hết thời hạn tạm giữ hoặc thời hạn gia hạn tạm giữ, Nhà tạm giữ phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan đang thụ lý vụ án và yêu cầu cơ quan đang thụ lý vụ án giải quyết theo pháp luật. Trường hợp hết thời hạn tạm giữ, cơ quan đang thụ lý vụ án không giải quyết thì Nhà tạm giữ không được trả tự do cho người bị tạm giữ mà phải kiến nghị ngay Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền kiểm sát quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam ra quyết định trả tự do cho người bị tạm giữ.