CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO

The Supreme People’s Procuracy of Viet Nam

Hỏi đáp trực tuyến

Chia thừa kế quyền sử dụng đất

Người gửi: Minh Huy

Ông bà ngoại tôi có mảnh đất khoảng hơn 2 sào. Ông tôi mất năm 1987, bà mất năm 2010. Khi mất ông bà không để lại di chúc. Ông bà có 4 người con gái, không có con trai, mẹ tôi là cả. Năm 1975, mẹ tôi kết hôn với bố tôi và theo đề nghị của ông bà, bố mẹ tôi đã về sinh sống trên mảnh đất của ông bà để tiện cho phụng dưỡng các cụ cũng như chăm sóc hương hỏa, thờ cúng (đến năm 1989 các dì đi lấy chồng và có nhà riêng hết). Trong thời gian chung sống ông bà tuyên bố cho bố mẹ tôi mảnh đất đó. Vì các cụ đã tuyên bố cho đất nên năm 1983 bố tôi đã tiến hành xây nhà mái bê tông cốt thép kiên cố lớn hơn, đến năm 1986 bố tôi tiếp tục xây lên tầng 2 và căn nhà đó vẫn tiếp tục được sử dụng cho đến nay. Ngoài căn nhà nói trên thì trong thời gian từ 1986 đến nay bố mẹ tôi còn xây dựng thêm khu thờ, nhà bếp, công trình phụ, tường bao quanh các thửa đất và hệ thống chuồng trại chăn nuôi cũng như cải tạo, chồng trọt, chăm sóc vườn cây cũng như lấp ao. Toàn bộ quá trình xây dựng của bố tôi diễn ra trong thời gian dài công khai và liên tục trước sự chứng kiến của làng, xã, bà con họ hàng và anh em trong gia đình, nhưng không gặp bất cứ một ý kiến cản trở gì. Đến năm 1993 theo chủ chương của Nhà nước, toàn tỉnh nơi bố mẹ tôi sinh sống được đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đất. Ở thôn có thông báo qua loa và dán thông báo để chủ đất đi đăng ký. Lúc đó bà tôi còn sống và không đi đăng ký mà bảo bố tôi đi đăng ký. Đến năm 1995 thì bố tôi nhận được sổ đỏ. Vì cấp sổ đỏ lúc đó là đại trà toàn tỉnh nên cũng diễn ra trong thời gian dài, công khai, minh bạch.

Đến nay các dì tôi về đòi chia thừa kế mảnh đất đó. Tôi thấy vụ việc của bố tôi đảm bảo điều kiện cần và đủ trong Án lệ số 03/2016/AL.

Điều kiện cần: “Trường hợp cha mẹ đã cho vợ chồng người con một diện tích đất và vợ chồng người con đã xây dựng nhà kiên cố trên diện tích đất đó để làm nơi ở, khi xây dựng nhà thì cha mẹ và những người khác trong gia đình không có ý kiến phản đối gì”.

Điều kiện đủ: “Vợ chồng người con đã sử dụng nhà, đất liên tục công khai, ổn định và đã tiến hành kê khai đất, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”.

Từ nội dung trên tôi có 2 câu hỏi mong Viện kiểm sát giải đáp.

1. Tôi muốn hỏi trường hợp như bố tôi có đủ điều kiện để áp dụng Án lệ số 03/2016 hay không?

2. Có ý kiến cho rằng ở Án lệ số 03/2016 là cho mảnh đất riêng, không phải cho mảnh đất các cụ đang ở như trường hợp của bố tôi nên không áp dụng được Án lệ. Vậy ý kiến đó là đúng hay sai? Vì sao?

Câu trả lời

1. Theo tình huống pháp lý được nêu trong Án lệ số 03/2016 thì khi vợ chồng người con làm thủ tục và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì cha và mẹ đều biết nhưng không phản đối. Trong vụ việc này, người con làm thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 1993 và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 1993, khi đó người cha đã chết (năm 1987). Đây là nội dung chưa phù hợp với Án lệ số 03/2016 nên không có cơ sở để khẳng định chắc chắn là cả người cha và mẹ đã đồng ý cho vợ chồng người con thửa đất.

2. Theo nội dung vụ án trong Án lệ số 03/2016 thì cha mẹ không sống cùng vợ chồng người con trên thửa đất tranh chấp. Trong vụ việc này thì cha mẹ và vợ chồng người con cùng sống trên thửa đất tranh chấp. Tuy nhiên, việc này không mang tính quyết định mà quan trọng là phải xác định được ý chí của người cha và mẹ có đồng thuận cho vợ chồng người con thửa đất hay không thông qua các điều kiện nêu trong Án lệ số 03/2016. Trong vụ việc được hỏi, do người cha đã chết trước khi vợ chồng người con được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên chưa hoàn toàn phù hợp với Án lệ số 03/2016. Nếu tất cả những người thừa kế của người cha thừa nhận việc cha mẹ đã cho vợ chồng người con thửa đất thì vợ chồng người con được hưởng toàn bộ thửa đất. Nếu không thì tùy thuộc vào tài liệu, chứng cứ cụ thể, vợ chồng người con chỉ được hưởng phần diện tích đất có nhà của vợ chồng người con xây dựng hoặc được hưởng phần tài sản của người mẹ (do người mẹ còn sống tại thời điểm vợ chồng người con được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, biết rõ mà không phản đối), phần tài sản còn lại được chia thừa kế.

Câu trả lời có tính chất tham khảo.

BBT

Các câu hỏi khác

STT Câu hỏi Ngày hỏi Câu trả lời
1 Chia thừa kế 22/11/2022
2 Dân sự 24/10/2022
3 Bị can 27/07/2022
4 Hình sự 08/07/2022
5 Chuyển nhượng quyền sử dụng đất 06/06/2022
6 Chia tài sản ly hôn 30/05/2022
7 Sử dụng Bằng tốt nghiệp giả 18/04/2022
8 Xóa án tích 24/11/2021
9 Chia tài sản chung trong hôn nhân 16/11/2021
10 Truy cứu trách nhiệm hình sự 13/09/2021